G. I. Ishmuradova, G. M. Mirzayeva

Mis va uning qotishmalarining tarkibiy tuzilishi 

№

 

Nomi 

Zichligi 

Mustah-

kamligi 

Plastikligi 

Qattiqligi 

1 

Mis 

 

 

 

 

2 

Latun 

 

 

 

 

3 

Bronza   

 

 

 

 

 O’qituvchi  talabalar  tomonidan  ushbu  jadval  to’ldirilib 

tahlil qilib chiqilganidan so’ng mis va uning qotishmalari qanday 

elementlardan  tashkil  topganligini  aniqlovchi  quyidagi  test 

topshiriqlari yozilgan kartochkaga talabalar etiborini qaratadi: 

1.

 

Oddiy latunning tarkibida qanday elementlar  mavjud? 

A) Mis va rux 

B) Mis va nikel 

C) Mis va qo’rg`oshin 

D) Mis va qalay 

 

2. Maxsus latunning tarkibida qanday elementlar bor?  

A) Mis, rux, nikel, qalay. 

B)  Mis,  rux,  nikel,  qalay,  qo`rg`oshin,  kremniy    va 

boshqalar 

C) Mis, kremniy, rux 

D) Mis, qo’rg`oshin, rux. 

 

3.  LMtsJ  52-4-1  markali  latunning  tarkibi  qaysi  ustunda 

to’g`ri ko’rsatilgan? 

A) 52% temir, 4% mis, 1% marganets va qolgani rux 

B) 52% marganets, 4% temir, 1% mis va qolgani rux 

C) 52% mis, 4% marganets, 1% temir va qolgani rux 

  D) 52% rux, 4% marganets, 1% temir 

 

O’qituvchi  talabalar  tomonidan  yuqordagi  test  topshiriq-

lariga  javob  olgach,  LK80-3L,  LA67-2,5,  LA77-2,  LAN  6-5, 

LO7-  markali  latunlar  haqida  nimalar  bilishlarini  so’raydi. 

elektr  xususiyatlari  sof  metaldan  nimasi  bilan  farqlanishi 

mumkinligi  haqida  so’raydi.  Javoblar  har  xil  bo’lishi  mumkin. 

O’qituvchi  o’quvchilar  bilimini  ma`lum  bir  tizimga  keltirib 

umumlashtiradi  va  yangi  hosil  bo’lgan  qotishmalarning  marka-

lanishi,  ishlatilish    sohalari,  afzalligi,  mashinasozlik  sohasida 

tutgan o’rni haqidagi o’quv materiallarini bayon etadi. 

Yangi  bilimlarni  muammoli  tarzda  bayon  qilishning 

o’qituvchi  tomonidan  tanlangan  bu  metodi  talabalarning  yuksak 

faolligini  ta`minlaydi,  bu  esa  ularga  hozirgi  vaqtda  texnika 

sohasida juda keng qo’llaniladigan metallar va ularning qotishma-

larining  mexanik  va  elektr  xossalari,  ishlatilish  sohalari, 

mashinasozlik  sohasida  tutgan  o’rni  haqidagi  yangi  bilimlarni 

osongina  bilib  oladilar.  Yangi  ilmiy-texnik  bilimlarni  muammoli 

bayon  qilish-ta`lim  metodidan  izlanishga  oid  suhbatga  va 

tadqiqotchilik metodiga o’tish usuli hisoblanadi. 

Muammoli darslarning tuzilishi quyidagicha bo’ladi: 

  

I.  O’qituvchining  kirish  so’zi.  Bunda  o’qituvchi  dars 

mavzusi,  maqsadi  va  vazifalari,  o’quv  materialida  beriladigan 

muammolarning  umumiy  obrazi,  darsda  talabalar  bajaradigan 

topshiriqlar bilan tanishtiradi. 

II.  Talabalar  faoliyatini  muammosi  savol,  topshiriq  va 

vazifalarni bajarish va hal etishga yo’llash. 

III. Talabalar guruhi o’rtasida o’quv bahsi va munozarani 

tashkil etish. 

IV.  O’quv  bahsi  va  munozara  yakuni.  O’qituvchi  dars 

davomida  bahs  va  munozara  keltirib  chiqargan  muammolar 

echimidagi  asosiy  g`oya  va  tushunchalarni  ta`kidlab,  xulosalar 

chiqaradi. 

V. O’quvchilarni baholash. O’quv bahsi va munozaralarda 

faol  ishtirok  etgan  o’quvchilar  rag`batlantiriladi  va  reyting 

tizimiga muvofiq baholanadai. 

VI. Uyga vazifa berish. 

VII. Darsni yakunlash.