У шбу услуб ий курсатма Тузувчилар
Sxemaning parametrlarini aniqlash
Download 1.94 Mb.
|
МЕТ УЭ 2007
- Bu sahifa navigatsiya:
- Yuklama хаrакteri
- Aktiv- induktiv
- Induktiv
|
Sxemaning parametrlarini aniqlash.
a)quvvat koeffitsiyenti asboblarning ko`rsatishi bo`yicha quyidagi formuladan aniqlanadi: Vektor diagrammadan tegishli kosinus burchagini o`lchab va uning qiymatini trigonometrik jadvaldan topgandan so`ng, quvvat koeffitsiyent cos ni aniqlash mumkin yoki tegishli to`g`ri burchakli uchburchakning katet va gipotenuzasini mm da o`lchab, ularning nisbatini olish mumkin. Ikkinchi usul aniqrok natijani beradi. cos ning vektor diagrammadan aniqlangan qiymati 3.1-jadvalga yoziladi. b) burchagi ostsillogrammadan quyidagi tarzda aniqlanadi. Bir davr T ga teng bo`lgan (3600 ning tashkil etuvchisi) kesma o`lchanadi, so`ngra burchakka tegishli kesmani o`lchab, ularning nisbati bo`yicha bu burchakning kosinusi aniqlanadi. v) zanjirning istagan qsmidagi to`la qarshilik Om qonunidan aniqlanadi: 3.1–jadval
g) butun zanjirning aktiv quvvatidan butun zanjirning aktiv qarshiligi R ni aniqlash mumkin: bundan Zanjir ayrim qismlarining aktiv qarshiligi reostat, g`altak yoki kondensatorning tegishli aktiv quvvatlarini yuqoridagi formulaga quyish yo`li bilan topiladi. d) Butun zanjirning reaktiv qarshiligi x quyidagiga teng: e) g`altakning induktivligi L ni aniqlash uchun uning induktiv qarshiligi xL ni quyidagi formuladan hisoblanadi: bu yerda z L - g`altakning to`la qarshiligi RF - g`altakning aktiv qarshiligi bu yerda j) kondensatorning sig`imi C ni aniqlash avvalgiga o`xshash bajarilib, ya'ni sig`im qarshiligi xs aniqlangandan so`ng, uning sig`imi C aniqlanadi Odatda, kondensatorning aktiv qarshiligi uning sig`im qarshiligidan juda kichik, shuning uchun deb hisoblash mumkin. Tekshiruv savollari. Yuklamaning quyidagicha ulangan hollari uchun tok va kuchlanishning vektor diagrammasini qanday qurish mumkin: A) ikkita reostat ketma-ket ulanganda, B) reostat va g`altak ketma-ket ulanganda , V) reostat va kondensator ketma-ket ulanganda. Fazaviy siljish burchagi nima? Butun zanjirning va zanjir ayrim qismlarining quvvat koeffitsiyenti qanday aniqlanadi? Reostat, g`altak, kondensator va butun zanjirning aktiv qarshiligi qanday aniqlanadi? Induktiv va sig`im reaktiv qarshiliklari qanday aniqlanadi? G`altakning induktivligi va kondensatorning sig`imi qanday aniqlanadi? 4 – TAJRIBA ISHI. O`ZGARUVCHAN TOK ZANJIRIDA ELEKTR ENERGIYASI ISTE'MOLCHILARINI PARALLEL ULASH. Ishdan ko`zda tutilgan maqsad. O`zgaruvchan tok zanjirida Kirxgof birinchi qonunining tatbiq etilish xususiyatlarini aniqlash. O`zgaruvchan tok zanjirining to`la (Z), aktiv (R) va reaktiv (X) qarshiliklarini aniqlashni o`rganish. Zanjirning parametrlari–aktiv qarshilik R, induktivlik L va sig`im C ni aniqlashni o`rganish. Tajriba ishiga tushuntirish. Bu ishda o`zgaruvchan tok zanjirida parallel ulashning quyidagi ko`rinishlari o`rganiladi: a) Yuklama aktiv–induktiv qarshilikdan iborat bo`lganda (reostat R va induktiv g`altak L) b) Yuklama aktiv–sig`im qarshiligidan iborat bo`lganda (reostat R va kondensator C) v) Yuklama induktiv–sig`im qarshiligidan iborat bo`lganda ( induktiv g`altak L va kondensator C). Har bir parallel tarmoqdagi tok Om qonuniga asosan quyidagi tartibda aniqlanadi: a) Aktiv qarshilikli tarmoqdagi tok bu yerda IR -reostat orqali o`tuvchi tok, a U-tarmoqning kuchlanishi, v R-reostatning qarshiligi, om. b) induktiv g`altakli tarmoqdagi tokbu yerda IF -g`altak orqali o`tuvchi tok, a Zf -g`altakning to`la qarshiligi, om RF-g`altakning aktiv qarshiligi, om Xf -g`altakning induktiv qarshiligi, om L- g`altakning induktivligi, gn -o`zgaruvchan tokning burchak chastotasi ( ) f- o`zgaruvchan tok chastotasi, gn. v) sig`im tarmoqdagi tokbu yerda IC -kondensator orqali o`tuvchi tok, a RC-kondensatorning aktiv qarshiligi, om Xc-kondensatorning sig`im qarshiligi, om C-kondensatorning sig`imi, f. Odatda, kondensatorning aktiv qarshiligi uning sig`im qarshiligiga nisbatan juda kichik bo`lgani uchun kondensatorning aktiv qarshiligini hisobga olmasa ham bo`ladi. Kirxgofning birinchi qonuniga asosan o`zgaruvchan tok zanjiri uchun tarmoqlanish nuqtasidagi toklarning geometrik yig`indisi nolga teng, ya'ni: yoki bu yerda I -zanjirning tarmoqlanmagan qismidagi tok kuchi (4.1-rasm). Agar zanjirning qismlaridan (parallel shoxobchalaridan) o`tayotgan tok kuchlarining algebraik yig`indisini olsak, u zanjirning tarmoqlanmagan qismidagi tok kuchidan katta bo`ladi, ya'ni : IR+ IF > I O`zgaruvchan tok zanjirida Kirxgof birinchi qonunining tatbiq etilish xususiyati shundan iborat. Agar zanjir faqat aktiv qarshilikdan (yoki sof induktiv yoki sof sig`imdan) iborat bo`lsa, u holda Kirxgofning birinchi qonuni bu zanjir uchun xuddi o`zgarmas tok zanjiridagi kabi tatbiq etiladi. O`zgaruvchan tok zanjirida iste'mol qilayotgan aktiv quvvat P = U I cos bu yerda cos -quvvat koeffitsiyenti -zanjirning tarmoqlanmagan qismidagi tok bilan kuchlanish orasidagi fazaviy siljish burchagi. Parallel shohobchalarda iste'mol qilinayotgan aktiv quvvatlar uchun shunga o`xshash ifoda yoziladi: PR = U IR ( cos R = 1) PF = U IF cos F PC= U IC cos bu yerda PR -reostat iste'mol qilayotgan quvvat, vt PG –g`altak iste'mol qilayotgan quvvat, vt PC –kondensator iste'mol qilayotgan quvvat, vt Butun zanjirning umumiy aktiv quvvati, zanjir qismlari (parallel shoxobchalari) quvvatlarining algebraik yig`indisidan iborat. 3. Ishni bajarish tartibi. 1. Aktiv qarshilik va induktiv g`altakdan iborat bo`lgan sxema yig`iladi. (4.1-rasm). 2. O`qituvchi ko`rsatgan tok qiymatlariga erishilgandan so`ng, tegishli o`lchash natijalari 4.1–jadvalga yoziladi. IR va IG toklari algebraik yig`indisining umumiy tok I dan katta ekanligiga ishonch hosil qilinadi. 3. Aktiv qarshilik va kondensatordan iborat bo`lgan sxemani yig`ib (4.2–rasm), 2–bo`lim bajariladi. Shuningdek IR va IC toklari algebraik yig`indisining umumiy tok I dan katta ekanligiga ishonch hosil qilinadi. 4.1–jadval
Download 1.94 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||