Tense degan atama bilan ifodalanadi. Macmillian English Dictionary for Advanced Learners lug'atida zamon, ya'ni tense

A
RTIKLSIZ QO
ʻ
LLANILADIGAN TURG
'
UN BIRIKMALAR
arm in arm
qoʻl ushlab
for hours/ages
soatlab/ koʻp vaqtdan beri
ask for permission
ruxsat soʻramoq
for sale
sotuvda
at first
boshida
from head to toe
boshidan oyog’igacha
from morning till
night
ertalabdan kechgacha
live from hand to
mouth
qiyinchilikda yashamoq
at first sight
bir koʻrishda
from head to foot
boshidan oyog’idagcha
at peace
tinchlik davrida
from memory
esdan
in despair
chorasiz
at last
nihoyat
in doubt
shubhada
from side to side
u yoqdan bu yoqqa
in trouble
tashvishda
get into trouble
muammoga duch kelmoq
in love with
sevib qolgan
out of mind
esdan chiqqan
beyond
recognition
tanib boʻlmas darajada
beyond
understanding
tushunish qiyin
by accident
tasodifan
out of sight
koʻzdan yiroqda
by chance
tasodifan
hand in hand
qoʻlma qoʻl
by heart
yoddan
have breakfast
nonushtda qilmoq
by mistake
adashib
have lunch
tushlik tanovul qilmoq
do research
izlanish olib bormoq
have fun
maza qilmoq
have difficulty
qiynalmoq
in case
har ehtimolga qarshi
have trouble
muammoga duch kelmoq
in cash
naqd pulda
in charge of
javobgar, mas’ul
in connection with
bog’liq
in common
umumiy
in contact with
aloqada
in demand
bozori chaqqon
in detail
atroflicha
in debt
qarzda
in fact
haqiqatda
in person
shaxsan
in search of
qidirib
in secret
mahfiy
It’s high time
vaqti boʻldi
in vain
bekorga
it’s fun
maza, zoʻr
in touch
aloqada
lose control
nazorat qoʻldan chiqmoq
on account of
nomidan
on behalf of
nomidan
take into account
hisobga olmoq
on foot
piyoda
on horseback
ot ustida
on fire
yong’inda
on board
kema bortida
at hand
yonida
on deck
kema bortida
on holiday
ta’tilda
on leave
ta’tilda
on business
ish bilan
on purpose
ataylab
for pleasure
dam olish uchun
on sale
sotuvda
out of breath
halloslab qolgan
on strike
ish tashlashda
out of control
nazoratsiz
out of date
eskirgan
pay attention to
e’tibor bermoq
out of doors
tashqarida
step by step
qadam baqadam
Hamdam Atajanov

---

97
out of order
buzilgan
day by day
kundan kunga
day after day
kundan kunga
take offence
hafa boʻlmoq
take refuge
boshpana soʻramoq
take action
chora koʻrmoq
in power
hokimiyatda
in practice
amalda
A
RTIKL QO
ʻ
LLASHNING ARALASH HOLATLARI
1) Ingliz tilidagi quyidagi soʻzlar oʻz vazifasidan kelib chiqib qoʻllanilganda hech qanday artikl
qoʻllanilmasligi lozim.
university college school court prison hospital
church
universitet kollej
maktab sud
turma kasalxona cherkov
Masalan, quyidagi iboralarda bu soʻzlar oʻz vazifadan kelib chiqib qoʻllangan:
go to school/university/college - maktab/universitet/kollejga oʻqishga bormoq
be at school/university/college - maktab/universitet/kollejda oʻqishda boʻlmoq
be in prison - jinoyat qilganlik uchun qamoqda boʻlmoq
go to church - ibodat uchun cherkovga bormoq va hakozolar.

Bill is ill in ⌀hospital.

When I leave ⌀school, I want to study engineering at ⌀university.
Yuqoridagi soʻzlar oʻz vazifasida emas, bino yoki joy sifatida qoʻllanilganda artiklning umumiy qoidasi
qoʻllaniladi.

Excuse me, how can I get to the university? (shahardagi universitet binosi)

Sarah is a nurse. She works at the hospital. (kasalxona uning ish joyi)

The workmen went to the church to repair the roof. (shahardagi cherkov binosi)
2) work -ish, home-uy, bed-yotoq soʻzlari ham odatiy, oʻz ma'nosida qoʻllanilganda artikl olmaydi. Quyidagi
iboralarni yodlab oling:
be at work start work
finish work go to work be at home
come home arrive home get home
go to bed
in bed

I like reading books in ⌀bed.

Is Tom at ⌀home? No, he is at ⌀work.
Yuqoridagi soʻzlardan bed soʻzi krovat (jihoz) sifatida tushunilganda, artiklning umumiy qoidasiga binoan
qoʻllaniladi .

I enjoy sleeping on a soft bed. (tasvirlash qoidasi)

He sat on the bed and began his story.(xonadagi aniq krovat)
3) Musiqa instrumentlari nomlari oldidan, agar ular oʻz vazifasida qoʻllanilganda, aniq artikl qoʻllaniladi.
the piano the guitar the flute the trumpet

Can you play the piano?
4) Axborot manbasi sifatida radio soʻzi aniq artikl, television (TV) soʻzi hech qanday artiklsiz qoʻllaniladi.
to listen to the radio radio tinglamoq
on the radio radioda
to watch TV
televizor koʻrmoq on TV
televizorda

I enjoy listening to the radio in the evenings.

What's on ⌀TV today?
Hamdam Atajanov

---

98
Ammo bu otlar jihoz sifatida qoʻllanilganda, umumiy qoidaga koʻra qoʻllaniladi.

Can you turn off the TV? (xonadagi televizor jihozi)
5) Quyidagi soʻzlar the...of+noun birikmalarida aniq artikl bilan qoʻllanadi:
back beginning bottom end middle side top front

There was a table in the middle of the room.

We are leaving for London at the beginning of July.
Biroq from beginning to end - boshidan oxirigacha, in front of - oldida iboralari artiklsiz qoʻllanadi.
6) very - juda degan soʻzi sifat bilan birlikdagi ot oldidan kelganida noaniq artikl bilan qoʻllaniladi.

Bill has bought a very expensive car.
very - naq, ayni, aynan oʻzi degan ma'nolarida aniq artikl bilan qoʻllaniladi. Bunday holatlarda very soʻzidan
keyin ot keladi.

You are the very person I need.
7) most - eng degan ma'noda sifatning orttirma darajasini hosil qilganda aniq artikl bilan qoʻllaniladi.

That was the most boring film I've ever seen.
most soʻzi ba'zan juda degan ma'noda ham keladi. Bunday hollarda birlikdagi otlar oldidan og'zaki nutqda
noaniq artikl bilan qoʻllanishi mumkin.

It was a most interesting story.
most soʻzi koʻpchilik degan ma'noda olmosh ham boʻlib keladi, bunday holatlarda bu soʻz hech qanday
artiklsiz qoʻllaniladi.

⌀Most people learn to swim at an early age.
8) Ovqatlanish paytlarini bildiruvchi dinner/lunch/breakfast/supper soʻzlari bilan artikl qoʻllanilmaydi.

Tom has invited me to ⌀dinner on Thusday
Yuqoridagi soʻzlar oldidan sifat qatnashsa, noaniq artikl qoʻllaniladi.

They had a nice dinner at the Red Lion.

I usually have a big breakfast.
Yuqoridagi soʻzlar bilan aniqlashtiruvchi ibora yoki gap qatnashgan hollarda ular oldidan aniq artikl
qoʻllaniladi.

The dinner we had yesterday was great. (we had yesterday - aniqlashtiruvchi gap)
9) Kun paytlarini bildiruvchi dawn/sunrise/sunset/dusk/midnight/night soʻzlari at predlogi bilan
qoʻllanilganda artikl olmaydi.
at dawn
at sunrise
at noon at sunset
at night
erta tongda kun chiqqanda tushlikda quyosh botganda tunda
morning/afternoon/evening/night soʻzlari in predlogi bilan qoʻllanilganda odatda aniq artikl bilan
qoʻllaniladi.
in the morning in the afternoon in the evening in the night
ertalab
tush paytda
kechqurun
tun davomida
Eslatma: Yuqoridagi soʻzlardan oldin sifat va on predlogi kelganda, ular oldidan birlikda noaniq artikl
qoʻllanishi mumkin.
on a rainy morning yomg'irli tongda on a rainy night yomg'irli tunda
10) Fasllar umumiy ma'noda qoʻllanilganda ular oldidan hech qanday artikl qoʻllanilmagani ma'qul.

Birds migrate in ⌀autumn and in ⌀spring.
Agar shu yilning yoki biror bir aniq yilning bahori/yozi/kuzi/qishi nazarda tutilgan hollarda fasllar
nomlari oldidan aniq artikl qoʻllanadi.
Hamdam Atajanov

---

99

The winter was cold this year.

I am going to have a long holiday in the summer. (this summer)
Agar fasllar oldida sifat qatnashgan boʻlsa, unda noaniq artikl qoʻllaniladi.

It was a cold winter.
11) Shaxs nomlari oldidan umumiy qoidaga koʻra artikl qoʻllanilmasligi kerak:

I'm ⌀Bond, ⌀James Bond.
Ammo nazarda tutilayotgan shaxs bizga va tinglovchiga notanish ekanligini bildirmoqchi boʻlsak, shaxs
nomlari oldidan noaniq artikl qoʻllanishi mumkin.

A Mr Brown is at the door. (Mr Brown degan odam)
Shaxs nomlari mualliflikni bildirib, shu san’atkorga yoki yozuvchiga oid asarni bildirish uchun
qoʻllanilganda birlikda noaniq artikl qoʻllaniladi.

I'm fond of painting, especially landscapes. A Levitan picture is hanging in my living-room.
Agar bir nechta bir xil ismli shaxs mavjud boʻlib, ular orasidan bittasini ajratib koʻrsatmoqchi boʻlsak, shaxs
nomlari oldidan aniq artikl qoʻllanishi mumkin.

The Mr. Brown who lives next door is very friendly.
12) Hafta kunlari va oy nomlari oldidan hech qanday artikl qoʻllanilmaydi.

I'll see you on Saturday.
Ammo qaysi kunligini aniq aytmoqchi boʻlsak, ular oldidan aniq artikl qoʻllanishi mumkin.

They arrived on the Saturday after my birthday party.