G’o’za, bug’doy, soya o’simliklarida chatishtirish o’tkazish tartibi Mashg’ulotning maqsadi

 
 
 
 
 
 
 
 
 
G‘o‘za gulini bichmay (chapda) va bichib (o‘ngda) chatishtirish va uni 
muhofaza qilish. 
Chang yig’ish. Ertalab gullar ochilganda bichilgan gullarini changlash uchun ota 
o’simliklardan changlar yig’iladi. Chang yig’ish
uchun gul ‘astga egiladi, ostida 
shisha bankachani ushlab turib gul asta chertiladi yoki tayoqcha
bilan uriladi. Shunda 
yetilgan changdonlar yorilib ichidan changlar bankachaga to’kiladi. Shu tartibda 
hamma bichilgan gullarni changlashga yetadigan miqdorda chang to’’lanadi. 

---

Gullarni changlash. Yetarli miqdorda chang yig’ilgandan keyin ona o’simlik 
turgan qatorga kelinadi, guldan cheklagich xaltacha yechib olinadi va kichkina 
cho’tkacha yordamida uning onalik tumshuqchasiga chang yuqtiriladi. 
Changlashni tezlashtirish uchun gul bandi bilan urib changlantirilsa ham bo’ladi. 
So’ngra changlangan gul yana yo’ib qo’yiladi. Shu tartibda kechqurun bichilgan 
hamma gullar changlantiriladi. Changlangan gullar cheklagich xaltachada to ko’sak 
tukkungacha saqlanishi mumkin. 
Buning uchun ertasiga ertalab ochilishiga tayyor bo’lgan shonani topib, uni ikki qo’l 
bilan ushlab ehtiyotlik bilan gulyonligi orqaga qaytariladi, keyin bosh barmoqning 
tirnog’ini tugunchaning ustiga biroz botirib gul kosachasining bir qismini, gultojisini 
va otaliklar tugaragini birga sidirib olib tashlanadi. 
  

---

Gulda gulyonligi, gulkosachasining bir qismi va onaligi qoladi. Gulning onalik 
tumshuqchasiga begona chang tushib qolmasligi uchun uni bichib bo’lgandan keyin 
cheklagich xaltachasi bilan o’rab qo’yiladi. Cheklagich xaltacha yorug’lik va havoni 
yaxshi o’tkazadigan yupqa qog’ozdan oldindan tayyorlab qo’yiladi. Uning bir 
tomonga ota o’simlik turgan qator nomeri, chatishtirish juftlari (ota-ona o’simlik 
nomi) chatishtirish muddati yozib qo’yiladi. Gul bichilganda uning gulyonligini va 
onalik qismlarini shikastlanishiga yo’l qo’ymaslik kerak. 
Chang yig’ish. Ertalab gullar ochilganda bichilgan gullarni changlash uchun ota 
o’simliklardan changlar yig’iladi. Chang 
yig’ish uchun gul pastga egiladi, ostida shisha bankachani ushlab turib gul asta 
chirtiladi
yoki tayoqcha bilan uriladi. Shunda yetilgan changdonlar yorilib ichidan changlar 
bankachaga to’kiladi. Shu tartibda hamma bichilgan gullarni changlashga yetadigan 
miqdorda chang to’planadi.