Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


Download 0.88 Mb.
bet206/271
Sana06.04.2023
Hajmi0.88 Mb.
#1333285
1   ...   202   203   204   205   206   207   208   209   ...   271
Bog'liq
луғат тўлиқ

СЛАНЦЫ ГЛИНИСТЫЕ - Гилли сланецлар — зич (говаклиги — 1—3% ), қат-қат цора, кулранг ва тўқ кулранг метаморфик т. ж. таркибида гидрослюда, хлорит, баъзан каолинит ва бошқа гилли м-лларнинг қолдиги (монтмориллонит ва б.) мавжуд. Бундан ташҳари, таркиби кварц, дала шпати ва бошқа гилсиз м-ллардан иборат турлари цам учрайди.


СЛАНЦЫ ГОРЮЧИЕ - Ёнувчан
сланецлар
— гилли, о^акли, кремнийли, майда қатламли, емирилган вақтда варацисимон ёки яхлит, цайвонлар
цолдигидан ташкил топган қўнғиркулранг ва сариқ-жигарранг, метаморфлашган жинс. Қатламчалари жуда майда, ёниб тўрган гугурт тутилса, резинка ёнганга ўхшаш хид чиқаради. Ёнувчи булаги сапропелли ёки гумус сапропелли номи билан юритилади. Е. с. лар хавосиз ерда 500° С гача, ҳавоси бор ерда эса 1000° С
гача циздирилганда дайвонот цолдигидан ташкил топган моддалар парчаланиб, нефтсимон мум, чуқур ёнадиган газ ва сув ҳосил бўлади. ҳайвой цолдирига ҳараб мум миқдори 5—10% дан 30—50% гача етади. Мумнинг соддалаштирилган таркибий қисми қуйидагилардан иборат: С — 56—82%; Н - 5 ,8 —11,5%; N —1—6%; 8 (умумий)—1,5—9% ва 0 —9—36%
гачадир. Ё. с. лар сув утлари ҳисобига ҳосил бўлиши мумкин (сопропел
чўкиндиси); олий синфга кирадиган
ўсимликларнинг қолдир ҳамма Е. с.
ларда учрайди ва гумусни тйшкил
қилади. ё. с. лар чуқур бўлмаган денгиз қиргоқларида ёки кулларда ўсимликлар қолдиридан ёхуд сув юзида
сўзиб юрувчилар (планктонлар) цолдиридан, нормал шурликка эга сувда
вужудга келади; кембрийдан то неогенгача бўлган даврдаги т. ж. лари
ичида учрайди. Кўпинча жуда қатта
сатцли майдонларни эгаллайди (юз,
минглаб, км2). Болтиц денгиз-буйида,
Белоруссияда, Украина ва Волга буйида, Ўзбекистонда, Якутияда ва
бошқа ерларда учрайди. Дазиб олиш
ва ишлатиш буйича МДХ дунёда биринчи ўринни эгаллайди.Е. с. лар юқори калорияли газ, ёнилги, мойлаш материаллари, фенолихтиол мойи олишда ишлатилади.

СЛАНЦЫ ДИАФТОРИТОВЫЕ -
Диафтррит сланецлар — диафторез
жараёни таъсирида м-лларнинг цонуний гурухини ташкил этган метаморфик жинслар. Кўриниши, таркиби ва
ички тўзилиши буйича уларни метаморфизмга учраган слаиецлардан деярли ажратиб бўлмайди.


Download 0.88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   202   203   204   205   206   207   208   209   ...   271




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling