қуйироқда эса бутунлай бошқача кўриниш намоён бўлади. Бу эса, мантияни юқори ва ўрта чегараларига жавоб берувчи (яна уни ўтувчи ҳам деб аташади) сифатидаги чуқурликлар плиталар тектоникасининг ҳаракатларини қуйи чегаралари эканлигини ангалатади. - қуйироқда эса бутунлай бошқача кўриниш намоён бўлади. Бу эса, мантияни юқори ва ўрта чегараларига жавоб берувчи (яна уни ўтувчи ҳам деб аташади) сифатидаги чуқурликлар плиталар тектоникасининг ҳаракатларини қуйи чегаралари эканлигини ангалатади.
- Нима учун плиталар тектоникаси, гарчи ўзини тажриба йўсинидаги тасдиғиини топсада ва алохида регионлар ва планеталарни тарихларини очиб беришда мувоффақиятли қўлланилсада Ерни тадқиқ этувчиларини хайратда қолдирмай қўйди? Гап шундаки, ҳам маконда ва ҳам замонда унинг бошланғич чегараланганликлари тан олинган эди. Плиталар тектоникаси эндигина яратилган пайтларда, яъни 60- йилларда, геологлар ва геофизиклар ернинг эндоген сифатидаги фаолликларини мантиянинг юқори қисмларидан чуқурликларда тарқалмаслигига ишонч хосил қилганлар (бу - ердан юқори мантияни юзта ўн йилликга оид халқаро лойихаси келиб чиққан)
Кейинчалик бу англашилмовчилик эканлиги ойднлашди, ва ҳозирга келиб тектоник ва магматик жараёнларнинг «илдизлари» Ер ядросигача ҳамда ядрони ички в ташқи чегараларигача етиб бориши аниқ-равшан намоён бўлди. Ерни сейсмик «ёритиш» - сейсмик томография маълумотларини кўрсатишича мантияни анча қайноқ ва кам қиздирилган областлари, тўлиқ равишда литосфералар плитларини ва қитъалар ҳамда океанларни фақат 300-400км. максимум чуқурликдаги кўринишларига мос келади, ундан қуйироқда эса бутунлай бошқача кўриниш намоён бўлади. - Кейинчалик бу англашилмовчилик эканлиги ойднлашди, ва ҳозирга келиб тектоник ва магматик жараёнларнинг «илдизлари» Ер ядросигача ҳамда ядрони ички в ташқи чегараларигача етиб бориши аниқ-равшан намоён бўлди. Ерни сейсмик «ёритиш» - сейсмик томография маълумотларини кўрсатишича мантияни анча қайноқ ва кам қиздирилган областлари, тўлиқ равишда литосфералар плитларини ва қитъалар ҳамда океанларни фақат 300-400км. максимум чуқурликдаги кўринишларига мос келади, ундан қуйироқда эса бутунлай бошқача кўриниш намоён бўлади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
