Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


Download 0.76 Mb.
bet164/247
Sana06.04.2023
Hajmi0.76 Mb.
#1333426
1   ...   160   161   162   163   164   165   166   167   ...   247
Bog'liq
lug\'at 140 (2)

ПЕРМЬСКАЯ СИСТЕМАПермь
системаси
(Пермь губернаси номидан
МигсЫзоп, 1841). Россияда пермь системаси палеозой гуру^ининг охирги
системаси; икки бўлимдан иборат:
пастки ва ю^ори. Пастки бўлими
Куйидаги пороналарга бўлинади (жадвалда пасткисида):
Пермь системаси
Россия
Вульфкэмп ассель, сакмар, артин ва нунгур; юқоригисида — уфим, қозон, татар; Р. Европада П. с. иккига: 1) куйи (отэн) ва юқори (саксоний) қизил тусинга
булинган; 2) цехштейн (тюрингий)
ларга бўлинади. Шим. Америкада П.
с. 4 та қатта стратиграфии бирликларга (пасткисидан) вульфкэми, леонард, Гваделупа ва очоаларга бўлинади.

ПЕРТИТПертит (Перт кони номидан — Канада). Агар ортоклаз ёки
микроклин орасида альбит кристалларининг усимтаси бўлса, пертит, альбит орасида калийли дала шпати кристалларининг усимтаси бўлса, антипертит, дейилади. П. лар парчаланиш ёки ўрин алмашиш йули билан
вужудга келади. Парчаланиш йули
билан ҳосил бўлган П. лар калийнатрийли дала шпатларидан ҳароратнинг пасайиши натижасида вужудга келади, чунки паст з^ароратда К. билан № нинг ўрин алмашиш қобилияти камайиб кетади, яъни П. ҳосил бўлмайди. П. лар чувалчангсимон, тасмасимон ва бошқа мураккаб шаклларни ҳосил келади. Ўрин алмашиш натижасида пайдо бўлган.

ПЕСКИКум. Майда донали буш
жинс, асосан майдаланган м-л (кварц,
дала шпати, слюда ва бош^а) лардан
иборатдир. Баъзан унинг таркибига.
органик қолдицлар ҳам цушилиб қолади. У таркибий қисмига кўра, бир хил ёки кўп хил м-ллардан ташкид топади; элювиал, делювиал, зол йуллари билан денгиз, кул ва музликларда ҳосил бўлади.

ПЕСЧАНИККумтош — заррачалари (қатталиги 0,1 мм дан 1 мм гача) цементлашиб, ёпишган. кварц ва дала шпатидан ташкил топади. Доналарнинг қатта-кичиклигига ҳараб, йирик, ўрта ва майда донали кум то т ларга бўлинади.

ПЕТРО ФИЗИКАПетрофизика
геологияда тоғ жинсларининг физик
хоссаларини ўрганади.

ПИКРИТ Пикрит (юнон. пикрос — аччик; — ўта асос)— томир т. ж. Биринчи бўлиб Чермак (1866) плагиоклазли верлитнинг эффўзив тўрини П. деб атади. Таркибида вулкан шишаси бўлган хили П. порфирит, деб юритилади. Таркибида 31% оливин. 34% титан-авгит, 25% баркевикит, 5% биотит, иккинчи ҳаражали минераллар: апатит, магнетит ва 5% шишасимон базис мавжуд. Кўпчилик
олимлар (Е. Д. Андреева, В. А. Баскина ва б. 1983) П. ни эффўзив жинс, деб хисоблайдилар. А. А. Маракушев (1981) П. таркибидаги ишцорий элементларнинг микдорига ҳараб, уларни нормал ишкорли ва юқори ишқорли хилларга ажратади. П. лар ва П. порфирит узоқца чўзилган цалин
дайкали минтақаларни ташкил этади.
Ўзбекистоннинг Нурота, Зирабулоқ
ва Зиёвуддин тоғларида учрайди.

ПИРИТПирит — м-л, кимёвий
таркиби. Юнон, «пирос» ва ут (олов) демакдир. У кўпик сингонияда кристалланади, оч жез — сарик, сарғиш қўнғир ва ола-була товланади, металл каби ялтирайди, қат. 6—6,5, анча мўрт. С. ог. 4,9—5,2. Электрни яхши у'тказмайди. П. Ер пустида энг кўп тарқалган сульфид бўлиб, жуда хилма-хил шароитларда юзага келади. 1. Кўпгина магматик т. ж. лари орасида иккинчи ҳаражали м-л болида учрайди. 2. Контакт-метасоматик
жараёнларда сҳарн жинслар таркибига киради. 3. Руда ва чўкинди жинслар орасида хам тез-тез учрайди. П.
рудалари сульфат кислота олиш учун
фойдаланиладиган асосий хом ашёлардан бири ҳисобланади.


Download 0.76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   160   161   162   163   164   165   166   167   ...   247




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling