Iqtisodiy bilim asoslari

BILIMINGIZNI SINAB KO‘RING!
Kredit
— bank tomonidan mijozlariga berilgan qarz.
Kredit foizi
– berilgan qarzdan foydalanganlik uchun kredit 
oluvchi tomonidan bankka to‘lanadigan haq.
K r e d i t n i n g y i l l i k f o i z s t a v k a s i
– y i l d a v o m i d a q a r z d a n 
foydalanganlik uchun to‘lanadigan qo‘shimcha haqning asosiy qarz 
miqdoriga nisbatan foiz miqdori.
•
Banklarning eng asosiy vazifasi omonatlarni saqlash va qarz 
berish bo‘lib, bu mamlakat iqtisodiyotida muhim rol o‘ynaydi.
•
Mamlakatimizda ikki pog‘onali bank tizimi joriy qilingan bo‘lib, 
Markaziy bank tijorat banklariga, tijorat banklari esa korxona, firma 
va aholiga tegishli xizmatlarni ko‘rsatadi.
Buni yodda tuting!
http:eduportal.uz

---

68
14- MAVZU
DAVLATNING IQTISODIYOTDAGI ROLI
Bozor iqtisodiyoti sharoitida davlat o‘zining iqtisodiy siyosatini 
ma’muriy yo‘l bilan emas, balki bozor mexanizmi orqali amalga oshiradi. 
Jumladan, davlatning budjet-soliq (fiskal) va pul-kredit (monetar) 
siyosatlarini farqlash qabul qilingan.
Ma’lumki, davlat budjetining daromad qismi, asosan, soliqlardan, 
xarajat qismi davlat ehtiyojlari uchun zarur tovar va xizmatlar sotib olish 
xarajatlari va aholiga to‘lanadigan transfert xarajatlaridan iborat bo‘ladi. 
Davlatning budjet-soliq (fiskal) siyosati asosida xuddi shu soliqlar, davlat 
xarajatlari va transfert to‘lovlari miqdorini o‘zgartirish yordamida yalpi 
talab va yalpi taklif hajmiga ta’sir qilish yotadi.
Masalan, agar soliqlar oshirilsa, aholi va firmalar ixtiyorida kamroq 
pul qoladi. Bu holatda tovar va xizmatlarga bo‘lgan yalpi talab kamayadi. 
Bu holat tovar va xizmatlar ishlab chiqarishning kamayishiga, aholining 
Yuqoridagi chizmada davlat tomonidan soliq stavkasi oshirilishi 
natijasida mamlakat iqtisodiyotida sodir bo‘lgan o‘zgarishlar tasvirlangan. 
Siz soliq stavkasi kamaytirilgan holatda mamlakat iqtisodiyotida sodir 
bo‘ladigan o‘zgarishlarni taxmin qiling va sharhlang.