Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


Download 0.88 Mb.
bet266/271
Sana06.04.2023
Hajmi0.88 Mb.
#1333285
1   ...   263   264   265   266   267   268   269   270   271
Bog'liq
луғат тўлиқ

Баланс почв и горных пород тепловой - Тупрок Катлами ва tof жинсларининг иссиклик баланси

  • атмосфера- тупрок катлами- литосфера системасида тупрок кат лам и ёки т. ж. ларига кириб келаётган ёки улардан сарфланаётган иссиклик энергиясининг сак- ланиш к°нунини ифодаловчи нисбат. Бу курсаткич вакт давомида, жойнинг географик урнига боглик ра­вишда мусбат ёки манфий цийматларга эга булиши мумкин. Иссиклик балансининг муким ташкил этувчи- лари каторига радиацион баланс (R), конденсация ва бугланиш жараёнида косил булувчи иссиклик (Lr), ис- сиклик кучиши (А), атмосфера ва тушама сатк ораси­даги иссиклик алмашиши (Р), тушама юза-тупрок ичи­га кириб борувчи иссиклик охими (Ф) киради. Иссиц- лик баланси тенгламаси цуйидаги куриниш га эга: R+Lr+P+A+®=0. КУРУхлик шароити учун Ф тупрок- даги ва т. ж. ларидаги иссиклик алмашинишининг курсаткичидир. Унинг куп йиллик давр учун хамда бир йил учун уртача циймати "О" га тенг.


Балансовые запасы полезных ископаемых - Фой­дали хаэилмаларнинг балансдаги захиралари - ц. Запасы полезных ископаемых балансовые.


Баллас - Баллас - олмос м-лининг майда шарсимон, толасимон, елпиричсимон тури.


Балласт топлива - Ёцилри чихиндиси - ёкилрининг органик моддаларига мансуб булмаган компонентла- ри (яъни намлиги ва кули йигиндиси).

Балльность землетрясения - Зилэиланинг балли- лиги - эилэила кучини балларда бахолаш. Собик Ит- тифок даврида 12 балли шкала кабул килинган. 1-4 балл-кучсиэ ер силкиниши, вайроналик келтирмайди; 5-7 балл-кучли ер силкиниши, эскирган биноларнинг буэилишига олиб келади; 8 балл-завод трубалари, баъ­эан мустахкам иморатлар ҳам буэилади; 9 балл-вай- ронагарчиликка олиб келади, ер устида дарзликлар пайдо булади; 10 балл-хамма ер усти ва ер ости (куприклар, трубопроводлар) курилмалари вайрон була­ди; ер сурилади; 11 балл-хамма курилмаларни вай­рон килади, ер ландшафтини уэгартириб юборади; 12 балл- катта ер майдонини кучли вайронагарчиликка олиб келади, ер рельефини уэгартириб юборади, катта тектоник дарэлар пайдо булади.

Бальзам - Бальзам - эфир ёги билан смола эритма- си. Бу моддалар уэларининг келиб чикиши ва струк­тураси билан бир-бирига якин. Усимлик дунёсида Б. жарохатланган жойнинг химояловчиси ваэифасини бажаради.

Бальзам канадский - Канада бальзами - пихта да- рахти елими К.6. нинг нур синдириш к0рсаткичи п=1,537. М-ллар ва т. ж. лари шлифлари тайёрлашда ксилолда суюкланма куринишида ёки турли хил мик- роскопик препаратлар учун каттик мух,ит сифатида Кулланилади.

Банакит - Банакит - андезит-трахит типидаги томир- ли ёки эффузив т. ж. Асосий массасида ортоклаз ва хол-холликларида ллагиоклаэнинг мавжудлиги унинг учун хосдир. Б. да тахминан 43 % санидин, 19 % плагиоклаз, 12 % авгит, 9 % анальцим, 6 % биотит, 5 % оливин аа 6 % маъдан м-ллари булади. Таркибидаги кварц ёки лейцитга караб кварцли Б., лейцитли Б. лар учрайди.

Банальсит - Банальсит - Ва Na2[Al4Si4G1{]. Кат. 6. Сол. of. 3,06. Барийли дала шпатига яцин булган ок рангли м-л. Йулдош м-ллари: тефроит, якобсит, алле ганиит, барит, кальцит.

Банатит - Банатит - ортоклазли, кварцли диорит. Бандилит –

Бандилит - Cu[CI(B (OH)J. Кат. 2,5. Сол. of. 2,81. Тукхаво ранг, шишасимон ялтирайдиган, суб- параллел кристалли агрегатли эгилувчан м-л. Йулдош м-ллари: мис хлоридлари.

Баотит - Баотит - Ba4(Ti,Nb)8 (С1|016 |Si4012]. Кат. 6. Сол. of. 4,4. Оч куHFnp, жигарранг, кора рангли шиша­симон ялтирайдиган, изометрик кристаллар, гохида дипирамидал шаклдаги м-л. Ранги кора-кунгир, жило­си шишасимон. Ишкорли граносиенитларнинг кварц­ли ва карбонатли томирларида учрайди. Йулдош м-ллари: альбит, ишкорли шох алдамчиси, галенит, пи­рит.

Бар - Бар - денгизнинг циргонха якин кисмида унга параллел чуэилган, кум ёки чиганоцлар тупламидан косил булган энсиз, тусик, куруклик. Тулкин келтир- маларидан хосил булади. Баъэан юэлаб км га чузи- л ад и. Денгизнинг чекка киемини ажратиб куйиб, култик ва куллар ҳосил килади. Дарёлар цуйиладиган жой- даги сув ости кум тусиги кам Б. дейилади.

Бараний лоб - Куй пешона - геологияда зич, цаттик т. ж. дан ташкил топган, музликларнинг сурилиши натижасида силликланган, баъзида музликларнинг су­рилиши излари колган тик киялик.

Барий - Барий Ва - М.д.с. нинг II - гурухига мансуб к.э. Т.р. 56, ат.м. 137,34, кумушранг ок металл. 7та баркарор изотоп аралашмасидан иборат, улар ораси- да ат.м. 138 булган Ва купрок (71,66 %). Ер пустида Б. огирлик жихатидан 0,05 % ни ташкил этади. Таби- атда эркин х;олда учрамайди. Б. бирикмалари-барит BaS04 ва витерит BaSO., саноат ахамиятига эга. Б ВаО билан алюминийни бирга кхздириш ёки ВаН? ни пар- чалаш ёки суюкланган BaCl2 ни электролиз килиш йули билан олинади. Б.нинг эичлиги 3760 кг/м3, кат.суюкланиш карорати 727°С, кайнаш карорати 1637“С Тиббиёт, резина ва когоэ ишлаб чикаришда, пиротех­ника, кунчилик, кулолчилик, ок буёк тайёрлашда ишла­тилади.

Барилит - Барилит -. BaBe2[Si20;]. Кат. 6,5., Сол. of.Ок рангли жилоси шишасимон м-л Контактдаги метаморфлашган т. ж. ларида кальцит билан бирга учрайди. Йулдош м-ллари: гедифан, барит, гранат, кальцит.

Барисилит - Барисилит - Pb8Mn
[Si20,]r Кат- 3; Сол.of. 6,72. Пластинкасимон, кулранг ва ок рангли, ол- моссимон, садафсимон ялтирайдиган м-л. Мп конларида учрайди.

Барисфера - Барисфера - ер шарининг ядро ва мантиядан иборат ички кисми. Баъэи долларда факат ядро тушунилади.

Барит - Барит - BaS04. Кат. 3-3,5. Сол. of. 4,5. Рангсиэ, ок, кулранг, каворанг кук тусли, жилоси шиша­симон, приэматик шаклли, тузилиши донадор, пластин­касимон, толасимон куринишдаги м-л. хрта ва паст кароратли конларда, охактош. кумтош каби чукинди т. ж. ларида учрайди. Бургилашда коришмани огирлаш- тирувчи сифатида, лок-буёк, резина, кохоз, пластмасса и.ч.да ишлатилади. Йулдош м-ллари: манганит, брау- нит, гематит, кальцит, галенит, сфалерит, флюорит, халь­копирит, киноварь. Син.: бароселенит, вольнит, мешель- левит, тунгшпат, болонья шпати, тароксимон шпат, ofhp шпат, эренштейн.



Download 0.88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   263   264   265   266   267   268   269   270   271




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling