Funktsiyalarini tekshirish raqamli elementlar tayanch elelmentlarini ishini modellash

Rasm 27

Topshiriq:

1. 
   Sinov stendini razyomiga 155 ИP13 mikrosxemali pechat platani o’rnating.
   
2. 
   Sinov stendiga 5 Vli o’zgarmas kuchlanish manbayini qutblariga rioya qilib ulang (izolyatsiyaga ega bo’lgan qizil rangli simni manbani “+” chiqishiga ulaysiz).
   

Rasm 27

3. 
   C kirishga musbat qutpli sinxronlovchi impulsni Q0-Q7 chiqishlarda D0-D7 kirishlardan axborot uzatishni amaga oshiring. R kirishda mantiqiy “1” signal bo’lishi kerak.
   
4. 
   (mantiqiy nol va mantiqiy bir) axborotlarni DR kirishdan kiritishni amalga oshiring (R kirishda mantiqiy “1” signal bo’lishi kerak).
   
5. 
   (mantiqiy nol va mantiqiy birlarni) DL kirishdan axborotni kiritishni amalga oshiring (R kirishda mantiqiy “1” signal bo’lishi kerak).
   
6. 
   Axborotni saqlash rejimini tekshiring R kirishda mantiqiy “1” signal bo’lishi kerak).
   
7. 
   Registrni “0” holatga o’rnatilishini amalga oshiring.
   
8. 
   DR yoki DL kirishdan axborotni ketma-ket kiritish rejimida registrni ishlashini vaqt diagrammasini chizing.
   

Registrni ish rejimlari jadvalda keltirilgan:

t/r	S1	S0	Bajariladigan funksialar
1	0	0	Chiqishda axborotlarni saqlash
2	0	1	Har bir sinxronlovchi impulsdan keyin axborotni bir razryad o’ngga siljiting
3	1	0	Har bir sinxronlovchi impulsdan keyin axborotni bir razryad chapga siljiting
			Axborotli kirishlardan axborotni Q0-Q7 chiqishlariga har bir sinxroimpuls kirganidan keyin uzatish

Bunday universal siljituvchi registrni ishini boshqarish uchun EXM buyrug’ida ikkita ikkilik razryad ajratilgan bo’lishi kerak (S0, S1 signallar).

Universal siljituvchi registr ketma-ket shakldan axborotni parallel ko’rinishga aylantirish uchun qo’llaniladi va aksincha paralleldan ketma-ketga. Bu kerak masalan modemlarda.

Axborotni ketma-ket shakldan parallel shaklga o’zgartirish uchun C kirishga sinxronlovchi impulsni berish kerak, u axborot beruvchi impulslar bilan vaqt bo’yicha muvofiqlashtirilgan bo’lishi kerak ketma-ket kirishlardan birida. Axborotni paralleldan ketma-ketga o’zgartirish uchun avvaliga registrga D0-D7 kirishlaridan axborot yozib olinadi, shundan keyin esa axborotni kerakli tomonga siljishi amalga oshiriladi, signallarni esa Q0 yoki Q7 chiqishdan olinadi.

9. Ikkilik-o’nlik hisoblagich

(K155ИЕ6)

Hisoblagich uning kirishiga impuls berilganda uni hisoblash uchun mo`ljallangan ular orasidagi vaqt intervalida axborotni miqdori haqidagi kattalikni saqlashi kerak . Shuning uchun hisoblagich hotira yacheykalaridan iborat bo`ladi – odatda D – yoki JK – hildagi trigerlardan . HIsoblagichlarni yacheykalari o`zaro shunday bog`lanadiki uning har bir inpulslari soni ma`lum yacheykalrni 1 yoki 0 holatga mos kelishi kerak . Shunda 1 va 0 larni yacheykani chiqishidagi soni n hisoblagichni razryadlari deyiladi va u n razryadli ikkilik sondan iborat bo`ladi va u kirish orqali o`tadigan impulslarni miqdorini aniqlaydi .

Hisoblagichni har bir razryadi ikki holatda bo`lishi mumkin . Muvozanatli holatlarni soni qaysiki ushbu hisoblagich qabul qilishi mumkin bo`lgani K_cch qayta hisoblash koeffitsienti deyiladi .

Agar hisoblagichda har bir kirish impulsi “yozilganlari” sonini oshirsa bunday hisoblagich jamlovchi . Agar ular kamaysa ayiruvchi deyiladi . Qo`shish va ayirish uchun ishlaydigan hisoblagich reversiv deyiladi .

Kirish impulslari ta`sirida kerakli razryadlarni uzib ulanishini amalga oshiradigan hisoblagichlarda bir biridan keyin ketma ket sodir bo`lsa u asinxrom deyiladi agar uzib ulanish bir vaqtni o`zida sodir bo`lsa sinxron deyiladi . N sonlarini maksimali hisoblagichda yozilishi mumkin (2ⁿ-1) gat eng , bu yerda n – xisoolashdagi razryadlar soni .

Ketma ket holatlarni kodlash yo`liga ko`ra K_cch =2ⁿ bo`lgan qayta hisoblash koeffitsientida 0 ga keltrilgunicha koeffitsientga ega bo`lgan ikkilik hisoblagichi deb farqlashdi ularda tirigerlarni o`zgarish tartibi ketma ketlikdagi ikkilik sonlarga mos keladi va ikkilik bo`lmagan , ularda K_cch <2ⁿ (masalan o`nliklar K<sub>cch</sub> =10 koeffitsientga ega yoki chastota bo`luvchilar K_cch ≠2ⁿ bo`linish koeffitsientiga ega) .

Hisoblashlar turli tuman raqamli qurilmalar tarkibiga kiradi :elektron soatlar , chastota bo`lgichlar , impulslarni taxsimlanishlar , hisoblash va boshqarish qurilmalarini . Sanoat tomonidan ishlab chiqariladigan integral hisoblagichlar o`rtacha integratsiyaga ega bo`lgan sxemalardan iborat bo`ladi (masalan K155 , K176 va boshqalar mikrosxema seriyalari); ularni ichida qo`shish uchun ishlaydigan ko`p razryadli binary hisoblagichlar va barcha razryadlar uchun R va S o`rnatilgan kirishlarga ega bo`lgan reversiv hisoblagichlar . Ularni qayta hisoblash koeffitsienti doimiy yoki hohlagani bo`lishi mumkin .

K155ИЕ6 mikrosxemalarini chiqishlarini sinov stendidagi svetodiodlarga mos kelishi rasm 2.28 da, mirosxemani shartli belgilanishi esa rasm 2.29 da keltirilgan.