Aniqlash usullari

Ba’zi mamlakatlar uylaridagi radonning o‘rtacha aktivligi

Mamlakatlar	RO‘A, Bk/	Mamlakatlar	RO‘A, Bk/
Belьgiya	41	Italiya	25
Finlyandiya	63	Gollandiya	24
Fransiya	44	SHveysariya	60
Germaniya	40	Angliya	22
Islandiya	61	SHvetsiya	75 (KQU)* 141 (BQU)
Meksika	40	AQSH	54 [78]

* KQU - ko‘p qavatli uylar, BQU - bir qavatli uylar

Olib borilgan o‘lchashlar shuni ko‘rsatadiki, radonning eng yuqori qiymati bir qavatli alohida qurilgan uylarda kuzatilgan. Buning sababi bunday uylarning havo aylanish (ventilyasiya) sistemasining ishlamasligi, poydevori va shiplari bo‘lganligidandir. Ba’zan radon tarqatuvchi manba biror xonada yoki uyning ma’lum chekkasida joylashgan bo‘lsada, uydagi havo oqimi yoki ventilyasiya radon gazini boshqa xonalarga tarqatadi va uning tarqalish tezligi havo aylanish kuchiga (yoki ventilyator quvvatiga) bog‘likdir. SHamollatish sistemasi bor uylarda konveksiya jarayoni doimiy, ya’ni havo oqimi o‘zi bilan radon gazini pastdan yuqoriga olib ketadi. Xona eshigi yogashishi yoki ochilishi bilan xonadagi radon mikdori keskin o‘zgarib ketishi mumkin. Agar tashqi muhit harorati uy harorati bilan bir xil bo‘lib qolsa, konveksiya hodisasi tez kamayib ketadi.

SHvetsiya va boshqa mamlakatlarning ko‘p qavatli uylarida olib borilgan o‘lchovlarga ko‘ra, RHA mikdori uylarning pastki kavatlarida yuqori bo‘lishi aniqlandi. Radon bino poydevori egallagan er maydonidan tarqalishi sababli, yakka uylarning erto‘lalarida RHA mikdori ko‘p bo‘ladi.

2.7-jadvalda ayrim mamlakatlardagi uylarda kuzatilgan radonning maksimal (maks.) va minimal (min.) hajmiy aktivligi qiymatlari (Bk/) berilgan.

2.7-jadval