Geo graf iya

bo ‘lgan aysberg (b).
hosil b o ‘lishi uchun quruqlikka yetarli m iqdorda y o g ‘in (qor, yom g‘ir) 
y o g ‘ib turishi va yuzadagi to g ‘ jinslari suvni chuqurga o ‘tkazib yubo- 
radigan darajada g ‘ovak b o ‘lishi zarur. Suvning yerga tez yoki sekin 
shimilishi to g ‘ jinslarining g ‘ovaklik darajasiga b o g ‘liq. M asalan, sha- 
g ‘al, qum suvni yaxshi o ‘tkazadi. Shuning uchun shag‘al, qum suvni 
o ‘tkazu vch ijin slar deyiladi.
G ranit, ohaktosh, qum tosh, gil singari jin sla r suvni yaxshi o ‘t- 
kazmaydi. Shunga k o ‘ra ular suvni o ‘tkazmaydigan jin sla r deb ata­
ladi. Yer p o ‘stining yuza qism idagi to g ‘ jinslari qatlam -qatlam b o ‘lib 
yotganligidan yer osti suvlari ham qatlam lar hosil qiladi. G ‘ovak- 
liklarida suv b o ‘lgan qatlam lar suvli qatlam lar deyiladi.
Ikkita suv o ‘tkazmaydigan qatlam orasida joylashgan suv qatlamlar 
o ra sid a g i su v  deb a talad i. B u q a tlam g a suv m azk u r q a tlam y er 
yuzasiga chiqqan joylardan kiradi. Agar to g ‘ jinslari qatlam lari tovoq 
shaklida b o ‘lsa, yer osti suvlari bosim li b o ‘ladi. Bunday joylarda burg‘
50-rasm. Yer osti suvlari.
Artezian quduq.
A — Grunt suvli qatlam.
B — Qatlamlar orasidagi 
bosimli suvli qatlam.
69
Y
E
R
N
IN
G
SU
V
Q
O
B
IG
T
— 
GIDR
OS
FER
A

---

Y
E
R
N
IN
G
SU
V
Q
O
B
IG
‘I 
— 
GIDRO
SFE
RA
Q edurtm _uz
Respublika 
Ta'lim Markazi
51-rasm. Grunt 
suvi. Buloq hosil