Geo graf iya

Yadro (Yer yadrosi) — Yerning mar- 
kaziy qismi. Radiusi 3470 km ga yaqin. 
Asosan tem irdan iborat deb taxm in 
qilinadi.
Yarimorol — uch tomondan suv bilan 
o‘ralib, faqat bir tomonda katta quruqlik 
bilan tutashgan yer. Masalan, Hindiston, 
Qrim, Bolqon, Kamchatka yarimorollari.
Yassitog‘lar — dengiz sathidan 500 m 
dan baland bo‘lgan, yer yuzasi tekis yoki 
biroz to‘lqinsimon bo‘lgan tog‘lar.
Yerning qutblari — Yer aylanash 
o‘qining yer yuzasi bilan kesishgan nuq- 
talari. Ikkita geografik qutb — Shimoliy 
va Janubiy qutblar mavjud.
Yer osti suvlari — Yer po‘stining yuza 
(12-16 km chuqurlikkacha) qismidagi 
suvlar.
Yer usti suvlari — quruqlikdagi daryo, 
ko‘l, botqoqlik, muzlik suvlari.
Yoqilg‘i mineral boyliklar - ko‘mir, 
neft, gaz, torf, slanets foydali qazilmalari.
Yulduz — o‘ta qizigan gazlardan (plaz- 
madan) tarkib topgan, o‘zidan koinotga 
yorug‘lik va issiqlik tarqatib turuvchi, 
bizning 
Quyoshga 
o‘xshagan 
osmon 
jismlari.
0 ‘zan 
—
daryo 
vodiysining 
eng 
past, suv oqadigan chuqur qismi. Katta 
daryolarda o‘zanning kengligi bir necha
metrdan yuzlab, minglab metrga boradi.
0 ‘zan 
ko‘l 
—
daryolarning 
eski 
o‘zanida hosil bo‘lgan ko‘l. Ko‘rinishi 
ko‘pincha yangi oy shaklida bo‘ladi.
G‘arbiy shamollar — Yerning shimoliy 
va janubiy yarim sharlarining o‘rta keng- 
liklarida troposferaning yuqori qismi va 
stratosferada g‘arbdan sharqqa esadigan 
doimiy shamollar.
Shartli belgilar — joy planlari va 
xaritalarda tabiiy obyektlar, shaharlar, 
binolar, ekinzorlar va boshqalarni aks 
ettiruvchi belgilar.
Sharshara — daryo suvining o‘zandagi 
jarliklarda otilib tushishi. Sharsharalar 
qattiq tog‘ jinslari yer yuzasiga chiqib 
qolgan joylarda bo‘ladi.
Shelf — okean va dengizlarning chekka 
qismlarida joylashgan, chuqurligi 200 m 
gacha bo‘lgan qismlari - m ateriklarning 
dengizdagi davomi.
Shudring — namga to‘yingan havo 
tunda sovib, o‘tlarga va yerdagi boshqa 
predmetlarga 
tushib 
qoladigan 
suv 
tomchilari.