Axborot texnologtyalariuniversiteti mtgranova elvira aslam gvna, pozilova shahnoza xaydaraliyevna

Rossiva Federatsiyasi. Mana ikki yildan buyon Bolonya 
jarayoni ishtirokchisi hisoblangan Rossiyada oliy ta ’lim sekinlik 
bilan bo‘lsa-da isloh qilinmoqda. U yerda ikki darajali oliy ta ’lim 
tizimi 0 ‘zbekistondan kech joriy etildi, ammo bakalavriat va 
magistr bilan bir qatorda hozircha “diplomli mutaxassis” darajasi 
ham saqlanib turibdi. 
To‘g ‘risi, Rossiyaning eng nufuzli 
universitetlaridan biri bo‘lgan M.Lomonosov nomidagi Moskva 
Davlat Universiteti Bolonya jarayonini qo‘llab-quvvatlamadi. Bu 
birinchidan bunday darajadagi oliy о‘quv yurtlarining ancha o‘z 
nufuziga ega ekanligi va ularning Yevropa innovatsion tizimlariga 
qarama-qarshi 
ravishda 
an’anaviy 
“fundamental 
ta’lim” 
pozitsiyasida qattiq turib olishlari mumkinligi k o ‘rsatkichidir. 
Ikkinchidan, bu ta’limni boshqarish tizimi oliy o ‘quv yurti uchun 
ahamiyatli bo‘lgan qaromi qabul qilishda oliy o ‘quv yurtlariga 
yetarlicha mustaqillik beradigan darajada liberallashganidan 
dalolatdir.
22 http://raakings.ft.com /businessschoolrankings/global-m ba-rankings.
23 X itoyda oliy ta ’lim (2006-05-25) http://w w w .partnery.cn.
24 http://www.bologna.spbu.ru/
49

---

Bugungi kunda Rossiya o‘zining butun ilgarigi tarixi, shu 
jumladan sovet davri tarixidagi eng k o ‘p talabaga ega: 650 dan 
ortiq oliy o ‘quv yurtida 1, 5 mln.nafar talaba tahsil olmoqda. 2004- 
2005-yillarda davlat oliy o ‘quv yurtlaridagi talabalar soni 10 000 
nafar aholiga 419 kishini tashkil qildi. Shu bilan birga aynan shu 
sonli aholiga faqat 170 nafar byudjet joyi ajratildi, xolos. 2009- 
yilga kelib har ming nafar maktab bitiruvchisiga 420 tadan davlat 
tomonidan to‘lanadigan joy ajratildi.
Rossiya mehnat bozori iqtisodchilar va yuristlar bilan to ‘lib- 
toshgan, ayni vaqtda sanoatda o ‘rta bo‘g ‘in rahbarlari, muhandislar 
va 
texnik 
menejerlar 
yetishmovchiligi 
mavjud 
(masalan, 
muhandislar 
tayyorlashga 
alohida 
e ’tibor 
qaratayotgan 
Hindistondan farqli ravishda). So‘nggi paytda o ‘z xodimlariga 
zarur darajadagi ta ’miniash uchun sanoat guruhlarining ta ’lim 
sohasiga bo‘lgan qiziqishlari sezilarli darajada ortdi25.
Mamlakat ta’lim tizimini isloh qilishning eng muhim yo‘nalishi 
davlat tomonidan tartibga solishni cheklash va bir vaqtning o‘zida 
tashkiliy, moliyaviy va eng asosiysi ta ’lim sohalarida oliy o‘quv 
yurtlari mustaqilligini kengaytirishdan iboratdir. “Elita ro ‘yxati”ga 
kiruvchi 
mamlakatlarda mazkur tamoyil 
oliy 
maktabning 
fundamental prinsiplaridan biri qilib belgilangan.
Jahon tajribasiga tayangan holda markaziy davlat organi 
(vazirlik) vakolatlarini berishni uchta asosiy modelga ajratish 
mumkin: 1) vakolatlar hududiy boshqaruv organiga beriladi, 2) 
ixtisoslashtirilgan agentlikka (vositachitashkilot) beriladiva 3) 
bevosita oliy o ‘quv yurtiga beriladi26.
25 
Rossiya