Fizika oqıtıwda kinofilmlerden paydalanıwdı joybarlaw Reje I. Kirisiw II. Tiykarǵı bólim

Media tálim haqqında túsinik

Áwele media sóziniń mánisi ne ekenligine toqtalamiz. Media (ing. sóz bolıp ǵalabalıq informaciya quralları) degen mánisti ańlatadı. Media delingende baylanıs quralları, ǵalaba xabar quralları túsiniledi. Yaǵnıy maǵlıwmatlardı jetkiziw ushın isletiletuǵın qurallar. Bul ózine kóp tarawdı óz ishine aladı. Elektron baylanıs, reklama quralları, cifrlı informaciya quralları, gipermedia, intraktiv media, multimedia, baspa ǵalaba xabar quralları, jazıwshı qurallar, social media, dóretiwshilik dóretpelerdi jaratıwda paydalanılanılatuǵın kórkem qurallar hám taǵı basqalar kiredi. Medianıń túrleri júdá kóp lekin olardıń hámmesi bir maqsette isletilinadi. Informaciya almasıw, informaciya jetkiziw sıyaqlı.

Media tálimde oqıwshılar ǵalabalıq kommunikaciyanı úyreniwge qaratıladı. Media tálimniń tiykarǵı maqseti - ósip kiyatırǵan jetkinshekti zamanagóy informaciya ortalıǵında tálim tárbiya beriw, zamanagóy informaciya quralların jaqsı túsiniw, olardı ańǵarıw, hár túrlı informaciya maǵlıwmatlardı miyinde qabılllaw etiw, ózlestiriw bolıp tabıladı. Bilimlendiriw sistemasında media túsinigin kirip keliwi júdá quwanıshlı. Nege degende tálim-tárbiya alıp atırǵan hár bir shaxs oqıw procesin jaqsı túsiniwi, aldına qoyǵan maqsetlerine ańsat jetiwi, pikir oy-pikir júrgiziwi menen joqarı turadı. Bilimlendiriw procesin de sol texnologiyalardan shıqqan halda zamanagóy ortalıqta sabaq procesin proyektor, úlken ekranlı televizor hám soǵan uqsas qurallar járdeminde informaciya jetkizetuǵın qurallardı kóbeytirip, sabaq processinde paydalansa álbette óz nátiyjesin beredi. Basqa shet mámleketler mediatálim arqalı bilimlendiriw tarawında úlken-úlken jetiskenliklerge erisip, óz ornına iye bolıp, bilimlendiriw tarawında jetekshilikti qolǵa aldı. Bunday nátiyjege erisiw ushın ashıq tálim texnologiyaları, jańa sapalı tálimge tálimdi informaciyalastırıw, oqıtıw, jetkiziw usılların modernizaciyalaw zárúr. Media tálim arqalı shet mámleketler tálim ortalıǵın jaratıw mısal ushın dúnyadaǵı eń jaqsı sabaq úlgileri, temanı túsindiriw processleri yamasa informaciyanı oqıwshıǵa jetkiziwdiń eń zor usılların, tayın sabaqlardı úyreniw múmkin. Bul hár bir adam ózin háwes etken kásibin yamasa bilimlerin ǵalaba xabar quralları, internetten úyreniw imkaniyatın beredi. Media tálim tálimdi rawajlandırıwdıń nátiyjeli usıllarınan biri bolıp tabıladı.

1-súwret
Media tálimniń tiykarǵı maqsetleri tómendegiler: oqıw processinde ótilip atırǵan sabaqlardan tısqarı qabıl etiletuǵın informaciya kirgiziw, alǵan informaciya bilimge aylandırıw. Media ortalıǵında alıp barılıp atırǵan sabaqlardı pikir júrgizip, tartıslar menen jaqsı túsinip alǵan informaciyanı keń qollay biliw, alǵan maǵlıwmatların tuwrı jóneltiriw, ǵárezsiz izertlew jeke jasırın pikirlerin bayanlap bul maydanınan tartıslar otırǵızıw, informaciyalardı túrli zatlardan qabıllawdı úyreniw (Televideniya, kompyuter hám taǵı basqa). Qabıl etken informaciya qanshellilik dárejede tuwrı qay dárejede nadurıslıǵın analiz ete biliw. Qabıl qılıp atırǵan informaciya ishinde eń zárúrli hám kerekli táreplerin ajrata alıw. Sanalı processlerdi keń jolǵa qoyıw, (aqıl etiw, jańa ideyalar, ǵárezsiz pikirlew, ózine bolǵan isenimdi asırıw). Ózin hár tárepleme kórinetuǵın etiw imkaniyatın beredi. Media tálimniń taǵı bir abzallıqların aytatuǵın bolsaq, tálim processinde pedagoglar qurallarınnan paydalanıp unamlı sapalarǵa bay yamasa tárbiya procesine tiyisli video taxtalar menen bayıtsa, sol processte bala kórgenlerinen juwmaq shıǵarıp tárbiyasın ózgeriwine alıp keliwi da múmkin. Unamlı munasábetlerdi qáliplestiriw, gózzal minez-qulıqǵa iye bolǵan shaxs bolıp jetilisiwinde úlken járdem beredi. Sabaq processinde bolǵan ortalıqqa qızıǵıwshılıq jalǵız qalǵanda da media qurallarınnan paydalanıp sabaq ótiwi yamasa ǵárezsiz sabaq procesin ózlestiriwge qızıǵıwshılıq oyanadı. Teńgeni eki tárepi bolǵanı sıyaqlı bunda da unamsız jaǵdaylar gúzetiledi. Oqıwshılar hár túrlı kewilsheń kórsetúw, hár túrlı oyın programmaları, saytlarǵa kirip oqıw shette qalıp ketiw jaǵdayları da gúzetiledi. Házirgi kúnde oylap qaraytuǵın bolsaq jaslar waqıtların paydasız sarplap social tarmaqlar, dárejesiz kórsetúw, shoulardı televizor, kompyuter, mobil telefonlar hám taǵı basqada gadjedlerden kóredi. Lekin ruwxıy, bilimlendiriw teledástur, aqıl shınıqtıratuǵın kórsetúwler, mámleket, siyasat, jámiyetten sóz ashatuǵın hesh qanday zatlardı baqlamaydı. Bul bolsa ruwxıylıǵı tómen bolǵan shaxslardı rawajlanıwına kóbeyiwine alıp keledi. Bunday jaǵdayda áke analardıń, oqıtıwshılar balanı tárbiyasına qattılaw turıwları hám turaqlı nazaratta ustawı kerek. Jeke rawajlanıwın belgilep aldına qoyǵan maqsetlerine jetiwine kómeklesiw zárúr. Usınıń menen birge mediatálimdegi mashqala hám kemshiliklerdi kórip shıǵamız.
1. Jaslardı sabaqtan tısqarı shınıǵıwlarda mediatálim menen shuǵıllanıwında olardı qadaǵalaw etip túrmaw yamasa qadaǵalawda uslamaw.
2. Ǵalaba xabar quralları hám kompyuter tarmaqları tárepinen usınıs etiletuǵın múmkinshiliklerden tuwrı paydalanbaw.
3. Mediatálimniń tárbiyalıq potencialınan paydalanbaw.
4. Maqala, gazeta, jurnal yamasa ǵalaba xabar qurallarınnan úyrengen maǵlıwmatların talqılamaw, bekkemlemew.
5. Informaciya texnologiyaları rawajlanǵan dáwirde internetten unemli paydalanbaw.
6. Informaciya tarqalıp atırǵan qurallardı qadaǵalaw etpew.
7. Mediapedagogikanıń rawajlanbaǵanlıǵı.
8. Oqıtıwshılarımız iskerliginde meditálimnen paydalanbawı.
Mediatálim processinde oqıwshılar sabaqtı tez ózlestiriwi, bilim potencialın jáne de keńeytirip este qalarlı bolıwına xizmet etiwi hesh birimizge sır emes. Mediasawatxanlıq insanlarda media haqqındaǵı túsinikti, olardı qóllaw haqqındaǵı jıynaq bolıp tabıladı. Mediasawattılıq - televideniya, video, audio, sensorlı doska hám taǵıda basqa kóriletuǵın informaciyalardı túsiniw múmkin. Usınıń menen bir qatarda alǵan maǵlıwmatlar haqqında sın pikirlew qabiletinda payda etedi. Mediasawattılıq birinshi bolıp Kanada Arqa Amerikada mektep oqıw sabaqlarında engizip qóllanǵan. Basqa mámleketlikler mediatálimge mediasawattılıqqa úlken itibar qaratadı. Mısalı AQSH jas balalarǵa oyın programmasın islep shıqqan hám balalar onı ápiwayı oyın dep oynaydı lekin bul oyındı oynaǵannan keyin balalarda media sawatlılıq hám reklamalardı analiz qılıw hám jaratıw qabiletin asıradı. Olardıń izertlewlerine kóre (admongo) oyındı úzliksiz oynap kelgen balalar, bul oyındı oynamaǵanlarına salıstırǵanda mediasawattılıǵı 9%ǵa jaqsı nátiyjeni kórsetken. Bul kishkene kórsetkish bolıp kórinisi múmkin lekin Jası (8-12) bolǵan balalardı keleshekte zor jetiskenliklerge jetiwi ushın múmkinshilikler hám jollardı ashıp beredi.
Mediamadeniyat bul ǵalaba xabar quralları (áwele televideniya, baspasóz, radio, internet) tásirinde qáliplesken mádeniyat. Ol insannıń informaciyaǵa bolǵan zárúriyatın támiyinleydi, adamlardıń qızıǵıwshılıǵın basqaradı, ózine mehribanlıq tartadı. Tásirliliktiń hár túrli kórinislerin, usılların jumısqa saladı. Sol qatarda media mádeniyatqa ıye bolıw ruwxıy qadryatlardı, etikalıq normalardı qáliplestirip, adamgershilik munasábetlerin qaliplestiredi.
Multimedia zamanagóy programmalıq qurallardı qollap sol programmalıq támiynat tiykarında video audio quralların basqarıw tusiniledi. Informaciyanı túrme-túr uzatıw túrleri bul onıń nátiyjesin asıwı degeni bolıp tabıladı. Multimedia quralları menen tálim processlerin baylanıstırıw basqa mámleketler engizip paydası úlkenligin olardaǵı tálimde nátiyjesi joqarılıǵınan bilsek boladı. Tálim beriw processinde multimedia qurallarınnan paydalanıp hám kadrlardı qayta tayarlawdı jolǵa qoyıw házirgi kúnniń aktual máselesi bolıp qalıp atır. “Multimedia” turmısımızdı ajıralmaytuǵın bólegi bolıp qaldı. Ápiwayıǵana mısal etip materiallıq dem alıw alıw ushın televizor, kinoteatrǵa barıp kinolar, serial yamasa mobil telefonıńızda kewil ashar kórsetiw, shoular kórip dem alasız, keyip alasız.
Mediatálimniń abzallıqları :
• Berilgen materiallardı jetik hám tereń úyreniw
• Tálim alıwdıń zamanagóy jańa tarawların jaqsı biliw hám úyreniw
• Alınǵan bilim shaxs yadında uzaq múddet saqlanıp qalıw
• Sabaq processinde waqtın tejew
• Audiokonferensiya, vidiokonferensiyalardı shólkemlestiriw