Fe’lning uslubiy xususiyatlari. Nisbat shakllari uslubiyati reja

Xazonlar (kimdir tomonidan) to‘plandi

Sharifa darsga (o‘zi) tayyorlandi

Dars Sharifa tomonidan tayyorlandi.

ORTTIRMA NISBAT

• Bajaruvchining ta’siri bilan boshqa shaxs yoki narsa tomonidan bajarilgan harakat yoki holatni bildiruvchi fe’l shakllari ORTTIRMA NISBAT shakli deyiladi. Orttirma nisbat shakllari -t, -dir (-tir), -giz(-kiz), -qiz, (-g‘iz), -gaz (-kaz, -qaz), -ir, -ar, -iz kabi qo‘shimchalar yordamida yasaladi.

1. Sharifa hovlini supurdi.

• 1. Sharifa hovlini supurdi.
• 2. Sharifa hovlini supurtirdi.
• 1. Sharifa supurdi.(aniq nisbat)
• 2. Sharifa boshqa shaxsga supurtirdi. (orttirma nisbat)

Orttirma nisbatning –t qo‘shimchasi unli tovush bilan tugagan fe’l asoslariga qo‘shiladi. Masalan, to‘qit, ishlat.

• Orttirma nisbatning –t qo‘shimchasi unli tovush bilan tugagan fe’l asoslariga qo‘shiladi. Masalan, to‘qit, ishlat.

• -ir, -ar, -iz qo‘shimchalari undosh bilan tugagan bir bo‘g‘inli fe’llarga qo‘shiladi. Masalan: shoshir, chiqar, oqiz.

Jarangli undosh bilan tugagan bir bo‘g‘inli fe’l asoslariga (kel so‘zidan boshqa), shuningdek, z undoshi bilan tugagan orttirma nisbat yasovchisidan keyin –dir qo‘shimchasi qo‘shiladi. Masalan, kuldir, yondir, tomizdir kabi.

• Jarangli undosh bilan tugagan bir bo‘g‘inli fe’l asoslariga (kel so‘zidan boshqa), shuningdek, z undoshi bilan tugagan orttirma nisbat yasovchisidan keyin –dir qo‘shimchasi qo‘shiladi. Masalan, kuldir, yondir, tomizdir kabi.
• Jarangsiz undosh bilan tugagan fe’l asoslariga esa -tir qo‘shimchasi qo‘shiladi. Masalan, kestir, tushuntir kabi.