Kremniy - Kremniy jonsiz tabiatning muhim elementlaridan biri bо‘lishiga qaramasdan u о‘simliklar va hayvonlar uchun ham zarur.
- Kremniy о‘simliklarning poyalarida, tanalarida tо‘planib ularning barqarorligini oshiradi.
- Kremniy qushlarning patlarida, hayvonlarning junlarida, quyi va suv о‘tlarining qoldiqlarida ham kremniy uchraydi.
- Tog‘ jinslarining va ularning nurashi qattiq mahsulotlarining asosiy qismi kaliy, natriy, kalsiy, magniy, alyuminiy va temir silikatlaridan tuzilgan.
- Tog‘ jinslari va minerallari.
- Tog‘ jinsi – bir qancha har xil tarkibli minerallarning aglomeratidan iborat.
- Uglerod va kremniyning hamda germaniy gruppachasi elementlarning II va IV gidroksidlarini kislota asos xossalarini о‘zgarishi yuqoridagi jadvalda berilgan.
Mineral - Mineral – bu kimyoviy individual modda, yer pо‘stida tabiiy yо‘l bilan hosil bо‘ladi.
- Tog‘ jinslari va minerallarni о‘rganadigan fanlar:
- Petrografiya – tog‘ jinslarining paydo bо‘lishi va tarkibi tо‘g‘risidagi fandir;
- Mineralogiya - minerallarning paydo bо‘lishi va tarkibi tо‘g‘risidagi fandir;
- Geologiya- yer qobig‘ini paydo bо‘lishi va tuzilishi tо‘g‘risidagi fandir;
- Geokimyo – yer qobig‘ining kimyoviy tarkibi tо‘g‘risidagi fandir.
- Asosiy silikatli tog‘ jinslari va ularni tarkibiy minerallari:
- Granit- dala shpati, kvars, slyuda (asosiy tarkibiy qismi);
- Gneys - dala shpati, kvars, slyuda (Gneys – granitni qо‘shimcha (ortiqcha) bosim ta’siridan hosil bо‘ladi); Bazalt- avgit, plagioklaz, magnetit va boshqalar.
- Porfir – har xil tarkibli tog‘ jinslari, ularda yirik kristallar bir jinsli, ba’zan shishasimon asosiy massaga ilashgan bо‘ladi.
- Eng muhim silikatli minerallarga quyidagilar kiradi. Dala shpatlari – kaliy dala shpati (ortoklaz) K(AlSI3O8), yoki K2O·Al2O3
- ·6SiO2 hamda natriyli (albit) Na(AlSi3O8) yoki Na2O·Al2O3·6SiO2 hamda ohaktoshli (anortit), ohakli- natriyli (plagioklaz) dala shpati.
- Ular yer qobig‘idagi hamma minerallarning 60 % tashkil qiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
