Гавай оролларидаги лаваларнинг бир тури -ало


Download 0.88 Mb.
bet26/271
Sana06.04.2023
Hajmi0.88 Mb.
#1333285
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   271
Bog'liq
луғат тўлиқ

БУРЫЙЖЕЛЕЗНЯК Црнгир
темиртош
— темирнинг сувли оксидидан иборат барча маъданларнинг
умумий номи (ц. Лимонит).

ВАЛВал — кўтарма. Платформаларга мансуб, узунлиги ўнлаб ва
бир неча юзлаб км, эни эса фақат бир
неча ўн км ча бўлган, ер юзасида
бўртиб тўрган жой.

ВЕЗУВИАНВезувиан—м-л. Кимёвий ифодаси— ЮСаО-2 (У«й, Е е)0 -
•2А)20 3-95102-2Н20 (Трегёр буйича).
Бириичи марта Везувий вулкани атрофида топилган. Тетрагонал сингонияли, кристаллари кўпроқ призма шаклида, нотўғғри доналар холида бўлади. Ранги сариқ, яшил, қўнғир, қизил
ва пушти; хромли везувианлар зумрад рангда; қат. 0,5, с. ор. 3,34—3,44.
Кристалл ҳолида бошқа минераллардан тез ажралади. В. контакт метаморфик т. ж. лари (сҳарн ва роговиклар), сланецлар, гнейсларда ва гранат, диопсид, волластонит, эпидот минераллари билан бирга учрайди.В. нинг даста ўтсимон йирик ва чиройли тўпламлари Зирабулок;, Қоратепа ва Ж ан. Нуротадаги сҳарн конларида топилган.

ВЕНД (вендский комплекс) — Венд
(венд комплекси), қадимги славян қабилаларининг «вендлар» ёки «венедлар» номидан, Соколов (1950) токембрий даврининг энг ёш қатламлари.

ВЕНЛОКСКИЙ ЯРУСВ енлок
ярус
(Англиядаги Венлок вилояти номидан), силур системасининг пастдан
иккинчи яруси. Мурчисон 1839 йилда
ажратган. В. я. 6 граптолит зонага
бўлинади (син.— уинлок яруси, уенлок, уинлок, уэнлок).

ВЕРМИКУЛИТВермикулит (лог.
уеггп)—чувалчанг сўзидан; гидрослюда гуруҳига мансуб м-л, кимёвий ифодаси (Мд, Ре+2, Ре+3)3-[(51,А1>4 О10] [ОН]-4 Н20 . Таркиби ўзгарувчан. Моноклин сингонияли. Одатда
қўнғир, сарғиш-қўнғир, тилларанг сариқ, баъзан яшилрок тусдаги баргсимон агрегат ёки пластинкасимон шаклда. Ялтироқлиги биотитга қараганда кучсиз, қўпинча ёғлангандек бўлади. Қат. I— 1,5, с. ог. 2,4—2,7, уланиш текислиги (001) бўйича мукаммал. В. ажойиб хусусиятга эга: қиздирганда (900— 1000° атрофда) кўпчийди, хажми 15—25 марта ошади.
Бу м-л пегматитлардаги магнийли ва
темирли слюдаларнинг (биотит, флагопитларнинг) гидротермал сувлар
таъсирида ўзгаришидан ҳосил бўлади.
АК,Ш ва Австралияда мавжуд, Ўрта
Осиё ва Козористонда конлари бор.
В. Бур.кувурлари, козон печлари сиртига иссикликни ўтказмайдиган коплама сифатида самолётсозликда

биналарни шовқиндан
кенг кўлланилади.

ҳимоялаш да



ВЗБРОСЎзилма — Ер ёриғи
шаклларидан бири. Унинг сурилиш
текислиги анча тик —60—90°. Унинг
осилувчан қаноти ётувчи қанотига
нисбатан кўтарилган. Сурилиш текислиги йуналишининг т. ж . лари қатламидаги йуналиши нисбатига қараб, У мос, кундаланг, қиялама бўлади. Агар
сурилиш текислиги буйича ётувчи канот осилувчан цанотга нисбатан
кўтарилган бўлса, бундай У. тесҳари
У. деб юритилади. Бир неча ўзаро
яқин ва параллел У. лар тангачасимон У. деб аталади.

ВИДРЕЛИКТОВЫЙРеликт
қолдиқ. тур
— бирон бир географик
ўлкада олдин яшаб ўтган фауна ёки
флоранинг ҳайвон ёки ўсимлик тури.
Кўпинча, бундай турлар олдин кўп
тарқалган бўлса хам, камдан-кам учрайдиган ҳайвонлар ёки ўсимликлар
қаторига киради.

ВИЗЕЙСКИЙ ЯРУСВизей яруси (Бельгиядаги Визей шаҳри номи
билан аталган) қуйи тошкўмир даврига мансуб ётқизиқлар 1882 й. да
Дюпон томонидан алоҳида ярус деб
ажратилган. Унда денгиз оҳактошлари орасида турли ҳайвонларнинг қолдиклари (брахиопода, гонинатит ва
х. к.) мавжуд. Ўзбекистондаги В. я.
лари учга: қуйи, ўрта, юқорига бўлинади. Чотқол-Қурама, Туркистон, Хисор тизмаларида учрайди.


Download 0.88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   271




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling