Я ш и «китоб дунёси» газет аси кутубхонаси


Download 4.94 Mb.
Pdf ko'rish
bet26/48
Sana31.10.2023
Hajmi4.94 Mb.
#1736253
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   48
хри
нарса хак,ида уйламаслигинг мумкин? Ё 
бобоигдан яширасанми?
— Йук, нега энди
хрч
нарса хак,ида уйлаганим 
йук, эди.
— Уйлайдиган вак,гинг келган, углим, вак,тинг 
келган.
Чол йуталиб, инк,иллаб турди-да йулида давом 
этди. Бола бобосининг ортидан худди юки огир 
аравадай бошини эгиб, кулогини динг к,илиб к,адам 
гашларди...
* * *
Бола — офтобда корайган, сочлари хурпайган — 
чинор та гида белкуракка суянибгурибди, кузларини 
лой-балчик; к,отиб к,олган яланг оёкларига тикканча 
уй суряпти: «Бир йилнинг ичида буткул к,ариб, мун- 
кайиб к,олибди. Юзида ажин гула. Овози к,анак,адир 
бугик,. Лекин барибир у менинг аямга — ёш, чирой­
ли, мулойим, к,оракуз, мехрибои аямга ухшайди. К,а-
дам ташлашиям, овозиям.....Кузи мни юмиб турсам
товушидан аям деб уйлайман!..» Лекин бола кузла­
рини юммади. Курк,иб кетди.
— Тинчимни йук,отдим, азизим Кишварди! Она- 
синингбезовта нигохиунгимдаям,тушимдаям иамо- 
ен буляпти... Унинг овози хар ка дамда мени таък,иб 
к,илади... Уни олиб кетган кунингиздан бери юрагим 
сугуриб олингандай гентираб юраман... Болани мен­
га к,айтаринг, азизим Кишварди!..
— Хмм... У, азизам, сиздан олган ва^тимда бола 
эди. Хозир — кап-катта йигит, хамма нарсани узи 
л;ал к,илади. Агар сиз билан кетишни истаса мен 
к,андай царшилик билдирмайман.
— У мендан хафа... Уни мен билан к,айтишга куи- 
дира оладиган ягона одам сизсиз, азизим Кишварди...


— Ахир унга ухшаганидан сизда яна иккита бор- 
ку, к,адрдоним Юлия... Х^еч булмаса биттасини менга 
цолдйринг!
— Намотки, ran сонда булса?! Унта булса урн 
и, 
циркта булса к,илиги бошка. У менинг набирам, к,а- 
дрдоним Кишварди!
— Шундайку-я... Лекин мен нима к,илишим ке­
рак? Ахир улимимдан кейин авлодимизни давом эт- 
тирадиган ягона меросхурим у...
— Меи унинг фамилиясини узгартирмайман! 
Майли, иккита Ломжария булак,олсин, лекин уни 
менга дойгаринг.
— Демак, болани олиб кетгани келибсиз-да, ази­
зам Юлия?!
— Нариги дунёга гунох билан кетишимга йул 
куймаиг! У ерда онасининг кузига к;андай к,арайман?!
— Э, азизам Юлия, худо билар ким олдин кетар. 
Агарда мен сиздан олдинрок, улсам, онаси билан да- 
дасининг кузига к,андай к,арайман?
— Худо умрингизни узок, килсмы, азизим Кишварди.
— Далам дом, узумзорим дом, тегирмоним дом, 
к,абрим дом, хоким дом мана шу боланики... Иук, ул­
сам дом уни сизга бермайман!
— Булмаса мен узимни улдираман. Хозирок,, ку- 
зиигизнинг олдида!
— Худо хайрингизни берсин, азизам Юлия, ни- 
малар деяпсиз!.. Бувинг билан кетасанми, углим?
— Ростини айтармиди... У сиздап ийманяпти!
— Шунак,ами, углим?!
— Унга онанинг мехри керак, азизим Кишварди! 
Ок, ювиб, ок, тараш лозим. Сиз онасининг урнини 
боса олармидингиз?..
— Н ималар деяпсиз... Мен у билан шу пайтгача
худога шукр, ёмон яшамадим... Лоацал сизни ёр- 
дамга дом чак,ирмадим-ку...


— Сиз х,ацсиз, сиз х,ак,сиз, азизим Кишварди. Лс 
кин барибир... Боланинг оёкларини уйцудан олд 
ювиш, мактабга кузагиб к,уйиш... Булар эркаклар- 
иинг иши эмас!..
— Бизнинг мактаб азобхона эмас... Унак,а нарса- 
лар сизларнинг мактабларингда эди, болани ёвво- 
йига чикаришганди, эслашимча, сиз хам уларнинг 
фикрига куш ил га н эдингиз...
— Нега ушанда тилим узилиб тушмади экан, а!
— У менинг кулимда фариш тага айланиб колма- 
ган, ш афтоли угирлаш ниям таш лагани йук—
— Куйилиб колар!
— Ё энди ун улаш май куйди деб уйлаяпсизми?
— Э, униям бошида колсин! Хамма нарсам уни­
ки, менга деса хонумонимга ут куйиб юбормайди- 
ми — гирйнг демайман!
— Чекяптиям, яра мае!
— Шунаками, углим?!
— Сиз, мана, меидан суранг! Тамаки халгамниям, 
хамёнимниям шип-шийдам килди!
— Майли, согликучун оз-моз чекибтурса хечкиси 
йук- Ахир узингиз айтдингиз-ку — у энди кап-катта 
йигит!
— Яна бир ой сабр килинг. П илла тутганим учун 
мукофог пули оламан, болани кийинтирамап... Бу­
нака жулдурвоки ахволда сизникига кетмайди!
— Сиз ф акат жавоб берииг. Кийим, пойабзал 
олиб бериш — менинг ишим! Узимникини ечиб 
булса хам унга кийдираман!
— Хмм, сизнинг кийимларингизунга роса лойик 
тушади!
— Албатга, сизга хазил, уйии-кулги. Менинг эса 
юрагим кои булиб кетяпти!
— Ахир, айтдим-ку: у аллакачон кап-катта йигит 
булган. Узи хал килсии!


— Сиз — унинг учун авлие даражасидасиз, нима 
десангиз иш онади, нимани к,ил десангиз к,илади... 
Лмтиигунга, азизим Кишварди!..
— Худодап курк,сангиз-чи, азизам Юлия. Ахир 
Кап дай к,илиб уз жигарбанд имга, томирида к,оиим 
окиб турган болага уйимдан 
кет 
деб айта оламан?!
— Нима, мен унга бегонамапми? Ахир у менинг 
\ам жигарбапдим, юрагимнинг б и р парчаси. Худо 
Оилади, бир йил умрим к,олдими-йу к,м и. Утинаман 
смздаи, аж алимдан беш кун бурун улдирманг, бола­
ми менга бахшида к,илинг!
— Азизам Юлия!
— Олдингизда ти з чукаман, ти з чукаман!..
— Н ималар ^иляпсиз! Турингурнингиздан! Худо 
хайриигизни берсин!..
— Э к,одир худойим, унга бахт-у саодат инъом эт!
— Энди менингортик,ш одлигим хам, бахтим хам 
колмади...
— Э бор, худойим...
— Бувингбилаи кет, углим...
Мазкур сухбат биз бош да хикоя к,илган бобо-бу- 
ви иштирокидаги вок,еалардан роппа-роса бир йил 
кейин содир булди. Бу галги жараён олди-берди ма- 
росими эмасди. Бу икки к,айнок, к,оннинг тукнашу- 
ви, 
икки оловли юракпинг воласи эди. Бу икки мехр 
утинииг кураши сабаб болапинг юраги шиддат би­
лан тепа бош лади, томогига алланарса тшдилгаидай 
булди, танасипи совук; тер босди, титрок бутун вужу- 
дипи ловуллатиб юборди. К^апдайдир куринмас куч 
уни зарб билан бувиси томон тортарди, бирок, худ- 
ди шундай ш иддаткор оханрабо уни бобоси томон 
етакларди. Бола б и р неча бор шундай огрик^ни хис 
к,илди — гуё унинг вужуди к,айнок, <ув ичида к,олди. 
Чол билан кампир уртасида кечган к,изгин, шиддат- 
ли бахс тугамагуича болани к;андайдир куркув, ал- 
лак,андай кунгилсизликми к}ггиш азоби тарк этмади.


Буви урнидан туриб болага як,ин келди, уни 
чогига олди.
— Болагинамдан ёдгорим, кузларимнинг иури, юр 
мен билан, кем гик багрим ни чулдир, болажоним!..
Кампир йиЕлади, унинг иссик, куз ёшлари брл'й! 
нинг бошига томчилади. Упкасини бушатиб олгач, 
болани секингина багрига тортди, бирок, у худди 
темир козикдай, томирлари ернинг к.аър-цаърига 
сингиб кетган дарахт сингари жойидан жилмай, х;а- 
ракатсиз турарди.
— Бувинг билан кет, углим, бечора бувингни 
хафа к,илма... Дийдорингга туйиб олеин, кейин ме­
нинг олдимга я на кайтиб келасан... Мен унгача сени 
кутиб утираман, гамга тулиб утираман... Сен нима 
деб уйлагандинг? Мана шунак,а, невара булиш осон- 
мас! Огир, жуда огар, айникса мен билан бувингга 
ухшаган дарди бедаволариинг невараси булиш ки- 
йин... Болтанг, белкурагинг, кетмонинг, туцмотнг, 
саватинг, сигиринг, араванг хеч каёкка кетмайди, 
кайтишингни кутади...
Бола бобонинг сузларини эшитиб хайрон колди: 
болта, кетмон, белкурак, сават ховлининг бошк,а- 
бошца томонида аганаб ётарди, сигир, арава, эчки 
булса умуман бошка гарафда эди, лекин бобо улар- 
га к,арамай кули билан турган жойларини аник, кур- 
сатиб берарди. Бобо сузида давом этди:
— Мана сумканг, дарсликларинг — грузин тили
гарих... Яна ниманг колди? Хеч нима... Шиминг, 
куйлагинг, шигшагинг — эгниигда. Самтредиага- 
ча ялангоёк, кеггин, булмаса шиппакларинг уйгача 
етиб бормайди. Бупти... Бул энди тезрок,!
J* * *
Кишварди Ломжария невараси хозир темир к,о- 
зикка, томирлари ернинг каьр-каъригача сингиб


• ii.Hi дарахтга айланганини тушунди, жуда-жуда 
>IVM | 1 кетган бу томирларни оддий насихат билан 
illV|Mil) булмасди. Бошкача йул тутиш керак эди. 
li'Miii цапала?
Кишварди Л ом ж ария невараси гардобнинг ур- 
им идо чирпирак булаётганини, икки авлоднинг 
■Мддпткор, жанговор кони уни икки томонга зарб 
пн.hiii тортаётганини хам англади. Уларни кайси 
Пирп усгун келади? К^ай бир кон галаба козонади? 
|)у кураш нима билан тугашини кутиш фойдасиз... 
Г/Мрнинг кайсидир бири кайнок конлар купираёт- 
hiii кураш дарёсини ёрибчик,иши, янгиузанга караб 
Ькиб кетиши керак.
Ва иихоят... Киш варди Л ом ж ария бувидан ол- 
дипрок харакат килди:
— Хуш, япа нимани кутяпсаи? Сен билан айти- 
ишшдан чарчадим!
Бола бобосига курка-писа каради.
— Жупа, орцангга цайрилиб карама! Тушуп­
ди нгми?!
Боланинг к,албини бобосига булган каттик, ачи- 
миш ва бувисига булган ш афкат хислари бирвара- 
кайига забт этди. Ич-ичидан тулиб келаётган ёш лар 
боланинг кузини хира парда билан коплади, боши 
уз-узидан куксига эгилиб колди, б и р огиз суз айт- 
масдан худди юки огир аравадай Чохатаурнинг 
тупрок, йулига бурилди. К,ариб-мункиллаб колган, 
бошдан-оёк, к,ора кийипгап бувисинииг ортидан эр- 
гашди...
Кишварди Л ом ж ария тош нинг устига бориб 
утирди-да, мис идиш даги сувнинг кайнаш ини кута 
бошлади.
Кишварди Л ом ж ария оловга тикилганча хаёл 
сурарди. Айни дамда нохуш уйлардан кутулишга, 
улардан яш ириниш га уринарди. Лекин узингдан


кайга крчиб беркинасан? Ахир одам ожиз банда-ку, 
«Болани бериб юбормаслик керак эди... Лекин каг 
пирнинг андухига дош бера олмадим... Энди бул^ 
са узим худди ушандай холатга тушиб утирибма
1 
Кейинги хафта кампирникига борамап, болани к,ай- 
тариб беришини сурайман. Бермаса, куч билан ола* 
май... «Айгаман, жигарбандимни, юрагимнинг бир 
нарчасиии, томиримдаги копим ни тортиб олишга 
кандай хаккинг бор?! Ахир сен худо эмассан!» Ле­
кин... у хам менга худди шу сузлар билан жавоб кай- 
тариши мумкин-ку! Ахир мен хам ожиз баидаман... 
Ахир бола менга кандай ришталар билан боглан- 
ган булса унга хам шундай якин-ку. Эх, одам булиш 
кийин, жудаям кийин. Ахволим яратганга аён, бан- 
дангга узинг рахм кил худойим... Кейинги хафта бо- 
раман-да, кампирнииг оёкларига йикиламан. Йук, 
бир хафтагача сабр килолмайман... Эртадан кейин 
бораман... Йук, эртагаёк! Эртага азон пайти йулга 
тушаман. Э худо, тезрок тонг ога колсайди...»
Кишварди Ломжария тошда утириб шундай 
уйлар сурарди. Мис идишдаги сув кайнаган найт и 
дарвоза тусатдан очилди, бусагада боланинг эгилган 
боши ва елкасига бойланган шиппаклари куринди.
— Э худо! Узингга шукур!
— Мен кайтдим, — пичирлади невара.
— К,айтишинши билардим, — деди бобо.
Сунг мис то гора га козончадан иссик сув куйди-да, 
неварасининг хоргии оёкларини узок ювди. Кейин 
унга деб сурига жой солди, узи булса кичкинагина 
уйчасига ухлагани кириб кетди. Чолни ярим кечаси 
боланинг овози безовта килди:
— Бобо, сиз билан ётсам майлими?
— Кел, углим.
Бола бобосини кучоклаб олди.
«Бечора, хамма ёги музлаб колибди!» — уйлади 
невара.


«К,аиак,а тафти бор, а!» — уйлади бобо.
Ьмроз вак,т утгандан кейин бобо суради:
— Биласанми, сени нима к,айтарди?
-Й у ц !

Билиб ол, 

Download 4.94 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   48




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling