Flot a chalinar, aftidan, saroy ostidagi yergulalarda asla asozlar ishlamoeda edi

Cherik—kungillilar ma’nosida.
Ilik—ku-ch.
Dar^atsi^at, mana, salkam yil Movarounna\rga saltanatli sho^ buldi. Muruvvatli fu^aroparvar podsho^ bulishga urindi, butun istidori va salo^iyatini shu davlat, shu el osoyishtaligiga sarf g^ildi, ammo bukun boshi nadomatda ^olganda... dardini aytadigan na bir \abibi, na bir tabibi bor!.. Taguщrning l^anday _uyini ekankim, uning boshi malomatdan chi^may soldi. Yo... al kdsosil minal^a^! Bvbosi Amir Temurning ^onli ^il- mi shlari uchuy tagushr undan uch olmogu^amu? Yo shaf^atsiz Xuroson yurishida uning ixtiyoriga g^arshi tukilgan ^on uchuy ^a^ taolo uni uz me\ri shafoatidan mosuvo mil­limu?
Buni uylashi bilan otasi Sho^ru^ Mirzo vafotidan keyin \irotga borganida ruy bergan bir vo^yea esiga gushib, vujud-vujudigacha jimirlab ketdi.
Juma kuni edi. Mirzo Ulugbek ^irotga kirishi munosabati bilan barcha din peshvolari, arkoni ^arb va arkoni davlatlar maejidi jomega yigilgan edi. Mirzo Ulugbek ^irotning a’yon va boyonlari-surshovida Madrasai Shoeugu^iyadan chi^ib, g^iblago^i yedgrdirgan ^alandarlar xona^osidan utayotganida soch-so^oli usib ketgan, majnun- sifat bir darvesh paydo buldi-yu, xuddi zikr tushaetgan- day galati ^arakatlar ^ilib, bejo kuzlarini uynatib, uning yulini tusdi.
Oldinda borayotgan suvoriylar darveshning ustiga ot soldirib, uni yuldan ^aydashga urinishdi. L skin Mirzo Ulugbek imo bilan ularni chetlatib, darveshning arzini eshitishga moyillik bildirdi. Shunda telba darvesh jul- dur jandasiga osilgan ^ungirog^chalarini jaranglatib, galati g^iyshanglaganicha Mirzo Ulugbekning oldiga keldi. U ogzi kupirib, zikr orasida allanimalarni gaiirar edi. Darvesh gudurlab gapirgani uchunmi, Mirzo Ulugbek uning suzlariga arang tushundi.
Telba devona uning sarkardalari ^irot tevaragidagi kishlo^larnigina emas, ^atto yu^sillar va gadolar xo nak;o^larini ^am talon-toroj g^ilganidan suzlar, bu ish uchun olloning g^a^riga duchor bulishini bashorat grglar- di... Mirzo Ulugbek uzini eshitib-eshitmaganlikka olib, jadallab utib ketdi. Lekin ushandan beri telba darvesh- ning mud^ish bashorati esidan chi^maydi. Mana ^ozir ^am usha manzara sdiga tushib, etlari jimirlab ketdi...
^a! Bu mash’um Xuroson yurishi uning boshiga kup savdolar soldi. Boshda uni bu yurishga da’vat etgan amirlar esa zafariyatsiz urushdan keyin undan yuz ugirib. zimdan cho^ sazish payiga tushdilar. Lekin ne chora? Otasi Sho^ru^ Mirzo vafotidan sung—pokiza rue$i rav- zai rizvonda masrur bulgay!—volidai me^riboni Gav^arshod begimning kirdikorlari tufayli ^irot sa- royida nizo-nifo^ avj olib, be^iyos saltanat xavf ostida ^oldi!
Mirzo Ulugbek kuzini yumib, boshini sekin chay^adi. U volidai me^riboniga nisbatan kunglida ili^ bir tuygu uygotishga ^arakat ^ildi. Lekin kuz oldiga uzun buyli, kuk ipakdan keng kuylak kiyib, boshiga kuk rumol Uragan, ^ulidan tasbe^i tushmaydigan kalondimog bir xotin keldi. U ^osh-kuzlari ^op-i^opa, ^iygir burun, xushsurat xotin bulsa ^am, farishtasi yu^, che^rasi sovu^ ayol edi. Bobosi Amir Temur Kuragoniy sha^odat sharo- bini ichgandan beri Gav^arshod begim bu kiyimni, kuk ipak kuylagi bilan kuk rumolini tashlamas, guyo so^ibsiron uchun to ulguncha motam tutgan, shu bilan bu dunyo ishlaridan ^ul yuvib, u dunyo gamiga utgan edi. Xay^ot! Amir Temur ollo ra\matiga yul tutib, Xuroson taxtiga Sho^ru^ Mirzo utiribdi ^amki, Gav^arshod begim toju taxtni uz kuliga oldi. Saroyni jo^il gumro^lar ila Xoroni Saidni kurolmaydigan badxo^larga tuldirib yubordi. ^\irot fis^i fujur uyasiga aylandi. Sho^ru^ Mirzoni chalgitib, sayidlarni ^atl sildirgan, sha^zodalar orasiga nizo tushirgan, suyukli nabirasi Alouddavla bilan Abdullatifni bir-biriga ^ayrab solib k,atlu ^irgin chi^argan ^am, evo^, shu volidai mezdiboni Gav^arshod begim buldi!.. Bu fitnayu xunxorliklardan ish chi^magach, uz ugli Mirzo Ulugbekka "sho^i sharir" degan nom ta^ib, sha^zoda Abdullatifni ^ayrab soldi. Sha^zoda esa... Na^shbandiylar jamoasining ra^namosi janob Nizomidsin Xomush yanglig din peshvolarining domiga ilinib ^oldi. O, xurofot bot^ogiga botib dolgan bu jo^il ulamolar! Ilgari, Mirzo Ulugbek taxtda mu^im utirgan ma^alda ular tishlarini tishlariga ^uyib bulsa sam chidab yurishgan edi. Lekin Mirzo Ulugbek Xuroson yurishidan maglub >;aytdi ^amki, dar^ol bosh k^tarib chi^ishdi. Mirzo Ulugbek inongan lashkarboshilar esa... Yuksak rutba, shon-shavkat va zeb-ziynatga uch bu amiru umaro esa... fa^at taxt so^ibi kuchda turgan ma\aldayo^ ^ul ^ovushtirib turadi. Saltanat sal tebransa, dar^ol