Fransiyani soliq tizimi asoslari Qo‘shilgan qiymat soligi

Soliq tizimini boshqarish va soliq nazorati. Frantsiya soliq tizimi qat’iy belgilangan tartib bilan egiluvchanlikni birgalikda olib borish xususiyati bilan ajralib turadi. Soliq solish ishini Soliq Bosh Boshqarmasi yoki General Soliq Direktsiyasi olib boradi. Uning ro'yhatida 85 minga yaqin xodimlar bo lib, ularning tarkibida 65,5 foiz ayollar ishlaydi. Boshqarma 45,0 mln. jismoniy va huquqiy shaxslarga ochilgan hujjatlar to‘plamlariga ega. Har yili frantsuzlar 53 mln.ga yaqin har-xil soliq deklaratsiyalari to’ldiradilar, shu jumladan daromad haqidagi deklaratsiya 30,0 mln.ni tashkil qiladi.
Mahalliy soliq markazlari 800 ga yaqin, ularda soliq to’lovchilarga ochilgan hujjatlar saqlanadi va soliq yig’ish ustidan nazorat qilish uchun kerak bo’lgan qo‘shimcha axborotlar kelib tushadi va to'planadi.
Mamlakatdagi 15 ta ma’lumotlami to‘plash markazidagi hujjatlarning ahamiyati shunchalik qimmatbahoki, ulami adresi ham davlat siri sifatida saqlanadi.
Soliq yig’ish sohasida rivojlanish soliq inspektorlarini ishida sifatli o’zgarishlar natijasi bo’ldi. XX asrni 80- yillarida faqat «elita» brigadalarigina nazorat axborot vositalariga ega edilar. Hozirgi kunda har bir inspektor kuchli «qurollantirilgan». Birinchidan, inspektor bank axboroti «mashinasiga» ega. Bu orqali inspektorlarga bankda har bir ochilgan hisob raqami, bankda amalga oshirilgan yirik pul mablag’ni o‘tkazilishi haqidagi ma’lumotlar keladi. Ulardan foydalanib soliq to’lovchi to’ldirgan deklaratsiyani chuqurroq tekshirishga imkoniyat tugiladi.
Ma’lumotlami birinchi ishlab chiqish kompyuterlashtirilgan. Birorta deklaratsiya kompyuter ishlovisiz o'tmaydi. Kompyuter deklaratsiyani texnik xatolarmi to‘g‘rilaydi. Har bir noto‘g‘ri ko‘rsatilgan ma’lumot hujjatlami chuqurroq tekshirishga majbur qiladi. Deklaratsiyani har tomonlama chuqurroq tekshirish tanlov asosida olib boriladi. Soliq inspektorini bir mayda holat ham e’tiborini jalb qiladi
Fransiya soliq qonunchiligi o‘zining murakkabhligi bilan ajralib turadi. Soliq kodeksi qo‘shimchilar va tushuntirishlar bilan birgalikda bir yarim ming betdan iborat bo’lib, 4000 dan ortiq moddalarga ega. Shuning uchun oddiy soliq to’lovchi uni o‘qib, adashib ketishi hech gap emas. Lekin «aybsizlik ehtimoli» harakat qiladi. Bundan tashqari soliq organlari soliq to’lovchi daromad solig’ini 5%i va boyligiga solinadigan soliqni 10% igacha adashsa qonunbuzarlik deb hisoblanmaydi, lekin qarzni bir oyga 0,75% hajmda jarimani qo‘shib to’lashlari kerak. Soliq to’lashdan bosh tortish frantsuz qonunchiligida qattiq jazolanadi
Soliq deklaratsiyasini soliq organlariga kechikib topshirsalar, soliq summasidan 10% jarima olinadi. Bir oyga kechikish 40% jarima bilan tugashi mumkin. Agar deklaratsiyani ikkinchi marta eslatgandan keyin yuborsangiz jarima summasi ikki barobar oshishi mumkin. .... Nazariy jihatdan sizga yana shunday jazo qoMlanishi mumkinki, sizm avtomobilni boshqarish huquqidan 3 yilgacha mahrum qilish huquqiga ega. Soliq to’lashdan qasddan bosh tortish bir yildan besh yilgacha qamoqqa olish yoki 800 € dan 38 000 € gacha jarimaga tortish bilan jazolanadi.