Gidroenergetik qurilmalar elektr qismi, rele himoyasi va avtomatikasi

 
Asinxron Generatorlarning himoya turlari 
 
Kichik quvvatli, kuchlanishi 1000 V dan yuqori boʻlgan generatorlarni 
himoyalash uchun eruvchan saqlagichlar ishlatiladi. Bunda tokning maksimal 
qiymati I
ish.maks 
sifatida generatorning nominal I
g.nom
toki olinadi. Oʻta yuklanish 
toki I
o’ta yuk.
ishga tushish toki I
pusk
ga teng qilib olinadi. Saqlagichning eruvchan 
qismidagi tok I
s.nom
quyidagi shartlar asosida tanlanadi:
maks
ish
soz
nom
s
I
K
I
.
.


.
.
'
.
.
'
.
yuk
ta
o
yuk
ta
o
nom
s
К
I
I


,
(6.21) 

---

177 
Quvvati 2000 kVt dan yuqori boʻlgan generatorlar uchun 2 ta releli sabr 
vaqtsiz tokli kesim ishlatiladi, quvvati 5000 kVt dan yuqori boʻlgan generatorlar 
uchun TK 3 ta rele yordamida bajariladi. TK ning ishlash toki generatorning ishga 
tushish tokiga qarab sozlanadi. 
I
hish
 = K
soz
 I
pusk.max
,
 
 
 
 
(6.22) 
bu yerda I
pusk.max
– Generatorning ishga tushish tokining maksimal qiymati; 
K
soz 
- sozlash koeffitsiyenti. 
Bevosita ta’sir etuvchi relelar uchun K
soz
= 2 - 2.5 ga teng deb olinadi, bilvosita 
ta’sir qiluvchi relelar uchun esa K
soz 
= 1.8 – 2. 
Agar TK talab qilingan sezgirlikni ta’minlamasa, quvvati 2 MVt va undan 
katta boʻlgan generatorlar uchun differensial tokli himoya ishlatiladi.
Asinxron Generatorning qisqa tutashuvdan tokli himoyasi turlari 
quyidagicha: 
a) bevosita ta’sir etuvchi releli; (6.18 a - rasm) 
b) bilvosita ta’sir etuvchi releli (oʻzgaruvchan operativ tokda);
(6.18 b-rasm) 
d) bilvosita ta’sir etuvchi releli (oʻzgarmas operativ tokda).
a) b) 
6.18 – rasm. Asinxron Generatorlar TK sxemalari 

---

178 
Betaraf 
nuqtasi 
yerdan 
izolyatsiyalangan 
tarmoqlarda 
ishlovchi 
generatorlarning himoyasi faqat ikki fazali qisqa tutashuvlarda ishga tushadi. 
Himoya odatda ikki fazali va bir releli qilib tuziladi.