Г.Ғ. Назарова, И. А. Ахмедов, О. Б. Хамидов, З. М. Иминов

6.6. Европа хавфсизлик ва ҳамкорлик ташкилоти (ОБСЕ) 
1975 йил Хелсинкида 35 та Европа ва Шимолий Америка 
давлатлари ҳукуматлари ва давлат раҳбарлари томонидан Европа 
хавфсизлик ва ҳамкорлик Кенгаши акти имзоланди. У “тўрт сават”ни 
қамраб олган принцпларни баёнотини ўзида ифодалади, унга 
мувофиқ бу хужжатни имзолаган давлатлар ўзига қуйидаги 
шартларни олади:
ўзининг ва шу қаторда бошқа давлатлар фуқороларига бўлган 
муомала нормаларига риоя қилишга ва кенгаш натижалари бўйича 
кейинги тадбирларини бажариш.
ЕХҲТ 1990 йилда аъзо давлатлари янги Европа учун Париж 
хартиясини қабул қилдилар, унда “ Европани бўлиш ва бир-бирига 
қарши бўлиш, адоват эраси” тугатилиши ва “янги демократик, тинч 
ва бирдамлик эраси” бошланганлиги эълон қилинди.
Мақсадлари:
- ЕХҲТ мамлакатлари орасидаги алоқаларни яхшилашга ва ўз 
халқлари хақиқий ва узоқ тинч шароитда яшашини таъминлашга 
кўмаклашиш; 
- бу жараён тўхтатмаслиги, барқарор ва кенг қамровли бўлиши 
учун кўмаклашиш; 
- Барча европа мамлакатлари ҳамкорлигини ривожлантиришда 
умумий манфаатдор бўлиш ҳамда европада хавсизлигини 
бўлинмаслиги сифатида тан олиш; 
- Европада ва бутун бир дунёда хавфсизликни ўзаро чамбарчас 
боғлиқлигини тан олиш; 
- Барча халқларнинг фаровонлиги ижтимоий ва иқтисодий 
тараққиёти, инсон ҳуқуқини фундаментал таъминлаш ҳамда халқаро 
тинчлик ва хавфсизликни мустаҳкамлашга кўмаклашиш.
Ҳуқуқлар: 
- Барча қуйдаги ҳуқуқларга эга:
фикр, виждон, дин ва ишонч эркинлиги; сўз эркинлиги; 
- Хеч ким:
Ҳибсга олиниши ёки ноқонуний асосда қамалиши; қийноқа 
солиниши ёки шавқатсиз ёки ваҳшийларча ёки камситилиши, 
хўрланиши, ёки жазоланиши мумкин эмас. 
- Хар ким қуйдаги ҳуқуқга эга:
Тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланиши ва шахсий мулкга 

---

130 
эга бўлиши; очиқ ва ҳаққоний суд жараёни кўрилишига; эркин 
ва ҳақоний сайловларда иштирок этишга; ўзининг ҳуқуқини 
билиши ва уни риоя этилишини талаб қилишга.