Fillar Elephants

Ular uchta qoldi: shimol oq karkidonlari turining so‘nggi vakillari (foto)
Mavzuga doir: Shimol oq karkidonlari turini saqlab qolish uchun dunyoda bitta qolgan erkak karkidonning tanishuvlar dasturida sahifasi ochildi
Dunyoda ikkita urg‘ochi oq karkidon — Najin va Fatu qoldi. Ular ham Keniyadagi qo‘riqxonada muhofaza ostida turibdi. 2015-yilda amalga oshirilgan urinishlardan so‘ng ular tabiiy ravishda urug‘lana olmasligi ma’lum bo‘lgan. Ehtimoliy sun’iy urug‘lantirish uchun o‘lgan erkak karkidonning DNKsi muzlatilgan holda saqlab qo‘yilgan.


Hayvonlar podshosi 

- Bugun men senga bir qiziq jonivor – hayvonlar podshosi haqida so‘zlab bermoqchiman. 
- Men bilaman, deysan, - bu sherku. U o‘z oilasi bilan Afrikada yashaydi. Sherlar kun bo‘yi o‘ynaydilar, quyoshda toblanadilar, zerikkanda esa turli ohular, antilopalar, fillarni ovlashga kirishadilar. 
Hayvonlar podshosi 

- Bugun men senga bir qiziq jonivor – hayvonlar podshosi haqida so‘zlab bermoqchiman. 
- Men bilaman, deysan, - bu sherku. U o‘z oilasi bilan Afrikada yashaydi. Sherlar kun bo‘yi o‘ynaydilar, quyoshda toblanadilar, zerikkanda esa turli ohular, antilopalar, fillarni ovlashga kirishadilar. 

- Ha, sher Afrikada yashaydi. Yana biz Hindistonda ham sherni uchratishimiz mumkin. Sherlar oilasi «prayd» deb ataladi. Sherlar bir-biri bilan juda inoq. Uchrashganda ular salomlashgandek tumshuqlarini tumshuqlariga mehr bilan surkashadi. Sherlar faqat och qolgandagina ov qilishadi. Agar sherning qorni to‘q bo‘lsa, antilopa uning tumshug‘i ostida bemalol yuraversa bo‘ladi, - indamaydi. Sherlar zebralarni, buqalarni, yovvoyi to‘ng‘izlarni ovlashadi, ammo fillar, karkidonlar va begemotlardan qo‘rqishadi.

- Agar sherlar shunchalik yoqimli bo‘lsa, nimaga mushuklarga o‘xshab ularni ham uyda boqish mumkin emas?
- Uy hayvoni uchun sher juda katta. Uning og‘irligi 200 kilogrammgacha bo‘ladi. Tasavvur qil, deraza tokchasida shunday mushukcha o‘tirsa. Sher bir kunda 5 kilogramm go‘sht yeydi. Tirnoqlari esa 7 santimetrgacha bo‘lib, sher atrofdagi narsalarga ishqalab, ularni charxlab turadi. Xafa bo‘lma, axir sherning qarindoshlari mushuklar shundoq ham biz bilan yashamoqda-ku.

Begemotlar er yuzidagi eng katta sutemizuvchilardan biri sifatida tanilgan, lekin ayni paytda eng zo'ravonlardan biri bo'lib, uni bilmagan odamlar uchun yagona ma'lumotga aylangan. Ushbu maqolada biz hippopotamusning xususiyatlari, yashash joyi va bu hayvon bilan bog'liq bo'lgan barcha narsalar haqida ko'proq bilib olamiz.


Suv aygʻirlari, begemotlar (Hippopotamidae) — juft tuyoqlilar turkumiga mansub kavsh qaytarmaydigan sut emizuvchilar. Terisi qalin, siyrak yung bilan qoplangan; oyoqlari kalta; tushmugʻining uchki qismi kengaygan; oshqozoni 3 boʻlmali, pastki kurak va qoziq tishlari doim oʻsib turadi. Afrikaning tinch oqadigan va botqoklashgan suv havzalarida yashaydi; oʻsimlik bilan oziqlanadi. Bitta bola tugʻadi. 2 urugʻining bittadan turi bor. Odsiy suv aygʻiri, yaʼni gippopotam (yun. hippopotamos — daryo oti) gavdasining uz. 4,0—4,5 m, dumi 35—50 sm. vazni 1,3—3,2 (baʼzan 4,5) t. Boshi katta, koʻzlari boʻrtib chiqib turadi. Tana tuzilishi va hayoti suvda yashashga moslashgan. Koʻzi, qulogʻi va burnini suvdan chiqarib, uzoq vaqt suvda turishi mumkin. Kechasi suvdan chiqib oziqlanadi. Poda boʻlib yuradi; 40— 50 yil yashaydi. Pakana Suv aygʻirlari uz. 170— 175 sm, dumi 15—17 sm, vazni 250– 275 kg; tanasi bochkasimon, past boʻyli, boshi nisbatan kichik va kalta; yakka yoki juft boʻlib yuradi. 35 yilga yaqin yashaydi; soni kamayib ketgan. Suv aygʻirlarini ov qilish man etilgan. Pakana Suv aygʻirlari Xalqaro Qizil kitobga kiritilgan.