Metallarda elektr toki. Qarshilikning temperaturaga bog’liqligi. - Agar metallda kuchsiz bog‘langan zaryad tashuvchilar mavjud bo‘lsa, unda tez harakatlanayotgan metall keskin to‘xtatilganda bu zarralar o‘z inersiyalari bilan, keskin tormozlangan avtobusdagi yo‘lovchilar kabi oldinga ko‘chishi va natijada elektr toki paydo bo‘lishi kerak. O‘tkazilgan ko‘plab tajribalar bu fikrni to‘la tasdiqladi va metallarda zaryad tashuvchi zarralar elektronlar ekanligini isbotladi.
- Metallarga erkin elektronlar qayerdan keladi? Ularning paydo bo‘lishi quyidagicha tushuntiriladi: metallning kristall panjarasi hosil bo‘lishida atom yadrosi bilan kuchsiz bog‘langan elektronlar atomdan uzilib chiqadi va erkin elektronga aylanib butun hajm bo‘ylab harakatlanishi mumkin bo‘lib qoladi. Demak, panjara tugunlarida metall ionlari joylashib, ular orasida go‘yoki ideal gazga o‘xshash elektron gaz hosil qiluvchi, erkin elektronlar betartib harakatda bo‘ladi. Elektronlar o‘z harakatlari davomida panjaradagi ionlar bilan to‘qnashib turadi va natijada ular o‘rtasida termodinamik muvozanat vujudga keladi.
Metallarda elektr toki. Qarshilikning temperaturaga bog’liqligi. Metallarda elektr toki. Qarshilikning temperaturaga bog’liqligi. Metallarda elektr toki. Qarshilikning temperaturaga bog’liqligi. Metallarda elektr toki. Qarshilikning temperaturaga bog’liqligi. - O’tkazgichning qarshiligi, shuningdek solishtirma qarshiligi ham temperaturaga bog’liq bo’ladi. Agar 00 S temperaturadagi o’tkazgichning qarshiligi R0 (ρ0) bo’lsa, t- temperaturadagi qarshiligi (solishtirma qarshiligi): yoki (6)
- bo’ladi.
- 1911 yilda golland fizigi Kammerling-Onnes juda past temperaturalarda (1 - 70 K) ba’zi metallar va qotishmalarning harshiliklarining keskin kamayib nolga intilishini kuzatgan. Bu hodisaga o’ta o’tkazuvchanlik deyiladi.
R, ρ
t
E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT ! ! !
Do'stlaringiz bilan baham: |
