Gidrotexnika inshootlari

18. Uzaytirilgan kontur chiziqli filtrsiya usuli
Filtratsiya hisoblarining yaqinlashgan usullari: to‘g‘ri kontur chizig‘i va uzaytirilgan kontur chizig‘i usullari, bulaklar (qarshilialar koeffitsientlari) va boshqa usullari. ... To‘g‘ri chiziqli kontur filtratsiya uslubini birinchi bo‘lib, ingliz injeneri B.Blyay ixtiro etgan. Bu uslub kichik inshootlarni yetarli aniqlikda hisoblashda, yirik inshoot flyutbetlarining shaklini oldindan belgilab olishda ishlatiladi. B.Blyay uslubi bilan zaminda filtratsiya deformatsiyalarini sodir bo‘lmaslik sharti asosida yer osti konturining yo‘l qo‘yarlik yoyilgan uzunligi aniqlanadi, bunda flyutbet bilan gruntning o‘zaro tutashgan yeridan o‘tuvchi filtratsiya yo‘li eng xavfli yo‘l hisoblanadi.
19.  Tutashtiruvchi inshootlar to‘g‘risida umumiy ma’lumotlar 
Tutashtiruvchi inshootlar kanallar trassasi uchastkasida joyning keskin tushishi uchraganda barpo etiladi. Shuningdek, ular derivatsiya GESlarining turbinalari to„xtatilganda bosimli basseyndan suvni tashlab yuborish va kanalni suvdan bo„shatish uchun ham qo„llaniladi. Tutashtiruvchi inshootlar mahalliy materiallardan barpo etilgan to„g„onlar suv tashlovchi traktning asosiy qismlaridan biridir. Ulardan suv transporti tizimlarida, baliq urchitish xo„jaligida, jarliklarni yemirilishdan himoyalashda foydalaniladi. Suvning harakat qilish sharoitiga ko„ra, tutashtiruvchi inshootlar ikki guruhga bo„linadi. Birinchi guruhdagi inshootlarda suv avval inshootning o„zida harakat qilib, so„ngra erkin, ya‟ni havoda harakat qiladi. Bularga sharshara va konsol sharsharalar kiradi. Ikkinchi guruhdagi inshootlarda esa suv faqat inshoot umumiy uzunligi bo„yicha, uning o„zanidan ajralmagan holda harakat qiladi. Bularga tez oqarlar va quvurlar kiradi. Ikkala guruhdagi elementlarni o„z ichiga olgan tutashtiruvchi inshootlar kam uchraydi. Shaxta -sharshara, tezoqar - sharshara, quvur-sharsharalar shularjumlasidandir.
20. Sharsharaklar. Ularning turlari. Pog‘onali va tarnovli sharsharaklarning konstruksiyalari. ... Sharsharalarda suv avval inshoot o‘zanida, sungra erkin havoda harakat kiladi. Ular bir pog‘onali va ko‘p pog‘onali, ochiq va yopiq, bosimsiz, yarim bosimli va bosimli bo‘lishi mumkin. Sharsharalar beton, temir-beton, xarsangtosh, g‘isht va ba’zi bir hollarda yog‘ochdan barpo etiladi.
21. –
22. –
23.