Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


Download 0.88 Mb.
bet263/271
Sana06.04.2023
Hajmi0.88 Mb.
#1333285
1   ...   259   260   261   262   263   264   265   266   ...   271
Bog'liq
луғат тўлиқ

Афганит-(Ыа,Са,К)1; -Si,AI)160J4(CI,S04 С0,)4Н20. Кат. 5,5-6,0. Сол. ог. 2,55. Кук, яшил ранг м-л. А.нинг ёрдамида лазуритнинг яд­роси вужудга келган. Содалит, нефелин, флогопит би­лан лазурит конида ассоциацияланади. Йулдош м-ллари: лазурит, содалит,

Африкандит - пироксен, олиаин, слю- далар, мелилит (алохида ёки биргаликда учрайдилар) дан, шунингдек кнопит ва титаномагнетитдан иборат интрузив ута асосли т. ж. Кнопит ва титаномагнетит деярли тенг мицдорда учраши мумкин булиб, жами 40-50 % ни ташкил цилади. Аралашма сифатида шох алдамчиси, нефелин, кальцит, апатит, сфен, шорломит ва б.лар мавжуд булиши мумкин. Бирор силикатнинг ус- тунлигига кура оливинли, слюдали, оливин-пироксен- ли, мелилит-оливинли А. турлари фархланади.

Аэрированность грунта приведённая - Грунтнинг келтирилган аэрациялашуви грунтнинг говакла- ридаги, дарэликларидаги ва б. бушлицларидаги ҳаво хажмининг грунт скелети хажмига нисбати.

Аэрогамма-съёмка - самолёт ёки вертолетга урнатилган радиометр билан т. ж. ла­рининг гамма- нурланиш интенсивлигини улчашга асос­ланган ф. ц. ларни излашнинг радиометрик усули. Куп долларда аэрогеофиэик (аэромагнит ва аэроэлектр цидириш) усуллар билан биргаликда, аэрогеофиэик станцияларни куллаш ёрдамида амалга оширилади.

Аэроэоллар - газли мухитда (одатда даеода) каттик ва суюк эаррачаларнинг мавжудлигм. А.лар дисперс фаза булиб, суюцлик томчиларидан иборат булса “туман’1, каттик эаррачалардан иборат булса “тутун” деб юритилади.

Аэрокосмогеология - комик к,урилмалар, самолёт ёки вертолётлар ёрдамида олинган Ер юзаси тасвирини геологик мацсадларда куллаш. Бундан ташцари, метеорит, Ой, Марс, Венера ва б. коинот жисмлари хам сунъий йулдошлар ёрда­мида суратга олиб урганилади.

Аэрокосмофатодешифрироаание - Аэрокосмофо- тотасвирларни тафсирлаш - турли масштабдаги аэрокосмофототасвирларни махсус ускуналар ёрдамида геологик ва б. мацсадларда урганиш.

Аэрокосмофотосъёмка самолёт, вертолёт, Ер сунъий йулдоши ёки ракеталар- га жойлаштирилган махсус аэрофотоаппарат ёрдами­да жойнинг фотосуратини юцоридан олиш ва шу фотосуратлар ёрдамида жойнинг плани, геолагик ва географик хариталарини туэиш.

Аэромагнитометр - Ернинг магнит майдонини самолёт ва б. учиш аппаратларида улчаш учун ишлатиладиган асбоб. Икки тури: индук- цион ва ферроэондли А. темир, нефть ва газ конлари- ни иэлашда кулланилади.

Аэромагнитометрия - самолёт ёки вертолетга урнатилган магнитометр ёрда­мида Ер магнит майдонини улчаш усули.

Аэромагнитли цидириш аэромагнитная съемка терминининг синоними.

Аэрометоды - Аэроусуллар - самолёт ёки вертолёт- дан туриб рекогносцировка, аэровиэуал куэатувлар, махсус аэрофото- ва аэрогеофиэик съемка, уларга дала шароитида ва камерал ишлов беришнинг турли усул­лари мажмуаси. Геологик съемка ишларини бажаришда, геологик хариталар тузишда ердамчи усул сифатида хизмат килади.

Аэрометоды в поисках - Иэлашлардаги аэроусуллар - ф. к- конларини излаш билан боглих жойни урганиш максадида куриш, аэровиэуал куэатувлар, фо­тограмметрия, аэрогеофиэик (аэромагнит, аэрогамма- съёмка) ва б. тадкицотлар учун учуачи аппаратлардан фойдаланиш усуллари йигиндиси. Аэроусуллар ёрда­мида ер юэасининг хусусиятларини, тадхих хилинаёт- ган худуд геологик туэилишининг мухим хусусиятла­рини аницлаб, изланиш шарт-шароитларини ва иэла- ниш аломатларини белгилаш мумкин.

Аэросъёмка - Аэросуратга олиш, аэросъёмка к- Съёмка аэрогеологическая, Аэрокосмофотосъёмка.
Аэрокосмофотоснимки - Аарокосмофототасвирлар - Ер юзаси кури-нишининг масофадан туриб (са­молёт, вертолёт, космик кема ва б.) олинган рацамли, оддий фотографик ёки стереоскопик тасвирлари. Аэроэлектрораэведка - Аэроэлектроцидириш - самолёт ёки вертолётга урнатилган аппаратуралар ёрдамида урганила-ётган райондаги т.ж ларининг злектр хусусиятларидан хосил булувчи ёки сунъий келтириб чикариладиган табиий узгарувчан электромагнит май- донларинииг кутбланиши ва кучланиши бомицлигига асосланган геофизик цидирув усули. Ф. К- излаш ва б. масалаларни ҳал цилишда кенг фойдаламилади.
Бабеффит - BaBe[F|POJ. Сол. of. 4,31. Юпха катлари бир-бирига ёпишган, ок рангли м-л. Жилоси шишасимон, гохида хира, ёглашган. Йулдош м-ллари: шеелит, фенакит, циркон, флюорит. Флюорит конларида, ишцорли сиенитларнинг нураш махсулот- ларида учрайди.

Бабингтонит- Ca2Fe2+Fe3+[0HjSi50х]. Кат. 5,5. Сол. ог. 3,36. Ок рангли, шишасимон, егси- мон ялтирайдиган, родонитга якин пироксенли, донаҳ дор агрегатли м-л. Гранат, гнейс, диабаз, скарн тош Кол бушликларида учрайди.

Бавенит - СалAI2Be3[(OH)2|SisO;6]. Кат- 5,5. Co/i. of. 2,74. Ок рангли, толасимон, шишасимон, ра- диал-нурсимон агрегатли, шишасимон ялтирайдиган м-л. Гранитли пегматитларнинг бушликларида ва узгарган берилл куринишида учрайди.

Бадделеит - ZrOr Кат. 6,5. Сол. ог.6,0. Рангсиз, сарик, кук, киэгиш, мовий, жигарранг, кулранг, кора рангли, радиал толасимон агрегатли, ёгси- мон, шишасимон ялтирайдиган м-л. Таркибида Hf, TR, Th ва бошкалар учрайди. Нефелинли сиенитларда, карбонатитларда, олмосли сочма конларда учрайди. Син.: браэилит, рейтингерит.

Базальт - таркиби асосан плагиоклаз (лаб­радор, битовнит ёки хатто анортит дан), авгит, пироксен- лар, оливин хамда магнетит, титанит, апатитдан иборат, габбронинг зффузиа эквиваленти булган кора вулка- ник жинс. Ранги буз аа корамтир магматик т. ж. Сол. of. 2,5-3. Кимёвий таркиби унинг чукурликдаги ана логи булган габбротъ. якин. Вулкан шишаси донадор кристаллар ораликларини тулдириб ту рад и. Тула крис- талланган Б.лар "долерит" дейилади. Б. нинг океан тубида пайдо булган, темир ва магнийга бой тури “оке- анит”, тектоник ёрикяардан курукликка окиб чикиб котиб колган тури эса “платобазальт" дейилади. Б. океан туби ва курукхикда жуда катта майдонни эгаллаган. Х,озирги вулканлардан хам базальтли лавалар окиб чикади. Таркибида кайси м-л борлигига караб “аналь- цимли Б“.р “магнетитли Б.," "гаюинли Б.,” “апатитли Б.” ва х.к. деб аталади. Б. кислотага чидамли кимёвий асбоблар,кувурлар электроизоляторлар ясашда, тсшдан куйма буюмлар хамда курили шда коп лама безак материаллари сифатида ишлатилади. Яхши силликла- ниши туфайли жуда кадимдан хайкалтарошликда Крлланилиб келинган.

Базальтоиды - Базальтоидлар (базальтсимон жин- слар) - базальтлар ва уларга таркибан якин булган т. ж. ларининг умумий номи.


Download 0.88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   259   260   261   262   263   264   265   266   ...   271




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling