Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


Download 0.88 Mb.
bet9/271
Sana06.04.2023
Hajmi0.88 Mb.
#1333285
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   271
Bog'liq
луғат тўлиқ

АМФИБОЛЫАмфиболлар (юнон. «амфиболёс»— ноаниқ).— т. ж . ҳосил қилувчи рангли минераллар гуруҳи. Кристаллик панжараларининг тўзилишида мураккаб кремний оксидли тетраедрлардан иборат икки қаторли радикаллар ($ 14Ои ) иштирок этади. Кристалланиш хусусиятига қараб А. 2 га бўлинади: моиоклин сингонияли (тремолит, актинолит, оддий роговая обманка, глаукофан, рибекит ва арфведсонит); Ромбик сингонияли (антофиллит). Рибекит ва арфведсонит таркибидаги ишцорий элементлар миқдорига кўра А. нинг ишқорий тўри ҳисобланади. Улар асосан ишкорий т. ж. ларида учрайди. А. кимёвий таркиби жихвтидан бир-биридан фарқ қилса ҳам, физик хусусиятларига кўра бир-бирига жуда яқин. Қат. 5—6 с. о р . 2,93,6. Ранги таркибидаги икки ва уч валентли темир мивдорига ҳараб оч яшил, тўқ яшил, сарғимтир, қора ва қўнғир бўлади. А. магматик т. ж . ларида диорит, гранодиорит, сиенитдиорит, дала шпати, биотит кварц, сфен ва б. минераллар б-н метаморфик жинсларда эса пироксен, гранат, кордиерит, силлиманит, сҳарнларда гранат, пироксен каби минераллар билан бирга учрайди. А. вулкан лавалари таркибида ҳам кўп учрайди. А. Ўзбекистонда жуда кенг тарқалган (Олмалик, Чотқол тоғлари, Ғарбий Ўзбекистоннинг вольфрам-молибден конлари) А. Асосан вольфрам, молибден, руҳ, цургошин ва бошқа металл рудалари бор жойларда учрайди ва баъзан улардан ҳарак беради. Амфибол-асбест хиллари халқ хўжалигида кенг ишлатилади. Унинг табиий, эгилувчан толаларидан ўт ва кислотага чидамли ашъёлар тайёрланади. Яширин кристаллик зич, нафис яшил рангли актинолитнефрит номи б-н машҳур. Қимматбаҳо тош ҳисобланади. Ундан безак буюмлари тайёрланади.

АНАЛЬЦИМ — Анальцим (юнон, аналькис — кучсиз; ишқаланганда электрлаш хусусиятига эга)— м-л. Кимёвий формуласи: №[А1512Ов]|. Н20 Поллучит б-н изоморф қоришмалар ҳосил қилади. Кимёвий таркиби, парагенезиси ва тўзилиши инқорли дала шпатлари (фельдшпатоидлар)га жуда ҳам ўхшаш, аммо хоссаларига қараб цеолитларга киритилади. Кенг тарқалган турлари кўб сингониясида кристалланади. Икоситетраэдр, тетрагонтриоктаэдр шаклидаги кристаллар, донадор, баъзида радиал тўзилишга эга агрегатлар ҳосил бўлади. Ранги 01$ ёки рангсиз. Чизири ок, Ялтироқлиги шишасимон. Шаффоф ва хира шаффоф қат. 5—5,5. С. о р . 2,22—2,30. Кислоталар таъсирида эриб, гил ҳосил қилади
.

Download 0.88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   271




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling