Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат

Adabiyotlar ro‘yhati: 
1. Toshpulatov T, G‘afforov YA. Tarix o‘qitish metodikasi.T., 2000 
2. G‘affarov YA.X, G‘affarova M. O‘zbekiston xalqlari tarixini o‘qitish 
usullari.T., 2008 
3. G‘ulomov S.S, Alimov R.X, va boshqalar. Axborot tizimlari va texnologiyalari. 
“SHarq”, T-2000 y. 
4. Xodiev B.YU., Alimov R.X., YUlchieva G.T., va boshqalar. Axborot 
texnologiyalari va tizimlari. Darslik-T.: TDIU, 2010y. 
5. www.uza.uz 
MASOFAVIY TA’LIMNING YUTUQ VA KAMCHILIKLARI 
 
Toirova M.O. - Sergeli politexnila kasb hunar kolleji 
 
Masofaviy ta’limning metodik, iqtisodiy, sotsial yutuqlari va afzalliklarga xamda 
uzining kamchiliklari va salbiy tomonlarga ega. 
Metodik yutuqlar va afzalliklarga quyidagilarni kiritish mumkin:
 Dars jadvalning qulayligi. O‘quvchi uziga ma’qul boʻlgan vaqtda o‘quv 
jarayoniga qatnashishi mumkin.
 Qulay foydalanish manzillari. O‘quvchi uy, mexmonxona, ish joyida va boshqa 
joylardan o‘quv jarayoniga qatnashishi mumkin.
 Qulay o‘qish tempi. Ta’lim, o‘quvchilar yangi bilimlarni tushunish tempida 
o‘tkaziladi.
 Qulay o‘quv reja. O‘quv rejani talabalarga individual va davlat ta’lim talablariga 
mos xolatda tashkil qilish mumkin.
 Ma’lumotlar bazasini to‘planishi. Oldingi o‘qigan talabalar bilimlarini to‘plash 
va undan foydalanish imkoniyati.
 Ko‘rgazmali qulayliklari. Multimediya imkoniyatlaridan to‘liq foydalanish 
imkoniyati.

---

234 
 Malakali o‘qituvchilarni tanlab ta’lim jarayoniga jalb qilish.
Iqtisodiy yutuqlar va afzalliklarga quyidagilarni kiritish mumkin:
 Cheksiz masofaga ta’lim berish. O‘qituvchi va o‘quvchilar urtasidagi masofa 
xech qanday axamiyatga ega emas.
 Ish jarayoniga xalaqit bermasligi. O‘quvchi ishdan ajralmas xolatda ta’lim oladi.
 O‘quvchilar sonini oshirilishi. Masofaviy ta’lim texnologiyalarni toʻliq 
qoʻllagan o‘quv muassasa talabalar soni 2-3 barovar oshishi mumkin.
 Narxi. Masofaviy ta’lim kurslari 2 va 3 barovar oddiy kurslarga qaraganda 
arzon.
Sotsial yutuqlar va afzalliklarga quyidagilarni kiritish mumkin:
 Ijtimoiy guruxlarga ajratish yoʻqligi. Masofaviy ta’lim kursida ikkinchi oliy yoki 
qoʻshimcha ma’lumot oluvchilar, malaka oshirish va qayta tayyorgarlik oʻtash 
istagida bulganlar; ikkinchi paralel ma’lumot olishni xoxlagan talabalar; 
markazdan uzoqda, kam oʻzlashtirilgan mintaqalar aholisi; jismoniy nuqsonlari 
boʻlgan shaxslar; armiya xizmatida boʻlgan shaxslar; erkin koʻchib yurishi 
cheklangan shaxslar; va boshqalar qatnashishi mumkin.
 Yosh cheklanishlari yoʻqligi. O‘qishga jalb qilinuvchilarning yosh 
cheklanishlarini istisno qilinadi.
Masofaviy ta’limda salbiy tomonlari xam borligi xaqida aytish lozim. Ularga 
quyidagilarni kiritishimiz mumkin:
 Elektron xolatdagi ta’lim va muloqot jarayonlarga ishonchsizlik. Ushbu 
sababdan talabalar asosan virtual xolatdagi ta’lim turida emas, balki oddiy 
(kunduzgi va sirtki) ta’lim turlarida o‘qish istagida bulishadi.
 Davlat masofaviy ta’lim standartlari yoʻkligi va natijada davlat nusxasidagi 
diplom berilmasligi. Shu sababdan koʻpgina masofaviy ta’lim kurslari 
bitiruvchilariga fakat ushbu kursni bitirganligi xakida sertifikat yoki 
guvoxnomalar berishadi.
 Virtual muxit va texnika ta’minot bilan bog`liqligi. Masofaviy ta’lim internet 
borligi, undan foydalanish narxi, tezligi va servislar mavjudligiga, maxsus 
kommunikatsion texnikalar mavjudligi va ular ishlashiga taalluqli.