8-sinf Sana

- SO4 ^2-	- NH4 ^+	- Cl ^-	- PO4 ^3-
O’g’itning formulasi
	H2SO4 (kons.) va Cu	BaCl2 eritmasi	NaOH eritmasi, qizdirish	AgNO3 eritmasi	AgNO3 eritmasi
1.	Oq kristall	yaxshi	-	Oq cho’kma	O’tkir hidli gaz ajraldi	-	-	(NH4)2SO4
2.	Oq kristall	yaxshi	O’tkir hidli, qo’ng’ir gaz ajraldi	-	-	-	-	NaNO3

Uyga vazifa: 197-betdagi amaliy mashg’ulot asosida hisobot yozish
__________________________________________________________________________________

• 
  Sana : 13.05.2020
  

Mavzu : Ammiak olish va u bilan tajribalar o’tkazish. Amaliy mashg’ulot
O‘qituvchi: Lobar Boboqulova
Mavzu bayoni:
Amaliy mashg’ulot maqsadi: Ammiakning olinishi, uning fizik va kimyoviy xossalarini amaliy tajribalar asosida o’rganish
Kerakli jihozlar: Probirkalar, probirka uchun shtativ, kolbalar, shpatel, gaz o’tkazuvchi nay, chinni hovoncha
Kerakli reaktivlar: Ca(OH)₂, NH₄Cl, HNO₃, HCl, H₂O
Ishning borish tartibi: Teng hajmda ammoniy xlorid va so’ndirilgan ohak kukunidan olib, chinni hovonchada yaxshilab aralashtiladi. Hosil bo’lgan aralashmani probirkaning 1/3 qismiga solib, ohista qizdiriladi, probirkaning og’zi o’tkazuvchi nayli tiqin bilan mahkamlanadi. Gaz o’tkazuvchi nayning ikkinchi uchi shtativga teskari o’rnatilgan probirkaga jorlashtiriladi. Probirkaga ammiak to’lganligiga ishonch hosil qilgach proborkaning og’zini tiqin bilan berkitib, shtativga teskari o’rnatilgan probirkaga yi’g’ib olinadi. Ammiak yig’ilgan probirkaga suv to’ldiriladi. Ammiak suvda yaxshi eriganligi sababli probirkaga suv tezda to’ladi. Keyin ammiak eritmasidan boshqa probirkaga olib, unga lakmus qog’oz tushiriladi. Qog’oz ko’k rangga kiradi. Boshqa probirkaga yig’ib olingan ammiak eritmasiga bir tomchi fenolftalein eritmasidan tomiziladi. Bunda eritmaning rangi qizil tusga kiradi.
Gaz o’tkazgich nayidan chiqayotgan ammiak gazi xlorid kislota solingan probirkaga tushiriladi, nayning uchi kislota eritmasidan 5-6 mm balandlikda turishi kerak. Bunda oq tutun hosil bo’ladi.
Reaksiya tenglamalari: 2NH₄Cl + Ca(OH)₂ = CaCl₂ + NH₃↑ + H₂O
NH₃ + H₂O = NH₄OH NH₃ + HCl = NH₄Cl 3CuO + 2NH₃ = 3Cu + N₂ +3H₂O
Xulosa: 1. Ammiakning o’tkir hidli gaz ekanligi kuzatildi;
2. Ammiakning suvda yaxshi erishi kuzatildi;
3. Lakmus ta’sirida ko’k rangga kirishi kuzatildi;
4. Fenolftalein ta’sirida qizil rangga kirganligi kuzatildi;
5. Ammiakning xlorid kislota bilan ta’siridan oq tutun hosil bo’lishi kuzatildi.