Г.Ғ. Назарова, И. А. Ахмедов, О. Б. Хамидов, З. М. Иминов

 
10.4. Форс кўрфази давлатларининг ҳамкорлик кенгаши 
(ССАГПЗ) 
Ўзаро ҳаракатлар режаси ва Низом имзолангандан сўнг Кенгаш 
1981 йилда ташкил топди. Низомда Кенгашнинг ҳудуддаги асосий 
ҳаракатлар фаолияти аниқланган, ўзаро ҳаракатлар режасида 
ҳамкорликни мақсад ва принцплари белгиланган. Ушбу кенгаш аъзо 
давлатлари Бахрайн, Қатар, Қувайт, БАА, Уммон, Саудия 
Арабистони ўзаро ҳамкорликда интеграцияни ривожлантириш ва 
мувофиқлаштирувчи бошқарув мақсадида ташкил этилган. Кенгаш 
доирасида ижтимоий ва иқтисодий соҳаларда режалаштириш ишлари 
молиявий, иқтисодий ва совдо соҳасида, саноат соҳасида ва нефт 
(форс кўрфази давлатлари жаҳон нефтининг 1/3 қисмини беради) 
ишлаб чиқариш соаҳаларини, ижтимоий ва маданий, ҳизмат 
кўрсатиш соҳалари, валюта молия соҳаларида ҳамкорлик қилиб 
келмоқда. Минтақа давлатлари иқтисодий савдо молия, қишлоқ 
хўжалиги, транспорт ва аълоқа, ижтмоий таъминот, қонунчилик 
соҳалари бўйича коллектив ҳамкорликни босқичма босқич амалга 
ошириб келмоқда.
Мақсади:
1. Бирликка эришиш мақсадида барча соҳаларда аъзо давлатлар 
ўртасидаги ўзаро алоқаларини ва интеграцияни мувофиқлаштиришни 
амалга ошириш; 
2. Турли соҳаларда аъзо давлатлар халқлари аро ўзаро 
ҳамкорлик ва алоқаларни, мустаҳкамлаш ва чуқурлаштириш; 
3. Турли соҳаларда (молия, иқтисодиёт, савдо, таълим ва 
маданият, ҳуқуқ, бошқарув, ахборот) ўхшаш тизимларни яратиш; 
4. Чорвачилик, сув таьминоти, кон саноати, қишлоқ хўжалиги, 
ишлаб чиқаришда фан-техника ривожини рағбатлантириш; 
5. Илмий изланишларга кўмаклашиш; 
6. Қўшма корхоналар тузиш; 
7. Ҳусусий секторда ҳамкорликни рағбатлантириш. 
Тузилиши:
1. Олий Кенгаш, баҳсларни бартарф этиш бўйича Комиссия. 
2. Вазирлар Кенгаши, доимий вазирлар қўмитаси. 
3. Бош котиб. 
Фаолияти: 

---

169 

Кенгашнинг эътибор марказида араб бирлигини яратишга 
интилиш мақсади шуниндек халқаро аҳамиятга эга Форс кўрфази 
ҳудуди ва унинг давлатлари сиёсий ва иқтисодий вазият жиҳатидан 
дунёнинг нефт заҳирасининг уч қисмини назорат қилиш масалалари 
туради.

Ҳамкорлик кенгаши ўзининг фаолиятини Араб давлатлар 
Лигаси Низомига келишган ва мувофиқ тарзда фаолиятини олиб 
боради. 

Ҳамкорлик кенгаши араб давлатлари орасидаги умумий 
мақсадлар ва кучларни кенгроқ доирада алоқа ва ҳамкорликни 
ривожлантиришга йўналган икки ва кўп томонлама келишувларни 
таъминлаш. 
Ташқи сиёсат:

аъзо давлатлар ҳудудда хавфсизлик ва барқарорликга 
жавобгарлар деб ҳисоблашади; 

улар мустақиллик, суверенитет ва хавфсизликни амалда ҳуқуқий 
ҳимоясини мустаҳкамлаб борадилар.