Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


АНОРТИТ — Анортит — кальцийли дала шпати (К.Дала шпатлари). АНОРТОЗИТ


Download 0.88 Mb.
bet12/271
Sana06.04.2023
Hajmi0.88 Mb.
#1333285
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   271
Bog'liq
луғат тўлиқ

АНОРТИТ Анортит — кальцийли дала шпати (К.Дала шпатлари).

АНОРТОЗИТАнортозит (фран. апог— плагиоклаз), габбро гуруҳига мансуб донадор т. ж. 80—90% плагиоклаздан иборат. Таркибида шунингдек анортит ва битовнитлар, жуда кам миқдорда рангли м-ллар (авгит ёки гиперстен, бронзит, баъзан оливин, роговая обманка) мавжуд. А.лар плагиоклазнинг таркибига қараб лабрадоритлар, битовинититлар, анортитли А.ларга бўлинади. А.лар табақалашган базитли интрўзияларда қатлам, линза ва шлир шаклида (Бушвельд, Мончегорск ва бошқа интрузивлар) учрайди. А.лар физик, кимёвий нурашларга чидамли, чиройли бўлганидан иморатларни, метрополитенлар ва ёдгорликларни безашда ишлатилади.

АНОРТОКЛАЗАнортоклаз
(юнон,—«ортоклаз эмас»)— м-л, гомоген калий-натрийли дала шпати,
ташқи кўриниши ортоклазга ўхшаш. Физик хусусиятига кўра микроклинга яқин. Кимёвий ифодаси— ДОа, К]-А1 5130в. Альбит билан микроклин оралиғидаги м-л. Триклин сингонияли. Ранги оқиш, сарғиш, хар хил тусдаги кулранг, қизғиш. Ялтироқлиги шишасимон. қат. 6—6,5, с. о р . 2,62—2,63.А. юкори хароратда магманинг тез совиши (650 °С) натижасида ҳосил бўлган кўп таркибли калийли дала шпати. У натрийга бой интрузив, эффўзив ва вулканик т. ж . ларида учрайди. Қурама ва Чатқол тоғ тизмаларидаги т. ж. ларида кўп тарқалган.

АНТЕКЛИЗААнтеклиза (юнон.анти — ҳарши, енклинно — )платформадаги энг йирик кўтарилма. Кундаланг ўлчами юзлаб кмга тенг, майд. 60—100 минг км2. Ташқи кўринишда кенглиги узунлиги деярли тенг. А. ташкил топган жинслар ҳосил бўлиш даврида кўплаб геологик танаффуслар мавжуд. А. нинг пайдо бўлиши кўпинча платформаиинг умумий чўкиш жараёнида айрим қисмлари атрофидагиларга нисбатан суст чўкиши туфайли юзага келади, баъзида эса ер пўстииинг фаол кўтарилиши билан боғлиқдир. А. ҳосил бўлиш даври узоқ муддатни ўз ичига олади. А.кўпинча нефть ва газ конларининг шаклланиши учун қулай бўлади.

АНТИГОРИТ Антигорит (Италия, Антигорио кони)— пластинкасимон серпентин,камдан-кам толали. Хризотил ҳисобига, шунингдек ультра асосли т. ж . ларнинг гидротермал ўзгариши жараёнида ҳосил бўлади. Кимёвий ифодаси — М д6 (О Н 8- •х 5!4О10]. Турлари: Орто-ва клиноантигорит; туси сариқдан яшил ранггача ўзгаради. Хира ялтирайди. Шишасимон, ёрсимон қат. 3—4, с. оғ . 2,5—2,7. Сиғими чиғаноксимон, ғадир будир. Шакли япроқсимон, тангасимон.

АНТИКЛИНАЛЬАнтиклиналь (анти — қарши, клино — ордириш) одатда т. ж . ётиш шакли. Ени юкорига ҳараган бурма. А. маркази, ён томонлари, қанотлари ажратилади. Унинг марказида кадимий жинслар,қанотларида ёш жинслар жойлашган бўлади. Ўзбекистондаги хамма тоғлар (Шим. Нурота, Туркистон, Зарафшон, Чотқол тизмалари) А. бурмаларга киради. М аталл, нефть ва газ конлари ана шу А. тизмаларда бўлади.

АНТИКЛИНОРИЙАнтиклинорий — канотлари мураккаб бурмали тўзилма. Геосинклиналь системаларининг кўтарилиши натижасида ҳосил бўлган йирик (бир неча минг кв.км) ва мураккаб антиклиналсимон тўзилмалар. йирик тоғ ўлкаларига мансуб.

АНТИМОНИТ Антимонит (лот. аншош'иш сурьма), м-л, кимёвий ифодаси — да соф турғма олтин бор. Ромб сингонияли. Кристаллари устунсимон, игнага ўхшаш ва призматик шаклда кўпинча қийшайган, буралган. Яхлит масса тарикасида ҳам учрайди. Қат- 2, с. о р . 4.66. Ранги ва чизиги пўлатсимон кулранг, баъзан кўкимтир — қора бўлиб товланади. Металлсимон ялтирайди. Кўпинча А. симоб минерали (киноварь) билан паст ҳароратли конларда учрайди. Сурьма олинадиган асосий м-л. Ўзбекистонда КИЗИЛ!№мДа учрайди. Кирғизистонда Кадамжой атрофларида бор (к. Сурьма).


Download 0.88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   271




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling