Geog 1 (38-янги). p65
Download 0.74 Mb.
|
6- sinf savol - javob nashiryot (2)
- Bu sahifa navigatsiya:
- Arktikada
- . J : O’rta dengiz bo’yida
- §. Ichki suvlari
- yerosti
- §. Sovuq va mo‘tadil iqlim mintaqalaridagi tabiat zonalari
|
Arktika iqlim mintaqasi qayerlarni egallaydi J:Yevrosiyoning Arktikadagi orollarini va quruqlikning Shimoliy Muz okeaniga tutashib turgan qismini ishg‘ol etadi.
Arktikada yil davomida qaysi havo massalri hukumronlik qiladi .? J : sovuq arktika havo massasi Arktikada Harorat yoz oylarida qancha J:+1 +3 °C Arktikada qishda qanday J:qattiq sovuq uzoq davom etadi. Arktikada qaysi fasil juda qisqa bo’ladi J:Yozi juda qisqa Arktikada yoz oylari qutb quyoshi qancha ko’taril turadi .? J : bir necha oy ufqdan biroz ko‘tarilib turadi va quruqlik yuzasini isita olmaydi. Arktikada Qishning o‘rtacha harorati J:—40 °C past bo‘lib, Arktikada qishda qanday hosisa kuzatiladi .? J : qor bo‘ronlari takror- lanib turadi. Arktikada Yillik yog‘in miqdori .? J : 50 — 100 mm atrofida qor shaklida yog‘adi. Arktikada Quruqliklarning asosiy qismi nima bilan qoplangan .? J : muz va qor bilan qoplangan Subarktika iqlim mintaqasi qayerlarni egallagan J:g‘arbda Skandinaviya yarimorolining shimolidan sharqda Bering dengizi sohiligacha davom etadi. SubarktikaYoz oylarida o‘rtacha harorat.? J : +4 °C dan +14 °C gacha ko‘tariladi. Subarktika qanday shamollar esib turadi .? J : Yil davomida sovuq shamollar esib turadi, bulutli kun- lar ko‘p bo‘ladi. Subarktika yog’in miqdori qancha .? J : 200 — 400 mm atrofida Yevrosiyoning eng katta qismini egallab olgangan mintaqa .? J : Mo‘tadil iqlim mintaqasi. Mo‘tadil iqlim mintaqasi qayerlarni egallaydi J:g‘arbda Atlantika okeani sohillaridan boshlanib, sharqda Tinch okean sohillarigacha davom etadi. Mo‘tadil mintaqa iqlim sharoitining shakllanishida nimalar muhum ro’l o’ynaydi .? J : Atlantika okeanidan keladigan dengiz havo massasi, materik ichkarisida tarkib topgan kontinental havo massasi va Tinch okeandan keladigan musson havosi muhum rol o‘ynaydi. Yevrosiyoda mo‘tadil iqlim mintaqasining qanday iqlim tiplari hosil bo’lgan .? J : dengiz, mo‘tadil-kontinental, kontinental va musson iqlim tiplari hosil bo‘ladi. Yevrosiyoning g‘arbiy qismida qaysi ocean ta’sirida bo’ladi J:Atlantika Materik g’arbining qishi va yozi qanday .? J : qish yumshoq, yozsalqin bo‘ladi. Mo‘tadil iqlim mintaqasida Yanvarning o‘rtacha harorati.? J : 0 °C atrofida, Mo‘tadil iqlim mintaqasida iyulning o’rtacha harorati .? J : +15+20°Cga teng. Mo‘tadil iqlim mintaqasida Yog‘ingarchilik yil davomida bo‘lib turadi uning o‘rtacha yillik miqdori qancha mm .? J : 1000 mm dan oshadi. Mo‘tadil mintaqaning sharqiy qismidagi Tinch okean sohillarida qaysi shamollar hokum ron .? J : musson shamollari hukmron. Musson havo massalri nimaga qarab almashinib turadi .? J : havo massalari fasllarga qarab almashinib turadi va mo‘tadil mintaqaning musson iqlim tipini hosil qiladi. Mo’tadil iqlim mintaqsing sharqida Yog‘ingarchilik, asosan qachon bo’ladi J:, yoz oylarida bo‘ladi Mo‘tadil iqlim mintaqasining sharqida yillik yog‘in miqdorining 90 % i qaysi oylarga to’g’ri keladi .? J : aprel-noyabr oylariga to‘g‘ri keladi Mo‘tadil iqlim mintaqasinng sharqida qishda qancha yog‘in tushadi J:100 mm §. Issiq iqlim mintaqalari Yevrosiyoning issiq iqlim mintaqalari qaysilar .? J : subtropik, tropik, subekvatorial (2 tadan) va ekvatorial Subtropik iqlim mintaqasi qayerlarni egallaydi .? J : materikning g‘arbidagi Pireney yarimorolidan to Tinch okean sohiligacha bo‘lgan qismini egallaydi. Subtropik iqlim mintaqasidayozda va qishda qanday havo massalari hukumronlik qiladi .? J : Yozda tropik havo, qishda esa mo‘tadil havo massalari hukmronlik qiladi. Materik ichkarisida yozda tropik havo massalari ta’sirida harorat.? J : +30 +35 °C gacha ko‘tariladi, Subtropik iqlim mintaqasida ob havo qanda bo’ladi .? J : havo ochiq bo‘ladi, yomg‘ir juda kam yog‘adi Subtropik iqlim mintaqasida qayerda qish iliq bo‘ladi..? J : O‘rta dengiz sohillarida O’rta dengiz sohillari ob – havosi qanday .? J : Yomg‘ir tez-tez yog‘ib turadi, havoning o‘rtacha harorati hamma joy da 0 °C dan yuqori. Subtropik iqlim mintaqasidaqayeda o‘simliklar vegetatsiyasi (o‘sishi) yil davomida to‘xtamaydi. .? J : O’rta dengiz bo’yida O‘rta dengiz sohillariga Yomg‘ir qayerdan keladi .? J : Atlantika okeanidan esadigan g‘arbiy nam shamollar Gruziyaning Qora dengiz sohillarida qanday lim tarkib topgan .? J : nam subtropik iqlim tarkib topgan G‘arbdan sharqqa, materik ichkarisi tomon borgan sari havoning qanday hususiyai kamayib qanday hususuiyati ortadi J:namligi kamayib, kontinentalligi orta boradi. Subtropik iqlim mintaqasida sharqqa, materik ichkarisi tomon borgan sari havoning namligi kamayib, kontinentalligi orta boradi natijada qanday iqlim tarkib topadi J:subtropik mintaqaning o‘rta qismida subtropik kontinental iqlimtarkib topadi. subtropik kontinental yoz va qish qanday .? J : yoz juda issiq va quruq, qish esa ancha sovuq bo‘ladi subtropik kontinental Yog‘ingarchilik qancha mm .? J : kam, 100 — 150 mm atrofida yog‘adi. O‘rta Osiyoning janubiy qismlari iqlimi qanday J:subtropik kontinental. Qayerlar quruq subtropik hududga kiradi..? J : Ozarbayjonning Kaspiybo‘yi tekisliklari, Turkmaniston, O‘zbekistonning janubi Materikning sharqiy — Tinch okean sohilidagi subtropik mintaqada mavsumiy shamollar ta’sirida qanday ilim vujudga keladi .? J : subtropik musson iqlimi vujudga keladi. Tropik iqlim mintaqasiqayerlarni egallaydi .? J : Arabiston yarimoroli, Eron tog‘ligi va Hind daryosi havzasini egallaydi. Tropik iqlim mintaqasining janubida yil davomida qanday havo massalari tarkib topadi .? J : quruq va issiq kontinental tropik havo massalari tarkib topadi. Tropik iqlim mintaqasining Yozi qanday .? J : Juda issiq +30 +35 °C Tropik iqlim mintaqasining qishi qanday .? J : iliq +18 +24 °C Tropik iqlim mintaqasida yog’in miqdori qancha mm J:500 — 1000 mm atrofida yog‘in yog‘adi Subekvatorial iqlim mintaqasiga qayerlar kiradi J:Hindiston yarimorolining markaziy va sharqiy qismidan Tinch okeanga qadar davom etadi. Xitoyning janubiy qismi (25° sh. k. gacha), Filippin orollari ham shu mintaqaga kiradi. Subekvatorial iqlim mintaqasi hududlariga qaysi qanday iqlim tipi hos J:musson iqlim tipi xos. Subekvatorial iqlim mintaqasi yogingarchilik qanday .? J : Yog‘in ko‘p yog‘adi. Yer sharining eng ko‘p yog‘in yog‘adigan joyi bo‘lgan Cherrapunjada yillik yog‘in miqdori .? J : 12 000 Ekvatorial iqlim mintaqasiqayerlarni qamrab oladi .? J : Shri-Lanka oroli bilan Malakka yarimorolining janubiy qismlari hamda Osiyoning janubi sharqidagi orollarni qamrab oladi. Ekvatorial iqlim mintaqasida yil davomida harorat yuqori bo;li necha gradusni tashkil etadi J:+24 °C Ekvatorial iqlim mintaqasiyog‘in mo‘l bo;li qancga mm J:3 000 mm dan ko‘p bo‘ladi. Janubiy subekvatorial mintaqagaqayerlar kiradi J:Yava orolining yarmi va undan sharqdagi orollar, Yangi Gvineya orolining janubi g‘arbi kiradi. Janubiy subekvatorial mintaqasi Iqlimi qayerning iqlimoga oxshash .? J : ekvatorial mintaqa iqlimiga Janubiy subekvatorial mintaqasi bilan ekvatorial iqlim mintaqsining farqi .? J : Faqat yog‘inlar miqdori biroz kam Janubiy subekvatorial mintaqasida yog’in miqdori J:1000 — 2 500 mm Yevrosiyoda nechta issiq iqlim mintaqasi shakllangan .? J : beshta Qaysi issiq iqlim mintaqsi nisbatan katta hududni egallaydi J:subtropik mintaqa Qaysi issiq iqlim mintaqsi nisbatab kichik hududni egallaydi.? J : janubiy subekvatorial mintaqa §. Ichki suvlari Ichki suvlarning joylashishini nechiga bo’lib o’rganish mumkin .? J : Ichki suvlarini yerusti va yer- osti suvlariga bo‘lib o‘rganish mumkin. Yerusti suvlariga nimalardan tashkil topgan.? J : daryo, ko‘l va muzliklar, suv omborlari va kanallardan Eng yirik sersuv daryolar qanday iqlimli mintaqalarda joylashgan .? J : mo‘tadil va musson iqlimli o‘lkalarda joylashgan. Qayerda daryolar juda siyrak .? J : Quruq iqlimli o‘lkalarda daryolar ancha siyrak. Yevrosiyo daryolari suvlarini nechta havzaga quyadi.? J : beshta havzaga quyadi. Bular — Shimoliy Muz, Atlantika, Tinch va Hind okeanlari havzalarihamda berk havzadir. Yevrosiyoning yirik daryolari .? J : Yanszi, Xuanxe, Ob, Yenisey, Volga, Dnepr, Hind, Gang berk havzaning eng yirik daryolari .? J : Amudaryo va Sirdaryo, Yevropadagi Volga Yevrosiyo daryolari to‘yinishiga ko‘ra nechta tipga bo’linadi .? J : to‘rt tipga bo‘linadi: yomg‘ir, qor, muz va yerosti suvidan to‘yinuvchi daryolar. daryolar ko‘pincha qanday to’yinadi .? J : aralash holda to‘yinadi. Daryolarning suv rejimi va to‘yinishi nimaga bog’liq .? J : yil fasllariga bog‘liq. Yevrosiyoning eng yirik daryolaridan Volga, Ob (Irtish ir- mog‘i bilan), Yenisey, Lena, Pechora, odatda qanday to’yinadi J:qor va yomg‘ir suvlaridan to‘yinib, Qaysidaryolar bahorda to‘lib oqadi va qirg‘oqlaridan toshib ketadi..? J : Volga, Ob (Irtish ir- mog‘i bilan), Yenisey, Lena, Pechora Qaysi tarafga oqadigon daryolar qishda uzoq vaqt muz bilan qoplanadi..? J : Shimolga oqadigan Musson iqlimli o‘lkalardagi daryolar —musson yog‘inlaridan to‘yinib oqadigon daryolar .? J : Amur, Xuanxe, Mekong, Gang, Hind va boshqalar Amur, Xuanxe, Mekong, Gang, Hindning suv sathi qachon keskin kotariladi .? J : yozda Qayerdagi daryolar yomg‘ir suvlaridan to‘yinadi Ekvatorial iqlimli Katta Zond orollaridagi daryolar Ekvatorial iqlimli Katta Zond orollaridagi daryolarning suv rejimi qachon o’zgaradi J:ularning rejimi yil davomida o‘zgarmaydi. O‘rta Osiyo daryolari — Amudaryo, Sirdaryo Ili, Tarim nimadan to’yinadi J:baland tog‘larning muz va qor suvlaridan to‘yinib, O‘rta Osiyo daryolari qachon to’lib oqadi .? J : yozning boshida to‘lib oqadi, O‘rta Osiyo daryolarida qachon suv kam bo’ladi .? J : kuzda va qishda Ko’llarrning asosiy qismi qayerda joylashgan .? J : materikning shimoliy va sharqiy o‘lkalarida joylashgan Dunyodagi eng katta ko’l va maydoni .? J : Kaspiy, 376 mingkvkm Dunyodagi eng chuqur ko’l va chuquqrligi J:Baykal 1620 m Materikda hosil bo’ishiga ko’ra qanday ko’llar mavjud .? J : Hosil bo‘lishiga ko‘ra, tektonik,to‘g‘onli , vulqonli, morena ko‘llari mavjud. Materikdagi tektonik ko’llar .? J : Baykal, Jeneva, Issiqko‘l Materikdagi to‘g‘onli ko’llar .? J : Sarez Chuchuk suvlarning asosiy manbayi J:Hozirgi zamon muzliklari Pomir tog‘idagi Fedchenko muzligining uzunligi qancha .? J : 72 km, Pomir tog‘idagi Fedchenko muzligining qalinligi o‘rta qismida .? J : 1 000 m, Pomir tog‘idagi Fedchenko muzligining eni.? J : 1 700 — 3 100 m. Materikdagi oqar ko’llar .? J : Baykal, Onega Materikdagi oqmas ko’llar .? J : Issiqko‘l, Balxash, Kaspiy, Orol Materik yerosti suvlariga boymi J:ha Qayerda yerosti suvlarining juda katta zaxirasi bor..? J : Yirik tekisliklarning tagida Geyzerlar, buloq suvlari qaysi suvlar qatoriga kiradi .? J : yerosti suvlarini tashkil etadi. Ko‘p yillik muzloq yerlar qayerda katta maydonni egallaydi .? J : Yevrosiyoning shimoliy qismida Ko’ptillik muzloqlar qandayhosil bo’ladi J:Ular yerosti suvi bilan cho‘kindi tog‘ jinslarining muzlashidan hosil bo‘ladi. Ko’pyillik muzloqlarning harorati .? J : Ularning harorati doimo 0 °C dan past. Doimiy muzloq yerlarning qalinligi qaysi tomonga ortib boradi .? J : janubdan shimol tomonga ortib boradi (0 — 1 500 m). §. Sovuq va mo‘tadil iqlim mintaqalaridagi tabiat zonalari Download 0.74 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|