Geografiya ta’limida sinfdan tashqari ishlar r e j a

chet tili o‘qituvchilari bilan bog‘lanishlari, darsda mavzuga 
doir, darsning samaraliligini oshirishga doir o‘quvchilarga 
biron-bir narsa o‘qib berishi va ayrim hodisalarning badiiy 

---

tasviri bo‘lgan adabiy kitoblarni tanlab olishda katta imkoniyat 
tug‘diradi. 
Yozuvsiz xarita ishlatilganda o‘quvchilar shahar va daryo, 
ko‘l, okean, dengiz va boshqalarning nomlarini topib yozadilar. 
Biroq, hunuk va noto‘g‘ri yozish hollari ham uchraydi. 
O‘qituvchi o‘quvchilarning hatolarini har tomonlama tekshirib, 
ogohlantirib baholashi kerak. Boshqa predmet o‘qituvchilari 
yagona orfografik rejimga itoat qilgan holda ish ko‘rishlari 
lozim. 
Boshqa predmet o‘qituvchilari ham nazorat ish olganlarida 
o‘quvchining 
ishlaridagi 
imlo-hatolariga, 
jumlalarning 
tuzilishiga e’tibor bersalar, o‘quvchilarning savodxonliklari orta 
boradi. Maktabda yagona talaffuz va orfografik barqaror 
bo‘lishiga muvaffaq bo‘linadi. 
Geografiya o‘qituvchisi geografik terminlarni-shaharlar, 
tog‘lar, daryolar, ko‘l va boshqalarni to‘g‘ri talaffuz etish va sinf 
doskasiga to‘g‘ri yozib ko‘rsatishda ona tili, rus tili va chet tili 
o‘qituvchilari bilan mustahkam aloqa bog‘lashi kerak. 
Shuningdek, rasm va chizmachilik o‘qituvchisi bilan ham aloqa 
bog‘lasa juda yaxshi bo‘ladi. Chunki rasm o‘qituvchisi 
o‘quvchilardan rasm va chizma ko‘nikmalarini, qalam va 
bo‘yoq ishlatish, chizma buyumlaridan foydalanish va boshqa 
shu kabi ko‘nikmalarni hosil qiladi. Bu albatta geografiya uchun 

---

ham zarur. Chunki o‘quvchilarga geografiya predmeti 
bilimlarini 
amalda 
mustahkamlashda 
yozuvsiz 
xaritalar 
ishlatiladi, ekskursiya vaqtida tabiat manzalarini rasmga 
tushirishga to‘g‘ri keladi. 
Geografiya materiallarni o‘qitishda tarixiy masalalarga 
ham ko‘p duch kelamiz. Geografiya va tarixning o‘zaro 
bog‘lanishi alohida o‘rin tutadi. “Tarix va geografiya-opa-