Педагогическая интеграция: методология, теория, технология : монография

Politizim pedagogik faoliyatning deyarli cheksiz sonli tizimlar - ijtimoiy, siyosiy, davlat, huquqiy, iqtisodiy ­, shaxsiy-kommunikativ, axborot va boshqalarning "diqqat maydoniga" ­jalb qilinishini anglatadi.­
Ko'p tuzilishlilik pedagogik faoliyat mazmunida juda ko'p turli xil tarkibiy qismlar mavjudligini aks ettiradi .­
Heterojenlik eng xilma-xil kelib chiqishi heterojen elementlarning ­pedagogik faoliyat tarkibida namoyon bo'lishini anglatadi ­. V. S. Gershunskiy pedagogik faoliyat tarkibida ­o`quv-tarbiyaviy, ilmiy ­tadqiqot, boshqaruv va pedagogik faoliyatning birgalikda mavjudligini qayd etadi ­[89]. Pedagogik faoliyatning heterojenligi uning dizayn, konstruktiv, gnostik, tashkiliy va kommunikativ qobiliyatlarni birlashtirganligida ham namoyon bo'ladi.
Pedagogik integratsiyaning ­dastlabki gnoseologik asosi pedagogik bilim bo'lib, u "fan va o'quv jarayoni haqidagi fanni, yosh va individual xususiyatlarni o'zlashtirish psixologiyasini hisobga olgan holda pedagogik muammolarni hal qilish nuqtai nazaridan ­yaxlit va tizimlashtirilgan g'oyalar to'plami ­" deb tushuniladi. 256, b. 168]. Ontologik va gnoseologik koordinatalarning birligi printsipiga asoslanib , ­pedagogik faoliyatga xos xususiyatlarni pedagogik bilimlarning ­"yaxlit va tizimlashtirilgan yig'indisi" ga o'tkazish ­imkoniyatini tan olish mumkin ­.
ko‘p tizimli tabiati uning bilimlarning “ko‘p xil tartibli tizimlar chorrahasida” joylashganligi bilan belgilanadi [241]. ­Pedagogik bilimlar bilan u yoki bu tarzda aloqada bo'lmaydigan inson bilimlarining ­guruhlari, tarmoqlari, tarmoqlari deyarli yo'q . ­K. D. Ushinskiy ta’kidlaganidek, barcha fanlarda (anatomiya, fiziologiya, geografiya, statistika, siyosiy ­iqtisod, tarix va boshqalar) “faktlar va faktlarning korrelyatsiyalari taqdim etiladi va guruhlanadi, ularda ta’lim ob’ektining xususiyatlari, ya’ni, odam topiladi » [406, b. 468-469].
polistrukturaliligi bevosita uning ko‘p tizimliligidan kelib chiqadi va unda konseptual «qatlamlar», «qatlamlar», qatlamlarning mavjudligini bildiradi . ­Masalan, A.P.Belyaeva ­kasb-hunar ta'limi didaktikasining kontseptual apparatining o'ziga xos "stratifikatsiya modeli" ni ishlab chiqdi [35, 36].
heterojenligi uning “inson o‘lchamiga ega bo‘lmagan ob’ektni inson o‘lchamidagi vositalar yordamida bilish” vositasi rolini o‘ynash qobiliyati bilan belgilanadi [270]. Bu qobiliyat ­pedagogikaning kontseptual apparati ­o'zining "murakkabligi, ko'pligi ­va ko'p funksiyaliligi" ni tushuntirib beradigan juda xilma-xil bo'lgan boshqa fanlarning kontseptsiyalarini o'zida mujassam etganligi bilan bevosita oqibatlarga olib keladi [28]. Buni kasbiy ta'lim didaktikasining kategorik apparati misolida ­yaxshi ko'rsatib turibdi ­, uning "ajralmas tabiati" shundan dalolat beradiki, "kasb-hunar maktabi didaktikasi, boshqa hech kimga o'xshamaydi, ­falsafiy, gnoseologik o'zgarishlarni ta'minlaydigan ko'p qirrali yondashuvni talab qiladi. , ta'lim va tarbiya nazariyasi bo'yicha mantiqiy, psixologik, texnik va jismoniy biologik tushunchalar" [36, b. ­31].
Pedagogik integratsiyaning umumbashariy ob'ektiv asosi ­"tarbiya sub'ekti" - dunyo mavjudligining barcha shakllarini, shu jumladan ijtimoiy va biologik ­tarkibiy qismlarni o'zida sintez qiladigan shaxsdir. “Inson, – deb yozadi V. E. Gmurman, – tabiatning bir qismidir ­... Biroq, u nafaqat atrof-muhit mahsulidir, balki “insonlashtirilgan tabiat” va ijtimoiy muhitning yaratuvchisidir. Ta'limning mohiyati ­shundaki, u shaxsning xulq-atvori va rivojlanishini o'zgartiradi, ijobiy moyillikni rag'batlantiradi, salbiyni yengadi ­. Ta'lim ijtimoiy jarayon, rivojlanish esa ijtimoiy-biologik ­jarayondir. Aynan shu farqlar pedagogikadagi boshqa ilmiy bilimlarni, ya’ni ­bilimlar jamiyati va tabiatshunoslik ma’lumotlarini o‘zlashtirish uchun ob’ektiv asos yaratadi” [98, s. 26].
Shaxs nafaqat ta'lim ob'ekti, balki uning maqsadi sifatida ham harakat qiladi, degan pozitsiyaga asoslanib, biz ­inson nafaqat boshlang'ich nuqtasi, balki pedagogik integratsiyaning yakuniy natijasidir, degan xulosaga kelishimiz mumkin, bu haqda batafsil muhokama qilinadi. ­uchinchi bobda.
Pedagogik integratsiyaning “subyektiv” asoslari, ­yuqorida qayd etilganidek, falsafiy, umumiy ilmiy, xususiy ­ilmiy, aniq ilmiy komponentlarni tashkil qiladi.