Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


ФОСФАТЫ — Фосфатлар. Фосфат кислота тузлари ва эфирлар) — м-л, ортофосфат кислотасининг турли таркибли тузлари. ФУКСИТ


Download 0.76 Mb.
bet238/247
Sana06.04.2023
Hajmi0.76 Mb.
#1333426
1   ...   234   235   236   237   238   239   240   241   ...   247
Bog'liq
lug\'at 140 (2)

ФОСФАТЫФосфатлар. Фосфат кислота тузлари ва эфирлар) —
м-л, ортофосфат кислотасининг турли таркибли тузлари.

ФУКСИТФуксит — м-л. Мусковит хилларидан бири. Таркибида 1—6 % Сг2Оз мавжуд. Оч яшил рангли,
бошқа хусусиятлари жиҳатидан мусковитга ухшайди.

ФУМАРОЛЫ Фумароллар (итал.
тутун)— вулканли ўлкаларда вулкан устида ёрицларидан ёки алохида арицчалардан чикиб турадиган газсимон ва бугсимон маҳсулотлар оқими. Ф. Лар цотишга улгурмаган лава ва пирокласт ок,ма ва қопламларидан хам ажралиб чиқади. Ф. ларнинг чициш жойи, газ таркиби ва шароитига кўра улар бирламчи ва иккиламчи турларга бўлинади.


ХАМРАБАЕВИТ Хамрабоевит —
кимёвий ифодаси.Ўзбекистонда Чотцол тизмасининг жан. ёнбагрида (Арашан тоғлари) геодог Р. Юсупов томонидан топилган. М-л хамробоевит деб Узбекистан ФА нинг академиги И. X. Хамробоев шарафига аталган. Унинг эталонли намунаси Москвадаги А. Е. Ферсман номли м-ллар музейида сацланмокда.


ХИБИНИТ — Хибинит (Хибин тоғи
номи билан аталган)— ишкорий т. ж.
нефелинли сиенитнинг дагал заррали
(одатда бир хил заррали) тури. Мироклин-пертит (40—45% ), нефелин
(35—45%) ва ишкорий рангли м-ллардан эгирин, арфедсонит ва б.
(20% гача) дан иборат. Озроқ эвдиолит м-ли кам учрайди. Кола яриморолида мавжуд.

ХЛОРИТЫХлоритлар—темир ва
4 магнийнинг алюмосилиқатлари. Кимёвий таркиби ўзгарувчан.X. лар таркиби даги Ре3 микдорига ҳараб ортохлоритлар (оксидланмаган X икки гурукга бўлинади: 1) магнезияли X. (корундофиллит, шериданит, клинохлар, пеннин, тальк-хлорит; магнезиал-темирли
X. (рипидолит, пикнохлорит, диабантин) ва темирли X. (псевдотюрингит,
дафнит) дан иборат; 2) тюрингит, шамозит, делесит X. Барча X. лар моноклин ёки триклин сингонияли; варацварак, пучок, тангасимон, сферолит,
солит шаклида; я ширин кристалл»
юп^а варакчалари эгилувчан бўлса
^ам кайишкок. Эмас Асосан яшил, шунингдек оқ, сарик, пушти, кизил, бинафшаранг. X. лар табиатда кенг. Асосан паст ҳароратли гидротермал жараёнларда таркибида алюминий, магний ва темирли силиқатлар
кўп бўлган жинсларнинг ўзгариши
натижасида вужудга келади.

ХОЛМЫТепалик (дунгликлар)—
текисликлар орасида кўтарилиб ту-
’рувчи, ёнбагирлари кияР°К> бирмунча тикроқ тўзилган, горизонтга нисбатан 200 м. гача баланд бўлган жойлар. Буйи нисбатан узунроқ, эзилганрок бўлса, бундай Т. увал, дейилади. Увалларга денудадион аккумуляқиядан музлик ёткизири (моренали), эол (шамол) ишидан (бархан, дюна ва б.) ҳосил бўлган ясси тепачалар ниради.

ХРЕБЕТ ГОРНЫЙТор тизмаси, — мураккаб тўзилган тоғ курилмаси. У тўзилиши жихатидан бир томонга чўзилган ва жуда баланд кугарилган бўлади. Геоморфологик жиҳатидан кўриниб туради. Унинг энг устки қисми боши, деб аталиб, атрофида кичик тепаликларжойлашади. Икки ёнбоши тоғ бошидан бошланиб, пастга томон қия тушиб, носимметрик ётади. Т. т. тўзилишида хар бир шаклга эга бир канча майда манзарали қисмлар иштнрок этади. Мае., кушак тоғлар, массив
торлар, жуяк шаклли торлар ва якка
торлар.


Download 0.76 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   234   235   236   237   238   239   240   241   ...   247




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling