Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali ki fakulteti


Download 209.26 Kb.
bet11/12
Sana17.06.2023
Hajmi209.26 Kb.
#1531129
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12
Bog'liq
3-mustaqil ish

4.Xulosa:
Ikki tomon bir-birlari bilan aloqa qilganda, ochiq matn deb ataladigan tushunarli yoki mantiqiy xabar xavfsizlik maqsadida shifrlangan matn deb ataladigan tasodifiy bema’nilikka aylanadi.
Shifrlash:
Oddiy matnni shifrlangan matnga o’zgartirish jarayoni shifrlash deb ataladi.
Shifrlash jarayoni algoritm va kalitdan iborat. Kalit ochiq matndan mustaqil qiymatdir.
An’anaviy shifrlashning xavfsizligi ikkita asosiy omilga bog’liq:

  1. Shifrlash algoritmi

  2. Kalitning maxfiyligi

Shifrlangan matn yaratilgach, u uzatilishi mumkin. Shifrlash algoritmi o’sha paytda ishlatiladigan kalitga qarab boshqa natija beradi. Kalitni o’zgartirish algoritmning chiqishini o’zgartiradi.
Shifrlangan matn yaratilgach, u uzatilishi mumkin. Qabul qilingandan so’ng, shifrlash algoritmi va shifrlash uchun ishlatiladigan kalit yordamida shifrlangan matn asl ochiq matnga qaytarilishi mumkin.
Shifrni ochish:
Shifrlangan matnni ochiq matnga o’zgartirish jarayoni shifrni ochish deb nomlanadi.


Ochiq kalitni shifrlash: Assimetrik – bu kriptotizimning shakli bo’lib, unda shifrlash va shifrlash turli xil kalitlar – umumiy kalit (hammaga ma’lum) va shaxsiy kalit (maxfiy kalit) yordamida amalga oshiriladi. Bu ochiq kalit shifrlash deb nomlanadi.
Shifrlash va ochiq kalitli shifrlash o’rtasidagi farq:

  • asosli

  • Ish uchun talab qilinadi:

  • Xavfsizlik uchun talab qilinadi:

  • Shifrlash

  • Shifrlash va dekodlash uchun bir xil kalit bilan bir xil algoritm ishlatiladi.

  • Yuboruvchi va qabul qiluvchi algoritm va kalitni almashishi kerak.

  • Kalit sir saqlanishi kerak.

  • Agar kalit maxfiy bo’lsa, xabarni ochish mumkin emas.

  • Bitta algoritm shifrlash uchun ishlatiladi va tegishli algoritm juft kalitlar bilan shifrlash uchun ishlatiladi, biri shifrlash uchun, ikkinchisi shifrni ochish uchun.

  • Qabul qiluvchi va jo’natuvchining har biri mos keladigan juft kalitlardan biriga ega bo’lishi kerak (bir xil emas).

  • Ikki kalitdan biri sir saqlanishi kerak.

  • Algoritm va kalitlardan biri va shifrlangan matn namunalarini bilish boshqa


Download 209.26 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling