Atomning elementar zarrachalari protonlar, neytronlar, elektronlar

Javob: C₂H₆O dimetil efir yoki etil spirt.
5-masala. Formulasi P₂O₃, SiO₂, AlCl₃, MgO bo’lgan birikmalarda fosfor, kremniy, alyuminiy va magniyning valentligini aniqlang.
Yechish:
1) P₂O₃ dagi fosforning valentligini topish uchun quyidagi tenglamani echiladi, kislorod atom sonini (3) uning valentligiga (2) ko’paytirilib fosforning atom soniga (2) bo’linadi, xosil bo’lgan son (3) fosforning valentligi.
2) Kremniyning valentligini topish uchun xam yuqoridagi amallar bajariladi:
3) Alyuminiyning valentligini topish:
4) Magniyning valentligini topish:
Javob: Demak, tegishli ravishda fosfor, kremniy, alyuminiy va magniyning valentligi 3; 4; 3; 2 ga teng ekan.
6-masala. Quyidagi elementlarni kislorod bilan hosil qilgan birikmalari formulasini yozing. a) azot (V); b) xrom (III); s) temir (II).
Yechish: a) Kislorodning kimyoviy birikmalarida II valentlikni namoyon qilishini bilgan holda quyidagi formula tuziladi: N₂O₅ (almashtirish qoidasiga binoan).
b) Xuddi shu qoidaga binoan xromning kislorodli birikmasini quyidagi formulasi tuziladi: Sr₂O₃
s) Temirning kislorodli birikmasini formulasi bir xillik qoidasiga binoan tuziladi. Shuning uchun ularga hech qanday indeks qo’yilmaydi: FeO.
Javob: a) N₂O₅; b) Sr₂O₃; s) FeO;
7-masala. Sodani 7,15 g kristallgidrati bug’latilganda 4,5 g suv ajralgan. Kristallgidratning formulasini toping.
Yechish: 1) Na₂SO₃ · nH₂O kristallgidratni formulasini topish uchun dastlab uni tajribadagi massasidan suv massasi ayrilib, quruq tuz massasi topiladi.
7,15 - 4,5 = 2,65 g Na₂SO₃
2) Natriy karbonatning molekulyar massasi 106 ekanligidan foydalanib kristallgidrat molyar massasi topiladi.
2,65 gr Na₂SO₃ dan —— 7,15 gr kristallgidrat
106 gr Na₂SO₃ dan —— X gr kristallgidrat
│X = 286 g kristallgidrat
3) Kristallgidrat massasidan tuz massasini ayrilib kristallgidratdagi suvning massasini va undan mollar soni topiladi.
286-106 = 180 mol suv