Geog 1 (38-янги). p65

Katta Havza va Kolorado platosi qayerda joylashgan .? J : joylashgan Kordilyera tog‘li o‘lkasida

Katta Havza va Kolorado platosining tabiat komplekslari nimalardan iborat J:uncha baland bo‘lmagan tog‘ tizmalaridan, so‘ngan vulqon konuslaridan va chuqur botiqlardan tarkib topgan.

suvsiz cho‘ldan iborat eng chuqur vodiy .? J : Ajal vodiysi (—86 m) joylashgan.

Shimoliy Amerikaning eng issiq va yog‘in kam yog‘adigan rayoni.? J : Ajal vodiysi.

Katta Havza bilan Kolorado platosida qanday o’simlilar o’sadi J:cho‘l va chalacho‘llarga xos shuvoqlar, turli butalar, sho‘ra o‘simliklari o‘sadi.

Katta Havza va Kolorado platosi qanday hayvonlar o’sadi J:Yovvoyi hayvonlardan bizon, antilopa, kemiruvchilar va sudralib yuruvchilar yashaydi.

§. Shimoliy Amerika aholisi

1. 
   Shimoliy Amerikaning aholisi 2016-y.1iyul, Markaziy Amerika bilan qanchani tashkil etgan J:578 mln
   
2. 
   Shimoliy Amerikaning tubjoy aholisi kimlardan iborat J:Tubjoy aholisi indeyeslar, eskimoslar va aleutlardir.
   
3. 
   Materikning tubjoy aholisi qanchasni tashkil etadi .? J : Ular hozir ozchilikni (20 mln kishi) tashkil etadi.
   
4. 
   Materikning tubjoy aholisi qancha oldin qayerdan kelgan .? J : 25 — 30 ming yil avval Yevrosiyodan Bering bo‘g‘izi orqali kelgan. Keyinchalik, Janu­biy Amerikaga ham asta-sekin tarqalishgan.
   
5. 
   Yevropaliklar kelmasdan avval eskimoslar, aleutlar, aso­san, nima bilan shugullangan J:ovchilik, baliqchilik bilan,
   
6. 
   Yevropaliklar kelishidan oldin indeyeslar nimabilan shug’ullangan J:ovchilik, chorvachilik va dehqonchilik bilan shug‘ullanishgan.
   
7. 
   Shimoliy Amerikaga qachindan boshlab yevropaliklaf guruh – guruh bo’lib kela boshladi .? J : xuddi Janubiy Amerika singari X. Kolumb kashfiyotidan so‘ng yevropaliklar guruh-guruh bo‘lib kela boshladilar
   
8. 
   Qayerda mulatlar va metislar ko‘pchilikni tashkil etadi.? J : Meksika va Markaziy Amerikada.
   
9. 
   Shimoliy Amerika aholisining asosiy qismini Kimlar tashkil etadi .? J : Yevropadan ko‘chib kelganlar va ularning avlodlari tashkil etadi.
   
10. 
    Shimoliy amerika aholisi qaysi tilda gaplashadi.? J : ular amerikalik va kanadalik inglizlar bo‘lib, ingliz tilida so‘zlasha- dilar. Kanadaga ko‘chib kelgan fransuzlarning avlodlari fransuz tilida gaplashadi.
    
11. 
    Aholining joylashishi, avvalo, nimaga bog’liq .? J : materikka aholining ko‘chib kelishi tarixiga va tabiiy sharoitga bo‘gliq.
    
12. 
    Materikning qaysi qismida ahali eng ko’p J:janubiy yarmida aholi eng ko‘p o‘rnashgan.
    
13. 
    Ma­terikning zichligi qaysi qismida yuqori J:Yevropa mamlakatlaridan dastlabki ko‘chib kelgan kishilar joylashgan sharqiy qismida aholining zichligi katta.
    
14. 
    Eng yirik shaharlar qayerda joylashgan J:Shimoliy Amerikaning yevropaliklar kelib joylashgan qismida
    
15. 
    Materikning qaysi qimida aholi siyrak .? J : yashash uchun noqulay, tundra va tayga o‘r- monlaridan iborat bo‘lgan shimoliy yerlarida aholi siyrak o‘r nashgan.
    
16. 
    Matrikning qaysi qimida aholikam J:Iqlimi quruq va yuzasi notekis tog‘li o‘rmonlarda ham aholi kam.
    
17. 
    Tabiatni muhofaza qilish, uni asrab-avaylash va kelajak avlodga qoldirish maqsadida qanday ishlar qilin moqda J:ko‘plab milliy bog‘lar, qo‘riqxonalar bunyod etilgan.
    
18. 
    Materikda birinchi milliy bog‘ qachon tashkil topgan va qaysi J:1872- yili Yelloustoun
    
19. 
    Materikda biribchi bog’ qayerda tashkil topgan .? J : AQSHda tashkil etilgan.
    
20. 
    Materukdagi eng yirik milliy bog’ va qo’riqxonalar J:Vud-Baffalo, Yelloustoun, Grand-Kanyon, Sekvoyya, Mamont, Ajal vodiysi, Jasper, Katmay, El-Viskaino, Yosemit va boshqalar eng yirik milliy parklar va qo‘riqxonalardir.
    
21. 
    Milliy bog’va qo’riqxonalar maydoni bo’yicha Shi­moliy Amerika materigi dunyoda nechanchi o’rinda turadi .? J : birinchi o‘rinni egallaydi.
    

§. Shimoliy Muz okeani

1. 
   Shimoliy muz okeaning Asosiy xususiyatlari..? J : Okeanlarning eng kichigi, Shimoliy qutb atrofida joylashgan, dengizlari okean maydonining yar- mini egallaydi, shelf egallagan maydoniga ko‘ra birinchi o‘rinda, eng sayoz, ko‘p yillik muzlar bilan qoplangan yagona okean, eng sovuq, iqlim va tabiat mintaqalari eng kam, qo‘y- ho‘kiz, oq ayiqlar yashaydi, eng yirik oroli bor, uzoq qutb tunlari va kunlari bo‘ladi.
   
2. 
   Shimoly muz okeani qayerda joylashgan .? J : Okean shimoliy qutb atrofida joylashgan.
   
3. 
   Okeanni nechta materik ora turadi .? J : ikkita materik o‘rab turadi.
   
4. 
   Ocean qayer orqaki tinch okeani bilan chegaralanadi .? J : Bering bo‘g‘izi orqali
   
5. 
   Ocean qayer orqaliatlantika okeani bilan chegaralanadi .? J : Skandinaviya yarimoroli — Farer, Islandiya va Grenlandiya orollari — Smit bo‘g‘izi — Kanada arxipelaglari orqali
   
6. 
   Okeanning qirg’oqlari qanday .? J : Qirg‘oqlari ancha parchalangan. Orollari ko‘p.
   
7. 
   Okeanning maydoni qancha J:Maydoni 14 mln kv km.
   
8. 
   Okean to‘g‘risidagi birinchi ma’lumotni kim bergan .? J : yunon olimi Pifey (er. av. 325- yil) yozgan
   
9. 
   Pifey okeanga qanday nom bergan .? J : „Qayrilgan dengiz“ deb nom bergan.
   
10. 
    Keyinchalik, yevropaliklar okeanni qanday.? J : Giperborey
    
11. 
    Giperborey so’zing ma’nosi .? J : yunoncha, Borey — „shimoldagi shamollar xudosi“
    
12. 
    Kim qanchon mustaqil ocean tariqasida ajratdi J:1650- yilda B. Varenius
    
13. 
    Qachondan boshlab ichki dengiz sifatida Atlantika okeani tarkibiga kiritildiJ:XIX asrning boshlarida
    
14. 
    Qachon London Geografiya jamiyati mustaqil ocean tariqasida ajratid .? J : 1845- yilda
    
15. 
    1928- yilda qaysi taskilot mustaqil ocean triqasida ajratdi .? J : Xalqaro gidrografik byuro,
    
16. 
    1936- yilda qaysi davlat geografiya jamyati mustaqil ocean tariqasida ajrati J:Rus Geografiya jamiyati
    
17. 
    Pyotr I qanday ekspiditsiya tashkil etdi J:„Buyuk Shimol ekspeditsiyasi“,
    
18. 
    „Buyuk Shimol ekspeditsiyasi“, qachon amalga oshirilgan.? J : 1733 — 1743-y.
    
19. 
    M. V. Lomonosov qachon okeanni organdi J:XVIII asrning ikkinchi yarmi
    
20. 
    N. A. Nordensheld qayerlik olim .? J : shved olimi
    
21. 
    N. A. Nordensheld qachon shimoliy muz okeanini o’rgangan J:1878 — 1879-y.
    
22. 
    kimlarlarning tashkil etgan ekspeditsiyalari muhim ahamiyatga ega bo‘ldi..? J : N. A. Nordensheld M.V. Lomonosov , Pyotr I
    
23. 
    XIX asr oxirida kim birinchi bo;ib shimoliy qutubni zabt etgan .? J : F. Nansen,
    
24. 
    S. O. Makarov qachon shimoly qutubga borgan J:1899-y.,
    
25. 
    1909-y. kim shimoliy qutubni zabt etgan .? J : R. Piri
    
26. 
    R. Amundsen qachon qimmatli ma’lumotlar to’plagan J:1903 —1906-y., 1918 — 1920-y
    
27. 
    Hozirgi paytda Shimoliy Muz okeanining tabiatini kimlar o‘rganishmoqda. Rossiya, AQSH va Kanada mutaxassislari
    
28. 
    Okean bundan qanchan oldin paydo bo’lgan J:60 mln yil avval paydo bo‘la boshlagan.
    
29. 
    Uning tubi geologik jihatdan qaysi pilitalar tarkibiga kiradi .? J : Shimoliy Amerika va Yevrosiyo litosfera plitalari tarkibiga kiradi.
    
30. 
    Okean tubida nimalar tarqalgan .? J : dengiz, daryo va aysberg yotqiziqlari katta maydonda tarqalgan
    
31. 
    dengiz, daryo va aysberg yotqiziqlarining qalinligi qancha .? J : 1 000 — 3 500 m atrofida.
    
32. 
    Shelf zonasida nimal mavjud J:daryolar, dengiz oqimlari keltirgan cho‘kindi jinslar
    
33. 
    Okean markazida nimalar uchraydi .? J : changsimon zarrachalar, biogen yotqiziqlar uchraydi.
    
34. 
    Qazilma boyliklaridan nima shahta usulida olinadi .? J : temir rudasi shaxta usulida qazib olinadi
    
35. 
    Qayerda titan sochma holda tarqalganJ:Norvegiya sohillarida.
    
36. 
    Neft va gaz qayerda ko’p qazib olinadi .? J : Kanadaga tutash suvlarda ko‘p qazib olinadi.
    
37. 
    Qayerda ko‘plab baliq ovlanadi va suvo‘tlari yig‘ib olinadi.J:Daryolarning quyilish joylarida, Oq, Barens, Norvegiya dengizlaridan
    
38. 
    Nimaning natijasida buyerni dengiz emas ocean ekanligi anqlandi .? J : Suv tubi relyefini o‘rganish
    
39. 
    Ocean Relyefida nimalar uchraydi .? J : parallel cho‘zilgan tog‘ tizmalari, ular oralig‘ida chuqur cho‘kma va botiqlar, katta maydonni egallagan shelflar uchraydi.
    
40. 
    Shimoliy Muz okeanining boshqa okeanlardan farqi J:uning 70 % maydoni shelflardan iborat
    
41. 
    Okeanning o‘rta qismidan nimalar kesib o’tgan J:tog‘ tizmalari va yer po‘stining tektonik yoriqlari kesib o‘tgan.
    
42. 
    Okean tagi 2 000 km masofaga cho‘zilgan qaysi tizma bor .? J : Lomonosov suvosti tog‘ tizmasi
    
43. 
    Lomonosov tog’ tizmasing balandligi J:2 500 — 3 300 m
    
44. 
    Ocean tagini qaysi tizma ikki qismga bo‘lgan..? J : Lomonosov
    
45. 
    Lomonosov tizmadan g‘arbda qaysitog’ bor .? J : Gakkel vulqonli tog‘i
    
46. 
    Lomonosov tizmasidan sharqda qaysi tog’ bor .? J : Mendeleyev tog‘ tiz­masi parallel cho‘zilgan.
    
47. 
    Amundsen botig’ing chuqurligi J:4 321 m
    
48. 
    Nansen botig’ing chuqurligi .? J : 5 449 m
    
49. 
    Makarov botig’ing chuqurligi J:3 940 m)
    
50. 
    Kanada botig’ing chuqurligi .? J : 3810 m
    
51. 
    Okeanning o‘rtacha chuqurligi J:1 225 m,
    
52. 
    Okeanning eng chuqur joyi J:5 527 m bo‘lib, u Grenlandiya dengizida joylashgan.
    
53. 
    Okean iqlimining o‘ziga xos xususiyati nima bilan ifodalanadi J:Arktika mar­kazida joylashganligi va yil davomida sovuq havo massalarining hukmronligi bilan ifodalanadi.
    
54. 
    Uzoq qutb tunlari va kunlariqancha davom etadi .? J : 3 — 6 oylab davom etadi.
    
55. 
    Qish oylarida qahraton sovuq bo’lib haroarat qanchani taskil etadi J:—30 —40 °C
    
56. 
    Qayerni havosiga nisbatan iliq .? J : Antarktida havosiga nisbatan iliq.
    
57. 
    Havoning iliq bo’lishing sababi J:Atlantika va Tinch okeanlardan iliq va sho‘r suvlarning okean tubi oqimlarini hosil qilib kirib kelishidir.
    
58. 
    Aniqlanishicha, necha metr chuqurlikdaAtlantika okeanidan kirib keladigan iliq va sho‘r suvlar egallaydi J:150 — 1000 m chuqurliklarni, asosan,.
    
59. 
    Okeandan qaysi oqim chiqib ketadiJ:Grenlandiya sovuq suv oqimi (aysberglar bilan) chiqib ketadi.
    
60. 
    Nechta iqlim mintaqasi mavjud J:Ikkita iqlim mintaqasi (arktika va subarktika) mavjud.
    
61. 
    Ko‘p yillik muzlarning qalinligi J:3 — 5 m.
    
62. 
    Nechta tabiat mintaqasi bor .? J : Iqlim mintaqalariga mos holda ikkita: qutbiy va qutbyoni
    
63. 
    Qutbiy tabiat mintaqasi qayerlarni egallaydi J:okeanning chuqur joylarini egallaydi.
    
64. 
    Qutbiy tabiat mintaqsi nimalar bilan qoplangan J:Siljib yuruvchi muzlar bilan band.
    
65. 
    Qutbiy mintaqada nimalar ko’p uchraydi .? J : Qalashib ketgan muzlar — toroslar ko‘p uchraydi.
    
66. 
    Qutbiy tabiat mintaqsida organzmlar qanday tarqalgan J:Organizmga eng kambag‘al
    
67. 
    Arktika sahrolar zonasi qayerda .? J : Qutbiy mintaqda
    
68. 
    Qutbyoni mintaqasi, asosan, qayerlarni egallaydi .? J : dengizlar hududini egallaydi.
    
69. 
    Qutbyoni mintaqasida organizmlar qanday tarqalgan .? J : Nisbatan organizmga hayvonot olami va suvo‘tlariga boy.
    
70. 
    Qachon muzlarning ko‘p qismi eriydi..? J : Yozda
    
71. 
    Qaysi suvlar okean suv- larini ancha chuchuklashtiradi..? J : Daryo suvlari
    
72. 
    Nimaning Natijasda, organizmlarning rivoj­lanishi uchun sharoit paydo bo‘ladi..? J : suvning chuchuklashishi
    
73. 
    Baliqlardan qanday turlari tarqalgan .? J : treska, tish- dor (zubatka), dengiz okuni, seld, paltus, kambala,
    
74. 
    kamayib ketgan qanday jonzotlar uchraydi .? J : kitsimonlar, morj, tulen, oq ayiq ko‘p uchraydi.
    
75. 
    Arktikada dengiz qushlari nimani tashkil etadi .? J : „qushlar bozori“ ni hosil qiladi.
    
76. 
    Shimoliy Muz okeani qaysi davlatlar uchun muhim ahamiyatga ega .? J : Kanada, Rossiya va qisman AQSH.
    
77. 
    Shimoliy muz okeani birinchi navbatda nima .? J : birinchi navbatda arzon dengiz yo‘li hisoblanadi.
    
78. 
    Navigatsiya bu .? J : kema qatnovi mavsumi
    
79. 
    Okeanda navigatsiya davri qancha .? J : 1 — 4 oy,
    
80. 
    Nima navigatsiya davrini uzaytiradi J:atom muzyo- rar kemalari navigatsiya davrini ancha uzaytiradi
    
81. 
    Qayerda yil davomida kemalar qatnaydi .? J : Norvegiya sohillari, Barens dengizida yil