O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universitetining

Xozirgi zamon hamda davlat va huquq nazariyasi fani
XXI asrga kelib dunyo fanlari jamiyatning yuksak taraqqiyotiga asos bо`lib xizmat qilmoqda. Olamshumul kashfiyotlar, misli kо`rilmagan ixtirolar turli fanlarning yutug`idir. Bugungi sivilizatsiya sharoitida fanning yangi-yangi kо`rinishlarining paydo bо`lishi bilan bir vaqtda avval mavjud bо`lgan fanlar takomillashtirib borilmoqda. Davlat va huquq nazariyasi fani ham shular jumlasidan. Shu о`rinda “fan” tushunchasiga tо`xtalib о`tish о`rinli. Fan – bu muayyan soha bо`yicha bilimlar berishga ixtisoslashtirilgan ilm yо`nalishi xisoblanadi.
“Fan — tabiat, jamiyat va inson tafakkuri tо`g`risidagi tushunchalarda, kategoriyalarda, qonunlarda aks ettirilgan, haqqoniyligi amaliyotda tasdiqlangan bilimlar tizimidir. Har bir fan о`ziga xos obyekti va unga mos keluvchi predmeti bilan ajralib turadi”. Fan jamiyat va tabiatni, umuman borliqni anglashning kalitidir.
Xar bir fan о`z predmeti va metodiga ega. Predmet va metodlarsiz fanning о`zi bо`lishi mumkin emas. Fanning predmeti shu fan о`rganadigan masalalar majmuidan iborat bо`lsa, fanning metodi fan о`rganadigan masalalarni о`rganish usullaridir.
Fanning predmetini ana shu obyektlar va ularni aks ettirishdan hosil bо`lgan bilimlarning majmui va о`rganiladigan masalalar tashkil etadi.
Har bir fanni о`rganish, eng avvalo, predmetini aniqlab olishdan boshlanadi. Bu esa о`rganilayotgan fanning boshqa fanlardan farqini kо`rsatadi.
Demak, har bir о`quv fanining predmetini aniqlash uchun bu fanning umumiy fanlar tizimida tutgan о`rni, roli va ahamiyatini, о`rganadigan obyektini bilib olish kerak.
Barcha fanlarni, predmeti va metodi nuqtai nazaridan, ikkita katta guruhga bо`lish mumkin. Birinchi guruhga tabiat qonuniyatlarini о`rganuvchi matematika, fizika, biologiya, ximiya kabi tabiiy fanlar, ikkinchi guruhga esa kishilik jamiyatining rivojlanish qonuniyatlarini о`rganuvchi falsafa, tarix, iqtisodiyot, siyosatshunoslik, adabiyot, huquqshunoslik kabi ijtimoiy fanlar kiradi.