Islohotlarning mohiyati va maqsadlari

O‘zbekistonda iqtisodiyotni tartibga solishda asosiy soliq imtiyozlarining qo‘llanishi

- Республикамизда ҳам иқтисодий ривожланишни тартибга солиш
мақсадида солиқ имтиѐзлари тизимидан кенг қўлланилади. Ўзбекистон
Республикаси Солиқ кодексига мувофиқ чет эл инвестицияси билан ташкил
этилган, импорт ўрнини босувчи ва экспортга йўналтирилган махсулот
ишлаб чиқарадиган ишлаб чиқариш корхонаси даромади (фойдаси) ишлаб
чиқаришни бошлагандан 5 йил муддатгача солиқлардан озод этилади. Агар,
ишлаб чиқариш хажмининг 25% дан ортиғини болалар ассортиментидагитоварлар ташкил этса ва корхона устав фондида чет эл капитали улуши 50%
дан ортиқ бўлса 2 йилгача солиқлардан озод этилади. Қишлоқ жойларда ва
аҳоли пунктлари ҳудудида янги ташкил этилган халқ истеъмоли товарларини
ишлаб чиқариш ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини қайта ишловчи
корхоналар ишлаб чиқаришни бошлагандан то 3 йил муддатгача солиқлардан
озод этилади. Умумий ишчилар сонининг 75%дан кам бўлмаган қисми ўрта
мактаб ўқувчиларидан ва касб-хунар ўқув юртлари ўқувчиларидан ташкил
топган юридик шахсларнинг даромадлари(фойда) солиқлардан озод этилади.

45. 
    O‘zbekistonda byudjet-soliq vositalari orqali iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish yo‘llari
    

0 ‘zbekiston davlat budjeti xalq xo‘jaligini, ayniqsa, mam- lakatning milliy mustaqilligini ta’minlaydigan tarmoqlarni ri­ vojlantirish, ijtimoiy sohalami moliyalashtirish, aholini ijti­ moiy himoyalash, milliy mudofaa hamda boshqarishga keta- digan xarajatlarga ishlatiladi. Iqtisodiy islohotlaming ustuvor yo£nalishlaridan biri bolgan qishloq xo‘jaligini moliyalash- tirishda ham davlat budjeti muhim o‘rin tutadi.
Davlat budjeti —davlat pul mablaglarining (shu jumladan, davlat maqsadli jamg‘armalari mablaglarining) markazlash- tirilgan jamg‘armasi bolib, unda daromadlar manbayi va ular- dan tushumlar miqdori, shuningdek, moliya yili mobaynida aniq maqsadlar uchun ajratiladigan mablaglar sarfi yo‘nalish- lari va miqdori nazarda tutiladi. Davlat budjeti ikki asosiy qism - daromadlar va xarajatlar qismidan iborat. Budjet tizimi turli darajadagi budjetlar va budjet mablag‘lari oluvchilar yig‘indisi, budjetlami tashkil etish va tuzish prinsiplari, budjet jarayonida ular o‘rtasida, shuningdek, budjetlar hamda budjet mablag‘lari oluvchilar o‘rtasida vujudga keladigan o‘zaro munosabatlami o‘zida ifodalaydi.0‘zbekiston Respublikasida Moliya vazirligi davlat fiskal siyosatini ishlab chiqish va amaiga oshirish uchun mas’ul hisoblanadi.U davlat budjeti loyihasini tayyorlaydi, davlat budjeti mablag‘larinmg tushumi va sarfi tartibini belgilaydi hamda ular ustidan nazoratni amaiga oshiradi; respublika budjeti xarajatlarini amaiga oshiradi; budjet mablag‘lari oluvchilaming davlat budjeti mablag'laridan foydalanishini tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlar, shuningdek, umummajburiy tusdagi boshqa normativ-huquqiy hujjatlarni qabul qiladi.
Quyidagilar davlat budjeti daromadlarining asosiy manbalari hisoblanadi:
1. Soliqlar, yig‘imlar, bojlar va boshqa majburiy to‘lovlar.
2. Davlatning moUyaviy va boshqa aktivlarining joylashtiri- lishi, foydalanishga berilishi va sotilishidan olingan daromad­ lar.
3. Meros olish, hadya etish huquqi bo‘yicha davlat mul- kiga o‘tgan pul mablaglari.
4. Yuridik va jismoniy shaxslardan, shuningdek, chet el davlatlaridan kelgan qaytarilmaydigan pul tushumlari.
5. Rezident-yuridik shaxslarga va chet el davlatlariga berilgan budjet ssudalarini qaytarish hisobiga tushadigan to‘lovlar va boshqalar.

45.