O‘zbekiston milliy universiteti m. ShAripov d. Fayzixo‘jayeva mantiq tarixi va nazariyasi falsafa yo‘nalishi talabalari uchun Darslik Toshkent


Download 1.78 Mb.
bet109/260
Sana10.12.2021
Hajmi1.78 Mb.
#179746
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   260
Bog'liq
MANTIQ TARIXI VA NAZARIYASI DARSLIK (LOTINCHA)6

Traduktiv xulosa chiqarish – (lot. traductio – joy almashtirish) xulosa chiqarishning bir turi bo‘lib, unda xulosa asoslari va xulosa bir xil umumiylikka ega bo‘ladi. Mas. Akmal Saidning akasi.

Said Nosirning akasi.

Akmal Nosirning akasi.



Tranzitivlik munosabatidan xulosa chiqarish. Tranzitivlik munosabati – (lot. transitus - o‘tish) munosabatlarning shunday xususiyatiki, unga ko‘ra o‘zaro munosabatda bo‘lgan buyum va hodisalardan birinchisining ikkinchisi bilan, ikkinchisining esa uchinchisi bilan munosabatlarini qiyoslash mumkin bo‘lsa, unda birinchisi bilan uchinchisining munosabatini ham qiyoslash mumkin. Mas. a=c tenglik munosabati tranzitiv deyilishiga sabab, a=b va b=c bo‘lgani uchun. “Kattalik (kichiklik)” munosabati ham tranzitivdir:

a > b, b> c bo‘lgani uchun a > c bo‘ladi. Xuddi shu kabi: a < b, b < c, demak, a < c.

Tengsizlik munosabati notranzitivdir. Chunki a va b o‘zaro teng bo‘lmasa, shuningdek b va s o‘zaro teng bo‘lmasa, a unda s ga teng emas deb tasdiqlab bo‘lmaydi. Xuddi shuningdek, tanish bo‘lish munosabati ham notranzitivdir. Chunki, A. agar B.ni taniydi, B. esa S.ni taniydi desak, bundan A. ham S. ni tanishi kelib chiqmaydi. Tranzitivlik aksiomasi quyidagicha yoziladi: (aRb bRc) → aRc.




Download 1.78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   ...   260




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling