Fizikadan masalalar yechish texnologiyalari 1-mavzu. Nuqta kinematikasi, Qattiq jism kinematikasiga doir masalalar yechish

Difraksion panjara

Difraksion panjara deganda bir-biridan b uzoqlikda joylashgan bir xil a kenglikdagi tirqishlar to’plamidan iboratoptik asbob tushuniladi

Qo’shni tirqishlarning mos nuqtalari orasidagi masofa difraksion panjara domiysi yoki davri deyiladi. Agar shaffof tirqishlarning kengliklari a bilan, shaffofmas oraliqning kengligi b bilan belgilansa, panjaraning davri quyidagicha: (124-rasm).

Tirqishlardagi ikkilamchi manbalar barcha yo’nalishlarda tarqaluvchi yorug’lik to’lqinlarini hosil qiladi. Tirqishdan ixtiyoriy φ burchak ostida sochiluvchi nurni tekshiraylik. Qo’shni tirqishlarning chetlaridan chiqayotgan to’lqinlar orasidagi yo’l ayirmasi AS kesmaning uzunligiga teng va quyidagicha (124-rasm): Difraksion panjara uchun maksimum va minimumlar sharti quyidagicha:

124-rasm

Bu yerda: k = 0,1,2,3,4…. k = 0 xolatda 1-maksimum ekran markazida , undan keyin 1-
4-ilova

Yorug’lik Quyoshdan Yergacha qancha vaqtda yetib keladi?

Berilgan s=3*10^8m/s S=150*10^9m t=?	Echish ;
Hisoblash

[7]dan 134, 136, 138, 140, 142, 144, 146 masalalarni birin ketin yechtiradi
5-ilova

Mustaqil ish uchun vazifa: [7]dan. 135, 137, 139, 141, 143, 145, 147, 149, 151, 153

9-mavzu. Yorug’likning qutblanishi. Yorug’likning dispersiyasiga doir masalalar yechish.
9.1. Masalalar yechishning o’qitish texnologiyasi

Vaqti – 2 soat	Talabalar soni: 25-30 nafar
O’quv mashg’ulotining shakli	Amaliy, aqliy hujumdan foydalangan holda
Amaliy mashg’ulotining rejasi	1. Yorug’lik dispersiyasiga doir masalalar yechish. 2. Yorug’likning qutblanishiga doir masalalar yechish.
O’quv mashg’ulotining maqsadi: Yorug’likning qutblanishi. Yorug’likning dispersiyasiga doir masalalar yechish va nazariy olgan bilimlarini mustahkamlash.
Pedagogik vazifalar: - Yorug’lik dispersiyasiga doir masalalarni tushuntirish va yechish; - Yorug’likning qutblanishiga doir masalalarni tahlil qilish;	O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: - Yorug’lik dispersiyasiga doir masalalarni tushunadi va yechadi; - Yorug’likning qutblanishiga doir masalalarni tahlil qiladi;
O’qitish uslubi va texnikasi	Amaliy, aqliy hujum, blis-so’rov, bayon qilish texnologiyasi
O’qitish vositalari	Fizikadan masalalar to’plami, proektor, tarqatma materiallar, grafik organayzerlar.
O’qitish shakli	Jamoa, guruh va juftlikda ishlash.
O’qitish shart-sharoiti	Doska, bo’r, proektor, kompyuter bilan jihozlangan auditoriya

Masalalar yechishning texnologik xaritasi

Bosqichlar, vaqti	Faoliyat mazmuni
	O’qituvchi	talaba
1-bosqich. Kirish (10 min).	1.1.Mavzu, reja, uning maqsadi va o’quv faoliyatining natijalari ma’lum qilinadi (1- ilova).	1.1. Eshitadi, yozib oladi.
2-bosqich. Asosiy (60 min.)	2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajalarini aniqlash uchunaqliy hujum savol javob o’tkazadi (2 -ilova) 2.2. O’qituvchi vizual materiallardan foydalangan holda masalalar yechishga doir asosiy formulalar bilan tanishtiradi va auditoriyada [7]dan 134, 136, 138, 140, 142, 144, 146 masalalarni birin ketin yechtiradi (3-,4-ilovalar) 2.3. Talabalarga masalalarning asosiy tushunchalariga e’tibor qilishni va yozib olishlarini ta’kidlaydi.	2.1. Eshitadi. O’ylay di, javob beradi.Jav ob beradi va to’g’ri javobni eshitadi 2.2. Ilovada berilgan ma’lumotlarni asosiy joylarini yozib oladilar berilgan masalalarni yechadilar. 2.3. E’tibor qaratadi, yozib oladi.
3-bosqich. Yakuniy (10 min.)	3.1. Mavzuga yakun yasaydi va talabalar e’tiborini asosiy masalalarga qaratadi. 3.2. Mustaqil ish uchun vazifa: [7]dan. 135, 137, 139, 141, 143, 145, 147, 149, 151, 153 masalalarni yechishni vazifa qilib beradi, baholaydi. (5-ilova)	3.1. Eshitadi, Aniq lashtiradi. 3.2. Topshiriqni yozib oladi, baholarni eshitadi.

Vizual materiallar

1-ilova

Mavzu: Yorug’likning qutblanishi. Yorug’likning dispersiyasiga doir masalalar yechish.

Reja:

1. Yorug’lik dispersiyasiga doir masalalar yechish.

2. Yorug’likning qutblanishiga doir masalalar yechish.

Darsning maqsadi: Yorug’likning qutblanishi. Yorug’likning dispersiyasiga doir masalalar yechish va nazariy olgan bilimlarini mustahkamlash.

O’quv faoliyatining natijalari:

- Yorug’lik dispersiyasiga doir masalalarni tushunadi va yechadi;

- Yorug’likning qutblanishiga doir masalalarni tahlil qiladi;
2-ilova

1. Yorug’lik dispersiyasi deb nimaga aytiladi?

2. Yorug’likning qutblanishi deb nimaga aytiladi?
3-ilova

Yorug’lik dispersiyasi.

Muhit nur sindirish ko’rsatkichining yorug’lik to’lqin uzunligiga (yoki) chastotasiga bog’liq bo’lishiga yorug’lik dispersiyasi deyiladi. 1			117-rasm
	Rangi	To’lqin uzunligi, *10^-9m		Rangi	To’lqin uzunligi, *10^-9 m
	Qizil Qizg’ish Sariq Yashil-Sariq	800 – 620 620 – 585 585 – 575 575 - 550		Yashil Havorang Ko’k Binafsha	550 – 510 510 – 480 480 – 450 450 – 390

4-ilova

Berilgan yorug’likning suvdagi to’lqin uzunligi 0,46 mkm bo’lsa, havoda qancha bo’ladi?

Berilgan n=1,3	Echish ;
Hisoblash

[7]dan 134, 136, 138, 140, 142, 144, 146 masalalarni birin ketin yechtiradi