Genetika genetika so'zi grekcha genetikos — tug'ilishga taalluqli, aloqador degan so'zdan olingan. Genetika barcha tirik organizmlarga xos bo'lgan xususiyat — irsiyat va o'zgaruvchanlik qonuniyatlarini o'rganuvchi fandir. Irsiyat

8-masala. Izoh. Odamlarning bo‘yining uzunligi (180 sm ) 3 
juft polimer ta‘sirli dominant, pastligi (150 sm ) esa uch juft
retsessiv genlarga bogliq. 
Uch juft geni bo‘yicha geterozigota odamlarning bo‘yining
uzunligini aniqlang. 
9-masala. Izoh. Odamlarning bo‘yining uzunligi (180 sm ) 3 
juft polimer ta‘sirli dominant, pastligi (150 sm ) esa uch juft
retsessiv genlarga bogliq. 
O‖rta bo‘li erkak va past bo‘yli avloddan 4 ta farzand
tugiladi. Ularning bo‘lari 165, 160, 155, 150 sm. Ota va
onaning genotipini va bo‘y uzunligini toping. 
10-masala. Jag`-jag` o‘simligining mevasi uchburchakli va oval
shaklda bo‘ladi. Mevaning shakli ikki juft birikmagan, allel
bo‘lmagan genlar bilan ifodalanadi. Ikkita o‘simlikni o‘zaro 
chatishtirish natijasida avlodda ajralish namoyon bo‘lib, ularning
15 qismi uchburchakli va 1 qismi oval shaklli mevalarga ega
bo‘lgan. Ota-ona va olingan duragaylarning genotipini
aniklang. 
11- masala. Hayvonotchilik xo‘jaligida ko‘paytiriladigan norka
mo‘ynalarining rangi ikki juft birikmagan, noallel genlar bilan
ifodalanadi. Ikki juftning dominant genlari mo‘ynaning
qo‘ng`ir rangini, ularning retsessiv allellari esa mo‘ynaning
kumush rangda bo‘lishini belgilaydi. 
a) Ikki juft genlar bo‘yicha geterozigotali norkalarni o‘zaro
chatishtirish natijasida qanday avlod hosil bo‘lishini aniqlang? 
b) Ota-onalar genotipi qanday bo‘lganda faqat qo‘ng`ir
mo‘ynali duragaylar hosil bo‘ladi ? 
12-masala. Bug`doy doning rangi ikki juft birikmagan, noallel
genlar bilan ifodalanadi va bunda dominant genlar qizil rangni, 
retsessiv genlar rangsizlikni ta`minlaydilar. 
a)Doni qizil rangli ikkita bug`doyni o‘zaro chatishtirib avlodda
ajralish kuzatilgan. Duragaylarning 15 qismida doni rangli, 1 
qismida –rangsiz bo‘lgan. Bo‘yalgan donlarning rangi bir xil
bo‘lmagan. Chatishtirishda qatnashgan o‘simliklarning
genotipini va avlodda kuzatilgan rang bo‘yicha
variatsiyalarning aniqlang. 
b)Pushti rangli donga ega bug`doylarni o‘zaro chatishtirilsa
qanday avlod hosil bo‘ladi? Rang bo‘yicha ajralish namoyon
bo‘ladimi? 
13-masala. Quyonlarning bir zotining genotipi A
1
A
1
A
2
A
2 
bo‘lib, ular quloq suprasining uzunligi 28 sm ga teng, ikinchi
zotini genotipi a
1
a
1
a
2
a
2
bo‘lib, ular quloq suprasining uzunligi
12 sm ga teng. Bunday zotlarni o‘zaro chatirilsa birinchi avlod
duragaylarning quloq suprasi uzunligi necha santimetr bo‘ladi? 
Ikkinchi avlodda ajralish namoyon bo‘ladimi? Nechta fenotipik va 
genotipik sinflar hosil bo‘ladi? 
14-masala. Makkajo‘xorining so‘tasi 24 va 12 sm uzunlikda 
bo‘lgan ikkita navi chatishtirilgan. Agar har bir dominant gen 6 sm, 
retsessiv gen 3 sm uzunligini namoyon qilsa, u holda birinchi avlod 
duragaylarida so‘taning uzunligi qancha bo‘ladi? Ikkinchi avlodda 
qanday ajralish kuzatiladi? F
2
dagi 960 ta o‘simlikdan nechtasi 1 ta, 
nechtasi 2 ta, nechtasi 3 ta dominant genli bo‘ladi?
15-masala. Odam bo'yining uzunligi uch juft allelmas genlar 
tomonidan boshqariladi. Agar bu uch juft genlar dominant bo'lsa, 
odam bo'yi 180 sm bo'ladi. Agar bu uch juft allelmas genlar 
retsessiv bo'lsa, odam bo'yi 150 sm bo'ladi. Uch juft bo'yicha 
geterozigotali odamning bo'yi necha sm bo'ladi?