G. A. Ergasheva Kichik yoshdagi bolalarni

101
http://interscience.uz
деятельности.
Ключевые слова: высшее образование, качество образования, 
будущие учителя, студенты, математика, среднеазиатские 
энциклопедисты, научное наследие, технологические этапы, учебная 
деятельность, проблемная, совместное обучение, индивидуализация, 
исследования, работа над учебной информацией, образование-
образование, модернизация.
TECHNOLOGY OF USING THE SCIENTIFIC HERITAGE 
OF CENTRAL ASIAN ENCYCLOPEDISTS IN THE PROCESS 
OF TEACHING MATHEMATICS
F. M. Murodov,
Independent researcher of the Department of Pedagogy, Samarkand 
State University
Annotation. The article describes the methodological foundations of 
scientific and theoretical approaches to improving the technology of using 
the scientific heritage of scientists-encyclopedias of Central Asia in teaching 
mathematics. The article also discusses the technological stages of using the 
scientific heritage of Central Asian encyclopedists in teaching mathematics, 
the priorities of problem learning, collaborative learning, individualization, 
research, work on educational information, modernization of the educational 
process in accordance with the description of educational activities.
Key words: higher education, quality of education, future teachers, 
students, mathematics, Central Asian encyclopedists, scientific heritage, 
technological stages, educational activities, problematic, joint learning, 
individualization, research, work on educational information, education-
education, modernization.
Jahonda uzluksiz ta’limning muhim bo‘g‘ini sifatida Oliy ta’lim tizimini 
yanada takomillashtirish, ta’lim sifatini oshirishda O’rta Osiyolik qomusiy 
olimlarning ilmiy merosidan foydalanishda kreativ yondashish, innovatsion 
ta’lim texnologiyalarini qo‘llash, bunda sub’ektlar faoliyatining o‘zaro 
hamkorlikka asoslangan ko‘pvariant shakllari hamda amalga oshirish 
mexanizmlarini ta’lim jarayoniga tatbiq etishga alohida e’tibor qaratilmoqda. 
Xalqaro tashkilotlar va dasturlar doirasida dunyo mamlakatlarida ta’lim 
sohasini O’rta Osiyolik qomusiy olimlari yaratgan ilmiy merosi asosida 
takomillashtirish kelajak taraqqiyoti rivojlanishining muhim omili matematika 
fanini o‘qitish jarayonida foydalanish texnologiyalarini takomillashtirishga 
e’tibor qaratilgan. 1998 yildaYUNESKO Bosh Assambliyasida o‘rta asrlar 

---

Таълим ва инновацион тадқиқотлар (2021 йил №2)
ISSN 2181-1709 (P)
102
Education and innovative research 2021 y. №2
Sharq allomalarining dunyo tamaddunida tutgan o‘rni, ilm-fan rivojiga 
qo‘shgan hissasiga bag‘ishlangan konferensiyasida O’rta Osiyolik qomusiy 
olimlarning boy ilmiy merosi, ularning asarlarini muntazam o‘rganish, shu 
orqali fan va ta’lim tizimini rivojlantirish masalalari muhokama qilingan.
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining “Matematika sohasidagi 
ta’lim sifatini oshirish va ilmiy-tadqiqotlarni rivojlantirish chora-tadbirlari 
to‘g‘risida”gi Qarorida matematika fani bo‘yicha kadrlarni, xususan qishloq 
joylardagi maktablarning kadrlarini tayyorlash va qayta tayyorlash tizimini 
rivojlantirish, matematika fani bo‘yicha darsliklar va o‘quv qo‘llanmalarni 
takomillashtirish” kabi vazifalar belgilangan.
Xalqaro amaliyotda o‘qitishni integratsiyalash va modellashtirishning 
istiqbolli yo‘nalishlari asosida Oliy ta’lim xizmatlarini diversifikatsiyalash, 
sifat menejmentini joriy qilish, O’rta Osiyolik qomusiy olimlarning boy ilmiy 
merosidan foydalanish mexanizmlarni takomillashtirish, ko‘p komponentli 
yondashuvlarni rag‘batlantirishga qaratilgan ilmiy izlanishlarga alohida 
e’tibor qaratilmoqda.
Jahonning nufuzli oliy ta’lim muassasalari va ilmiy-tadqiqot markazlarida 
olib borilayotgan izlanishlar, O’rta Osiyolik qomusiy olimlarning ilmiy 
merosidan foydalanish texnologiyasini takomillashtirishning metodik 
imkoniyatlari va etnopedagogik xususiyatlari “Sharq qo‘lyozmalari instituti”, 
O’rta Osiyolik qomusiy olimlarning ilmiy merosidagi ta’limiy qarashlari, 
o‘quv biluv faoliyatini tashkil etish mazmuni, jahon ilm-fan taraqqiyotiga 
qo‘shgan hissasi, mutafakkirlarning iqtisodiy, fazoviy, matematik qarashlari 
ilmiy amaliy ahamiyatga ega. Ushbu tadqiqotlar ta’limiy qarashlar, matematik 
iqtidor va salohiyatni rivojlantirishga oid yondashuvlar, ajdodlar merosiga 
nisbatan talabalarda hurmat hissini shakllantirish dolzarblik kasb etadi.
Mamlakatimizda 
amalga 
oshirilayotgan 
ijtimoiy-iqtisodiy, 
modernizatsiyalash jarayoni talablari asosida ta’lim-tarbiya mazmunini 
me’yoriy-huquqiy 
hujjatlari, 
moddiy-texnikaviy 
bazasi 
hamda 
raqobatbardosh kadrlarni tarbiyaviy qadriyatlardan foydalanib tayyorlashga 
shart-sharoitlar yaratildi. Shu bilan birgalikda O’rta Osiyolik qomusiy 
olimlarning ilmiy merosidan oliy pedagogik ta’lim jarayonida foydalanish 
texnologiyalarini takomillashtirishda zarurat sezilmoqda. O’zbekiston 
Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7-fevraldagi PF-4947 sonli “O’zbekiston 
Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi 
to‘g‘risida”gi farmonida yuqori malakali kadrlarni tayyorlash, ilmiy va 
amaliy yutuqlarni amaliyotga joriy etishning samarali mexanizmlarini 
yaratish, uzluksiz ta’lim tizimini yanada takomillashtirish va rivojlantirish 
ta’lim sohasidagi ustuvor yo‘nalish sifatida belgilandi. Natijada oliy ta’lim 
muassassalarida O’rta Osiyolik qomusiy olimlarning boy ilmiy merosini 
yanada teran tadqiq etish va ommalashtirishga shart-sharoit yaratish 

---