Gen injeneriyasi nanobiotexnologiyasining bir yo‘nalishi sifatida

 
 
Genlarni hujayraga kiritish texnologiyasi. Ajratib olingan 
Лазер 
Лазер 
Объектив 
Оптик ушлагич 
Интенсивлик 
Линза 
ДНК занжири 
Оптик ушлагич ичидаги 
стрептавидиндан 
тайёрланган мунчоқ (d=1 
мкм) 

---

3.4-rasm. DNK spiralini mikroilgak yordamida ilib olish va keyin tortib, 
mikrobbinalarga (mikromokki) o‘rab olishni sxematik ko‘rinishi 
yoki sintez qilingan DNK fragmenti (gen) o‘zidan o‘zi, mustaqil ravishda, xo‘jayin 
– organizm hujayrasiga kira olmaydi. Tadqiqotchilarni aniqlashicha, genni ko‘chirib 
o‘tqazish va uni faoliyat ko‘rsatishi uchun, boshqa organizmni DNK si asosida 
yaratilgan qo‘shimcha nanostruktura zarur bo‘lar ekan.
Savol tug‘iladi: Boshqa DNK dan qo‘shimcha nanokonstruksiya qanday 
qilib yaratiladi? Boshqa organizm DNK sidan yaratiladigan qo‘shimcha 
nanokonstruksiya “vektor” degan nom oldi. Vektor boshqa organizmga kiritishga 
mo‘ljallangan gen saqlaydi va xo‘jayin organizm xujayrasini DNK siga kirib olish 
xususiyatiga ega. Uni keyinchalik topish qulay bo‘lishi uchun, ba’zida nishonlab 
qo‘yiladi. Vektorlarni plazmidalar va viruslarni DNK si asosida yaratiladi. 
Eng sodda plazmidali vektor quyidagi komponentlardan iborat: 
1 – xo‘jayin – hujayra DNK siga kirishi kerak bo‘lgan gen; 
2–plazmida va ko‘chirib o‘tkaziladigan genni replikatsiyasini ta’minlovchi 
uchastok; 
3 – gen kiritilgan plazmidani saqlovchi hujayrani aniqlash imkonini beruvchi 
marker; 
4 – Plazmida DNK si. 
Tirik organizm hujayrasida rekombinatsiya jarayoni faqat gomologik (bir xil) 
DNK molekulalari orasida sodir bo‘ladi. Organizmdan tashqarida, rekombinatsiya 
kelib-chiqishi har xil bo‘lgan DNK molekulalari orasida sodir bo‘lishi mumkin. Bu, 
gen injenerligi metodining imkoniyatlarini anchagina kengaytiradi.