Toshkent moliya instituti b. I. Nurmuxamedova, sh. K. Xamdamov davlat moliyasi
Download 3.69 Mb. Pdf ko'rish
|
Давлат молияси Дарслик-
- Bu sahifa navigatsiya:
- Aksiyadorlik jamiyati
Davlat korxonalari – mulki to‘liq yoki qisman davlatga qarashli bo‘lgan
mustaqil xo‘jalik-moliyaviy faoliyat yurituvchi korxona va tashkilotlar. Davlat mulkiga asoslangan korxona va tashkilotlarning quyidagi shakllari mavjud: budjet tashkilotlari; ulushida davlatning ishtiroki bo‘lgan aralash mulkka asoslangan korxonalar, to‘liq davlat unitar korxonalari. Aksiyadorlik jamiyati – ko‘rsatilgan nominal qiymatiga teng aksiyalarning muayyan miqdoriga bo‘lingan ustav fondiga ega bo‘lgan hamda majburiyatlari bo‘yicha faqat o‘z mol-mulki bilan javobgar bo‘ladigan jamiyatdir. Aksiyadorlik jamiyati ochiq va yopiq turda bo‘lishi mumkin. Qatnashchilari o‘zlariga tegishli aksiyalarini o‘zga aksiyadorlarning roziligisiz boshqa shaxslarga berishi mumkin bo‘lgan aksiyadorlik jamiyati ochiq aksiyadorlik jamiyati deb hisoblanadi. Ochiq turdagi jamiyat o‘zi chiqarayotgan aksiyalarga ochiq obuna o‘tkazishga va qonun hujjatlarining talablarini hisobga olgan holda ularni erkin sotishga haqlidir. Ochiq turdagi jamiyat o‘zi chiqarayotgan aksiyalarga yopiq obuna o‘tkazishga haqli, jamiyat ustavida va qonun hujjatlarida yopiq obunani o‘tkazish imkoniyati cheklab qo‘yilgan hollar bundan mustasno. Ochiq turdagi jamiyat aksiyadorlarining soni chegaralanmaydi. Aksiyalari faqat o‘z muassislari yoki oldindan belgilangan doiradagi shaxslar orasida taqsimlanadigan aksiyadorlik jamiyati yopiq aksiyadorlik jamiyati 247 deb hisoblanadi. Bunday jamiyat o‘zi chiqarayotgan aksiyalarga ochiq obuna o‘tkazishga yoxud ularni cheklanmagan doiradagi shaxslarga sotib olish uchun boshqacha tarzda taklif etishga haqli emas. Yopiq turdagi jamiyat aksiyadorlarining soni ellik nafardan ziyod bo‘lishi mumkin emas. Belgilangan chegaradan ortib ketgan taqdirda u yopiq aksiyadorlik jamiyatlari uchun miqdori aksiyadorlarning chegaralangan limitidan ortib ketgan shaxslar aksiyadorlar reyestrida ro‘yxatga olingan kundan e’tiboran olti oy ichida ochiq aksiyadorlik jamiyatiga aylantirilishi, ushbu muddat tugagach, sud tartibida tugatilishi lozim. Yopiq turdagi jamiyat aksiyadorlari ushbu jamiyatning boshqa aksiyadorlari sotayotgan aksiyalarni o‘zga shaxsga taklif etilayotgan narxda sotib olishda imtiyozli huquqqa ega bo‘ladilar. Agar akdiyadorlar aksiyalarni sotib olishda o‘z imtiyozli huquqlaridan foydalanmasalar, jamiyat aksiyadorlar tomonidan sotiladigan aksiyalarni sotib olish uchun imtiyozli huquqqa ega bo‘lishi uning ustavida ko‘zda tutilishi mumkin. 2008-yilda O‘zbekistonda aksiyadorlik jamiyatlari ustav fondining eng kam miqdori – jamiyat davlat tomonidan ro‘yxatga olingan sanada Markaziy Bank kursi bo‘yicha ekvivalenti kamida 400 ming AQSH dollariga teng summa tasdiqlangan (2008-yil 18-noyabrdagiPF-4053-son Farmonga asosan). Ushbu qiymat keyinchalik “Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlarning huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida”gi Qonunning yangi tahririda mustahkamlangan. Biroq Prezidentning 2017-yil 2-sentyabrdagiPF-5177-son Farmoni bilan belgilanishicha, jamiyatlarning ustav kapitaliga qo‘yiladigan minimal talablar faqat milliy valyutada belgilanadi. Shu sababli ustav fondining eng kam qiymati o‘sha paytda amal qilgan kurs bo‘yicha so‘mga qayta hisoblanib, qonunga o‘zgartirishlar kiritmagan holda 1600 mln. so‘m darajasida qayd etildi. Ushbu raqam “Tadbirkorlik subyektlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish tartibi to‘g‘risida”gi yangi nizomda aks ettirildi va amalda qo‘llaniladigan bo‘ldi. Endi esa aksiyadorlik jamiyati ustav fondining eng kam miqdorini 400 mln. so‘m miqdorigacha, ya’ni 4 baravar kamaytirishga qaror qilindi. Bu vaziyatda “Aktsiyadorlik jamiyatlari va aktsiyadorlarning huquqlarini himoya qilish 248 to‘g‘risida”gi Qonunga tuzatishlar kiritilishi zarur edi. Shu sababli Davlat raqobat qo‘mitasi, Loyiha boshqaruvi milliy agentligi, Iqtisodiyot vazirligi va Adliya vazirligiga 2018-yil 15-sentyabrgacha tegishli qonun loyihasini ishlab chiqish vazifasi topshirildi 108 . Download 3.69 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling