Fizika” fanidan tayyorlagan

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
QARSHI FILIALI





KOMPYUTER INJINIRINGI FAKULTETI
1-BOSQICH AX-11-22-GURUH TALABASINING
“ FIZIKA”
FANIDAN TAYYORLAGAN


5-MUSTAQIL ISHI

Bajardi: Hamdullayev Mexroj

Qabul qildi: To’rayev Sirojiddinov


QARSHI-2022
Reja:

1.Yerning tortishish maydonida jismlarning harakati

2.Kosmik tezliklar.Suniy yo`ldoshlar
3.Termodinamik muvozanatda bo`magan tizimlarda ko`chish tizimlari
4.Lorens almashtirishlari va undan chiqadigan xulosalar
1.Jismning tortishish kuchi ta'sirida harakati dinamik fizikaning markaziy mavzularidan biridir. Hatto oddiy talaba ham dinamika bo'limi uchtaga asoslanganligini biladi. Keling, ushbu mavzuni sinchkovlik bilan qismlarga ajratishga harakat qilaylik va har bir misolni batafsil tavsiflovchi maqola tortishish kuchi ta'sirida tana harakatini o'rganishni iloji boricha foydali qilishga yordam beradi.
BIROZ TARIX
Odamlar qiziqish bilan tomosha qilishdi turli hodisalar hayotimizda sodir bo'ladi. Uzoq vaqt davomida insoniyat ko'plab tizimlarning tamoyillari va tuzilishini tushuna olmadi, ammo atrofimizdagi dunyoni o'rganishning uzoq yo'li ajdodlarimizni ilmiy inqilobga olib keldi. Hozirgi kunda texnologiyalar aql bovar qilmaydigan tezlikda rivojlanayotgan bir paytda, odamlar ma'lum mexanizmlar qanday ishlashi haqida deyarli o'ylamaydilar.
Ayni paytda ajdodlarimiz tabiat jarayonlari va dunyoning tuzilishi jumboqlari bilan doimo qiziqib, eng qiyin savollarga javob izlaganlar va ularga javob topmaguncha o'rganishni to'xtatmaganlar. Masalan, XVI asrda mashhur olim Galiley Galiley “Nima uchun jismlar doimo yiqilib tushadi, ularni yerga tortuvchi kuch nima?” degan savollarni bergan. 1589 yilda u bir qator tajribalar o'tkazdi, ularning natijalari juda qimmatli edi. U Piza shahridagi mashhur minoradan narsalarni tashlab, turli jismlarning erkin tushish qonunlarini batafsil o'rgandi. U chiqargan qonunlar yana bir mashhur ingliz olimi - ser Isaak Nyutonning formulalari bilan takomillashtirildi va batafsilroq tasvirlangan. Aynan u uchta qonunga ega bo'lib, unga deyarli barcha zamonaviy fizika asoslanadi.

Bundan 500 yil muqaddam tasvirlangan jismlarning harakat qonuniyatlari bugungi kunga ham tegishli ekanligi sayyoramizning o‘zgarmas qonunlarga bo‘ysunishini bildiradi. Zamonaviy odamga dunyoni tartibga solishning asosiy tamoyillarini hech bo'lmaganda yuzaki o'rganish kerak.