"alpomish" dostonining berdi baxshi variantida barchinoy

 
667 
UZBEKISTAN |
www.caajsr.uz
 
 
tegaman. To‘qsoningning otingni poygaga qo‘shib, o‘zganingga tegaman. To‘qsoningni 
sari yoyingni sindirib ko‘raman, sinmaganingga tegaman. Shu uch shartimdan birovi 
qolsa ham, tegmayman”. 
Barchin qiyin vaziyatlarda yoridan umidvor bo‘lishi, sabr toqat bilan berilgan 
qalmoqning to‘qson kun muddati davomida uni kutishi uning ayollarga xos bir ojizalik 
tomonini aks ettirgan. Bu jarayonni baxshi Barchinning holatini choparlar va ularga 
bergan nomasidan bayon qiladi: 
Qatorda ingragan lo‘kcha-norima, 
Salom degin Boysin-Qo‘ng‘irot sharima, 
Eson-omon borsang Qo‘ng‘irot eliga, 
Salom degin mulla Hakim yorima. 
Boshiga yarashar toju yorlig‘i, 
Har yerga ma’lumdir qilgan zo‘rligi, 
Kechikmasdan kelsin darrov-zinhor, 
Toy-talashda qoldi menday qallig‘i. 
Doston davomida Barchinning ona sifatida gavdalanishi unga nisbatan beriladigan 
ta’riflarga yangi bir yondashishni talab etadi. Sababi, alp maqomida bo‘lgan, qat’iyatli 
obraz onalik mavqeida chorasiz insonga aylanadi. Alpomishdan qolgan sari yoydan 
Ultontoz o‘q uzulishini xohlaydi, lekin uni hech kim ko‘tara olmaydi. Qultoy qiyofasida 
kelgan Alpomish yoydan o‘q uzmoqchiligini, yoyni esa o‘g‘li Yodgor olib kelishini 
aytadi. Buni bilmagan ona bolasining qiynalayotganini ko‘rib nola qilsa, otasini izidan 
borgani uchun undan faxrlanadi: 
Ultontoz ko‘rib: – Qani, Yodgor, sari yoyni ko‘tarib kel,–dedi. Yodgor borib, yoyni 
ko‘tarib yura berdi. Buni enasi Barchin ko‘rib, bir so‘z degani: 
Yomg‘ir yog‘sa, halqob ko‘llar loylansin, 
Xudoyo, dushmanning qo‘li boylansin, 
G‘ayratingga banda bo‘lay, Yodgorjon, 
Kokilingdan menday enang aylansin. 
Vo hasrato, ota davrin ko‘rmading, 
Otangning oldida o‘ynab-kulmading, 
Otang o‘lib, zor yig‘layman, Yodgorjon, 
G‘ayratingni otang yozgan ko‘rmadi. 
Doston variantini kuzatish barobarida Barchin yorini o‘zga qiyofada kelgan 
bo‘lsada, har bir narsaga e’tiborliligi, yuksak fahm-farosati sababli tanib olishiga guvoh 
bo‘lamiz: 
“Shunda Alpomish: “Qaytar ekan”, – deb Barchinning taxtining ostidan o‘tib keta 
berdi. Barchin Qultoy cholni Alpomishga o‘xshatib, o‘g‘liga bir so‘z degani: 

---

CENTRAL ASIAN ACADEMIC JOURNAL 
OF SCIENTIFIC RESEARCH 
ISSN: 2181-2489 
VOLUME 2 ǀ ISSUE 6 ǀ 2022
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) 
Passport: 
http://sjifactor.com/passport.php?id=22230