Membrana sirt yuzasidagi elektrostatik potentsial qutblanish hodisasi.
Biofizikaning elektro’tqazuvchanlik bo’limi bizga to’qima va hujayralarning elektro’tqazuvchanlik xossasi, qutblanish hodisasi va elektr o’tqazuvchanlik dis’ersiyasi, hujayraning umumiy qarshiligi va uning tashkillovchilari, elektro’tqazuvchanlikdan amaliy maqsadlarda foydalanishga doir bilim asoslarini berishdan iborat.
Biologik obhektlarning elektro’tqazuvchanlik xossasini tekshirish, bir tomondan, tirik moddaning fizikaviy jihatdan tavsiflashdan iborat nazariy ahamiyatga ega bo’lsa, ikkinchi tomondan, uning funktsional holatga bog’liq ravishda o’zgarishini aniqlash orqali (mas-n, to’qimaning yallig’lanishi yoki o’lik-tirikligi, qandli diabet diagnostikasi va h.z.) undan amaliy maqsadlardan foydalanish mumkin. Yallig’langan to’qima bo’kadi,natijada, hujayralararo bo’shliqlar torayib to’qimaning elektr qarshiligi oshadi.
Elektro’tqazuvchanlik G –o’tkazgichning elektr qarshiligi R- ga teskari katta lik bo’lib, u G q R-1, qarshilik esa R q r l dir.
S
Bu yerda r – solishtirma qarshilik, l – o’tkazgich uzunligi, S –o’tkazgichning ko’ndalang kesimi.
Tirik to’qimadan doimiy tok o’tqazilganda, uning bir qismi hujayralararo suyuqliklardan o’tsa, qolgan qismi esa katta qarshilikka ega bo’lgan hujayra membranasi orqali o’tadi. Mas-n, eritrotsitlarning soni o’zgarmas tok ishlatilib, solishtirma qarshiligi r –10 12 ga tengligi aniqlangan. Bu kattalik (r) turli to’qimalarda turlicha bo’lib, ular o’zaro keskin farqlanadi.
Biologik obhektlar orqali o’zgarmas tok o’tkazilganda qayd etilganki, tok kuchi qo’shilishi bilanoq uzluksiz kamayib, oxirida eng tuban miqdorga erishib qaror to’adi, yahni tok vaqt ehtibori bilan kamayadi. Bunday hol biologik obhektlarning tokni qutblantira olish xossasiga ega ekanli bilan izohlanadi. Boshqacha aytganda, o’zgarmas tok tahsiridan hujayralarda qo’yilgan tokka yo’nalishi jihatidan qarshi qutblanish EYuK (R) hosil bo’ladi, vaqt o’tishi bilan u mahlum bir darajagacha osha boradi, demak, u vaqtning funktsiyasidir,yahni ‘ q f(t). SHu asosda to’qimadan o’tadigan tok uchun yozamiz:
Do'stlaringiz bilan baham: |